Στην Ελλάδα δεν είχαμε ούτε μαύρους ούτε δούλους. Εχουμε όμως ΛΟΑΤΚΙ+ για τους οποίους κάποιοι επιθυμούν να εφαρμόσουμε «νόμους περί διαχωρισμού».
Ενα από τα πλέον εντυπωσιακά δόγματα του ρατσισμού ήταν νομικό. Το «διαχωρισμένοι αλλά ίσοι» (separate but equal) προέκυψε ως αντίδραση των Νοτίων στη 14η τροπολογία του συντάγματος που προβλέπει ότι «ουδεμία Πολιτεία πρέπει να κάνει ή να εφαρμόσει νόμο που θα περιορίζει τα προνόμια ή τη νομική ασυλία των πολιτών των ΗΠΑ (…) ή να αρνηθεί στην επικράτειά της την ίση προστασία του νόμου» (1868). Παρένθεση για να ευλογήσουμε λίγο τα γένια μας: στην Ελλάδα υπήρχε αντίστοιχη συνταγματική πρόβλεψη από τη Συνέλευση της Επιδαύρου, ήτοι το 1822: «Ολοι οι Ελληνες εισίν όμοιοι ενώπιον των νόμων άνευ τινός εξαιρέσεως, ή βαθμού, ή κλάσεως, ή αξιώματος».
Μετά τον Εμφύλιο, οι ηττημένες νότιες πολιτείες εισήγαγαν τους «νόμους περί διαχωρισμού»· segregation laws, ή Jim Crow laws. Η ομοσπονδιακή Βουλή συναινούσε στον διαχωρισμό, αλλά με έναν αστερίσκο. Οι πολιτείες μπορούσαν να επιτρέψουν «τον διαχωρισμό των κολεγίων σε εκείνα μόνο των λευκών και τα άλλα των εγχρώμων, αλλά αν υπήρχε δημόσια χρηματοδότηση, αυτή έπρεπε να μοιράζεται ίσα» (1890). Αυτό ξεκίνησε το δόγμα «διαχωρισμένοι αλλά ίσοι».
Ετσι, μέχρι το 1965 οι έγχρωμοι κάτοικοι και μετανάστες (ακόμη και οι Ελληνες τον 19ο αιώνα σε κάποιες πολιτείες) δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούν δημόσιες συγκοινωνίες (που ανήκαν σε ιδιωτικές εταιρείες), ή έπρεπε να κάθονται στις πίσω θέσεις. Δεν μπορούσαν να μπουν σε κάποια μέρη, πρωτίστως χώρους εστίασης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τραγελαφικές καταστάσεις όταν μεγάλοι έγχρωμοι μουσικοί δεν μπορούσαν να φάνε σε εστιατόρια όπου έπαιζαν. Απαγορευόταν ο συγχρωτισμός στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, ακόμη και στους χώρους αναμονής. Μέχρι και οι βρύσες είχαν ταμπέλες «white only» και «colored»: «μόνο λευκοί» και «έγχρωμοι».
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ νομολόγησε (μάλιστα με συντριπτική πλειοψηφία 7-1) ότι «ο αναμφισβήτητος στόχος της 14ης τροπολογίας ήταν να επιβάλει την απόλυτη ισότητα αλλά (…) δεν σκόπευε να καταργήσει τις διακρίσεις βασισμένες στο χρώμα ή να επιβάλει την ανάμειξη με δυσάρεστους όρους για κάποια από αυτές» (Plessy v. Ferguson, 1896). Χρειάστηκαν άλλα εξήντα χρόνια ώστε μια νέα προοδευτική πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να αναιρέσει αυτήν την απόφαση. Το 1954 κηρύχθηκε αντισυνταγματικός ο φυλετικός διαχωρισμός στα σχολεία (Brown v. Board of Education) και το 1965 ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον πέρασε τους νόμους για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Στην Ελλάδα δεν είχαμε ούτε μαύρους ούτε δούλους. Δεύτερη παρένθεση: είναι εντυπωσιακό πόσο πρωτοπόρα υπήρξαν τα Συντάγματα του Αγώνα: «Εις την ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται, ούτ’ αγοράζεται άνθρωπος· αργυρώνητος δε παντός γένους και πάσης θρησκείας, άμα πατήσας το ελληνικόν έδαφος είναι ελεύθερος, και από τον δεσπότην αυτού, ακαταζήτητος».
Εχουμε όμως ΛΟΑΤΚΙ+, αλλά και απορίες μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε επειδή μια drag queen διάβασε παραμύθια σε νηπιαγωγείο της Θεσσαλονίκης. Ας συμφωνήσουμε με τη γραμματέα Εθελοντισμού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ κ. Κατερίνα Λάσπα ότι είναι «αθλιότητα» να αφηγούνται παραμυθάκια τέτοια άτομα σε παιδικούς σταθμούς διότι «με πλάγιο τρόπο επιβάλουν τέτοια πρότυπα σε παιδάκια». Πρέπει να αναρωτηθούμε τι άλλο δεν πρέπει να κάνουν. Μήπως να μην μπαίνουν σε μέσα μαζικής μεταφοράς; Και στο μετρό μπαίνουν παιδάκια και υπάρχει ο κίνδυνος δημιουργίας προτύπων. Μήπως να κάθονται στις πίσω θέσεις; Μήπως οι δημόσιες βρύσες πρέπει να έχουν ταμπελάκια «straight only» και «ΛΟΑΤΚΙ»;
Ολες οι κυβερνήσεις, και η σημερινή, νομοθέτησαν γενναία μέτρα για την ισότητα των ατόμων ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Μήπως πρέπει να ψηφίσουν και μερικούς «Jim Crow laws», έτσι ώστε οι ΛΟΑΤΚΙ εκτός από ίσοι να είναι και χώρια;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 8.1.2023
