Χρόνια τώρα, η Ελλάδα επισηµαίνει ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων είναι αποκλειστικό δικαίωμα της χώρας και casus belli δεν χωρούν στη διεθνή νομιμότητα. Αυτό είναι σχεδόν αληθές. Η επέκταση των χωρικών υδάτων είναι δικαίωμα κάθε χώρας, αλλά ύστερα από συζήτηση με τις όμορες χώρες. Είναι περιοχές που ο κανόνας των 12 ναυτικών μιλίων δεν εφαρμόζεται. Για παράδειγμα, η Λέσβος απέχει από τις τουρκικές ακτές 6 μίλια. Γενικώς υπάρχουν πολλές παράμετροι, ακόμη και διεθνούς ναυσιπλοΐας, που πρέπει να συνεκτιμηθούν. Χώρες με καλή θέληση καταλήγουν σε συμφωνία, όπως έκανε η Ελλάδα με την Ιταλία πριν από μερικά χρόνια και επεκτείναμε πέρυσι τα χωρικά ύδατα των νησιών του Ιονίου.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, η Ελλάδα έχει δίκιο: η επέκταση των χωρικών υδάτων είναι δικαίωμά μας και σε όποιον δεν αρέσει ξιδάκι ή έστω Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το casus belli της Τουρκίας είναι απολίτιστο, ανήθικο και προπαντός παράνομο. Σύμφωνα με το (έστω) πρόπλασμα διεθνούς δικαίου που έχουμε, κάθε χώρα πρέπει να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Τσαμπουκάδες ή απειλές πολέμου δεν πρέπει να υπάρχουν.
Ας σκεφθούμε τώρα το εξής σενάριο. Τη δεκαετία του ’70, την ώρα που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όργωνε την Ευρώπη για να εντάξει την Ελλάδα στην ΕΟΚ, να έλεγε ο Ετσεβίτ ή ο Ντεμιρέλ ότι η ένταξη της Ελλάδας πλήττει τα βασικά συμφέροντα ασφάλειας της Τουρκίας, διότι «ποιος ξέρει; Μπορεί η ΕΟΚ να γίνει Ε.Ε., κατόπιν να συναφθεί και κανένα αμυντικό πρωτόκολλο και να έχουμε το αεροπλανοφόρο “Σαρλ ντε Γκωλ” να αλωνίζει στην Ανατολική Μεσόγειο. Γι’ αυτό η Ελλάδα, κάποτε μέρος του οθωμανικού χώρου, πρέπει να σκεφθεί δυο φορές πριν κάνει αίτηση ένταξης. Οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας είναι σε ετοιμότητα, για να αποτρέψουν κάθε απειλή ασφάλειας της χώρας». Τι θα λέγαμε τότε; Θα ήταν λογική μια τέτοια τουρκική απαίτηση;
Το περίεργο είναι ότι οι «πολέμαρχοι των καναλιών», εκείνοι που θέλουν επέκταση των χωρικών υδάτων «εδώ και τώρα», χωρίς καν την προαπαιτούμενη συζήτηση που προβλέπει το διεθνές δίκιο, βρίσκουν λογική την απαίτηση της Ρωσίας να διαφεντεύει το μέλλον κυρίαρχων χωρών στη γειτονιά της. Δηλώνουν «εγώ είμαι κατά της εισβολής» αλλά δίνουν και κάποιο δίκιο στον Πούτιν, ο οποίος ένιωθε «περικυκλωμένος» από μια νατοϊκή Ουκρανία, ασχέτως αν πολλές δυτικές χώρες –με πρώτη τη Γερμανία– δεν ήθελαν καν να σκέφτονται το ενδεχόμενο.
Δυστυχώς, η ισχύς του διεθνούς δικαίου είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί το άδικο των ισχυρών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να τους χειροκροτάμε, ειδικώς στη γειτονιά μας, όπου ακμάζει ο αναθεωρητισμός με διάφορες δικαιολογίες.