Μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η στάση της «γνωμηγεσίας» του τόπου. Η δημοκρατική συναίνεση της Μεταπολίτευσης για θέματα πολιτικών δικαιωμάτων διχάστηκε. Από τη μια μεριά έχουμε την υστερία του ΣΥΡΙΖΑ που βλέπει «χούντα Μητσοτάκη» ακόμη και σε αστυνομικούς που σουλατσάρουν εκτός των ΑΕΙ, και από την άλλη μεριά υπάρχει η απάθεια των κεντρώων, που –ίσως λόγω της εμπειρίας ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ– καταπίνουν και την κάμηλο. Ετσι θεσπίστηκε (έστω οιονεί) ο κανόνας ότι οι μυστικές υπηρεσίες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και, ελέω απορρήτου, να μη δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Ούτε στο ανώτατο όργανο της λαϊκής κυριαρχίας που είναι η Βουλή.
Μ’ αυτά και με τ’ άλλα χάσαμε την ουσία από όσα διδάσκει το παρελθόν μας. Ο Αλέξης Παπαχελάς είναι βαθύς γνώστης της μετεμφυλιακής ιστορίας («Ο βιασμός της Ελληνικής Δημοκρατίας», εκδ. Εστία, «Ενα σκοτεινό δωμάτιο», εκδ. Μεταίχμιο). Σε ανύποπτο με τις υποκλοπές χρόνο μιλούσε με τον Παύλο Τσίμα (pod.gr, 3.11.2021) και απαντούσε στο ερώτημα πώς κάποιοι άγνωστοι και κατώτεροι αξιωματικοί κατάφεραν να βάλουν την Ελλάδα επτά χρόνια στον γύψο. «Ηταν οι άνθρωποι των μηχανισμών ασφαλείας», είπε. «Αυτοί έλεγχαν την ΚΥΠ, αυτοί ακούγανε όσα δεν μπορούσαν να ακούσουν άλλοι, (…) η βρώμικη δουλειά ήταν η δικιά τους δουλειά (…) Το απίστευτο είναι ότι για δύο μερόνυχτα κρέμονται όλα από μία κλωστή. Το λέει ο Παττακός: “Ενα φου να μας κάνατε θα πέφταμε”. Το φου δεν έγινε γιατί ο βασιλιάς, η αστική τάξη, το πολιτικό σύστημα της χώρας δεν είχαν το τσαγανό και, το σημαντικότερο, δεν είχαν τους πρακτικούς τρόπους να αντιδράσουν».
Σήμερα η Δημοκρατία στην Ελλάδα δεν κινδυνεύει από συνταγματάρχες. Ομως στο σκοτάδι, που θεσπίζει το «απόρρητο» της ΕΥΠ, μπορούν να ανθίσουν πολλά μπουμπούκια. Κυρίως δεν επιτρέπει τη δημιουργία των αντισωμάτων, εκείνους τους «πρακτικούς τρόπους να αντιδράσουν» οι Δημοκρατίες στο κακό.
