Είναι προφανές ότι οι Γάλλοι ψηφίζουν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, όπως εμείς στις ευρωεκλογές. Ολοι ξέρουν ότι δεν θα προκύψει πρόεδρος και επομένως μπορούν ανεξόδως να διαμαρτυρηθούν. Ομως το 52% που πήραν οι αποκαλούμενες «αντισυστημικές δυνάμεις» είναι κραυγή που πρέπει να ακούσουν όλοι. Δείχνει εκτεταμένη ανασφάλεια, ιδιαιτέρως μεταξύ των νέων οι οποίοι δεν έχουν καν το αποκούμπι των μη προνομιούχων σε παλαιότερους καιρούς, δηλαδή την ελπίδα της κοινωνικής και οικονομικής ανόδου. Στον πρώτο γύρο (σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos, 11.4.2022) το 41% των συνταξιούχων ψήφισαν υπέρ του Μακρόν. Οι νέοι 18-24 και 25-34 ετών προτίμησαν τον Μελανσόν, ενώ η Λεπέν ήρθε πρώτη στους μεσήλικες.
Η έκπληξη του δεύτερου γύρου ήρθε από την εργατική τάξη. Σε αντίθεση με όσα λένε οι Μαρξιστές περί πρωτοπορίας στην οικοδόμηση του μέλλοντος, οι εργάτες προτίμησαν το πιο αντιδραστικό παρελθόν: έδωσαν 68% στη Λεπέν έναντι 32% στον Μακρόν (δημοσκόπηση Elabe 25.4.2022). Κατανοητό, διότι η χειρωνακτική εργασία είναι η πρώτη που απειλείται από την αυτοματοποίηση, τα ρομπότ, την εν γένει 4η βιομηχανική επανάσταση, αλλά ουδόλως δικαιολογημένο. Δηλαδή, τι ακριβώς νοσταλγούν οι Γάλλοι εργάτες; Τις αλυσίδες τους; Τι μέλλον μπορεί να τους προσφέρει η Ακροδεξιά, πέρα από τη νοσταλγία για ένα ψευδεπίγραφο Belle Époque («Ομορφη Εποχή»);
Σήμερα η Γαλλία έχει το ισχυρότερο (τουλάχιστον από άποψη δαπανών) κοινωνικό κράτος στον κόσμο. Δίνει το 27,3% του ΑΕΠ της για κοινωνική προστασία (Eurostat, στοιχεία 2020)· δεύτερη είναι η Φινλανδία με 25,7% και πολύ πίσω η Σουηδία με 19,8%. Υπάρχει, όμως, μια κρίσιμη λεπτομέρεια. Στη Γαλλία, όπως και στην Ελλάδα (κοινωνικές δαπάνες: 22,5% του ΑΕΠ), τα περισσότερα πάνε για συντάξεις. Στη Γαλλία η κρατική ενίσχυση του ασφαλιστικού είναι στο 14,5% του ΑΕΠ, ενώ στην Ελλάδα στο 15,1%. Για τους άνεργους το γαλλικό κράτος δίνει το 3,3% του ΑΕΠ, ενώ το ελληνικό αφήνει το πενιχρό 0,9%, παρά το γεγονός ότι έχουμε την υψηλότερη ανεργία στην Ευρώπη!
Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο που ζητούν όλοι δεν είναι απλό. Οι νέοι της Γηραιάς Ηπείρου δεν έχουν να αντιπαλέψουν μόνο τις ανισότητες που δημιουργεί η αγορά. Γεννιούνται ανισότητες που δημιουργεί η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας και τις οποίες τα συγκεντρωτικά δημόσια εκπαιδευτικά συστήματα δεν μπορούν να παρακολουθήσουν, αποτρέποντας έτσι την κοινωνική κινητικότητα. Υπάρχουν και οι ανισότητες που δημιουργεί η πολιτική κατά τον επιμερισμό της κοινωνικής προστασίας. Οι πολύπλοκες εποχές θέλουν και σύνθετες απαντήσεις.
