Θα συμφωνήσουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι αυτός που είναι. Ενας «κλόουν», σύμφωνα με τον αντίπαλό του Τζο Μπάιντεν, ένας «επικίνδυνος κλόουν» σύμφωνα με τη φίλη Ξένια Κουναλάκη. Δίκιο έχουν και οι δύο, αλλά τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα διότι δεν έχει απαντηθεί επαρκώς η ερώτηση: «Πώς ένας άνθρωπος, που η μόνη του επιχειρηματική επιτυχία ήταν να παίρνει φοροαπαλλαγές για φαραωνικά έργα, ένας υποτίθεται δισεκατομμυριούχος που εμφανιζόταν σε αγώνες κατς να παλεύει έξω από το ρινγκ με τον παρουσιαστή, ένας πολιτικός που δεν δείχνει τον παραμικρό σεβασμό στον άνθρωπο, στους αντιπάλους, στις γυναίκες, στους έγχρωμους, σε όσους διαμαρτύρονται κ.λπ. έγινε πρόεδρος της υπερδύναμης;».
Η «εποχή Τραμπ» είχε προβλεφθεί από έναν θεωρητικό των media, τον καθηγητή Επικοινωνίας στο NYU, Neil Postman. Στο βιβλίο «Διασκέδαση μέχρι θανάτου. Ο Δημόσιος λόγος στην εποχή του θεάματος» (στα ελληνικά εκδ. Κατάρτι) αναφέρει ότι κάθε κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας δεν χαρακτηρίζει μόνο την εποχή του, τη διαμορφώνει, «δημιουργεί ένα μοναδικό τρόπο συνομιλίας παρέχοντας ένα καινούργιο πεδίο σκέψης, έκφρασης και ευαισθησίας (…) τα Μέσα τα οποία διαθέτουμε ταξινομούν τον κόσμο για λογαριασμό μας, τον οργανώνουν, τον διαμορφώνουν, τον μεγεθύνουν, τον μειώνουν, τον χρωματίζουν και καθορίζουν την εικόνα του (…) Η τηλεόραση οργανώνει το επικοινωνιακό μας περιβάλλον κατά τρόπο που κανένα άλλο Μέσο δεν μπορεί (…) Η πολιτική μας, η θρησκεία, οι ειδήσεις, ο αθλητισμός, η εκπαίδευση, έχουν μεταλλαχθεί σε παρελκόμενα του θεάματος, χωρίς οι πολίτες να διαμαρτύρονται, χωρίς ούτε καν να το επισημαίνουν. Το αποτέλεσμα είναι ότι είμαστε ένας λαός στα πρόθυρα θανάτου από υπερβολική διασκέδαση».
Ο Neil Postman εξέδωσε το βιβλίο του το 1985. «Τη στιγμή που γράφω, πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ένας παλιός ηθοποιός του Χόλιγουντ», ανέφερε θέλοντας να τονίσει την κυριαρχία του θεάματος επί της πολιτικής. Κατ’ επέκταση είναι λογικό στην εποχή της trash TV πρόεδρος να είναι ένας πρωταγωνιστής reality show. Αλήθεια! Θυμάται κανείς τα θέματα που συζητήθηκαν στην «επική τηλεμαχία» Ρόναλντ Ρέιγκαν, Γουόλτερ Μοντέιλ το 1984, τότε που τα debate ήταν σοβαρά; Το μόνο που έμεινε στη συλλογική μνήμη ήταν το ευφυολόγημα του Ρέιγκαν σχετικώς με την ηλικία του.
«Εχουμε δεχθεί τόσο πολύ τους τηλεοπτικούς ορισμούς της αλήθειας, της γνώσης και της πραγματικότητας που το άσχετο μοιάζει σημαντικό και το ασυνάρτητο αυτονόητο», γράφει ο Postman. Σε σχέση με το πρώτο μπορούμε να μετρήσουμε πόσος τηλεοπτικός χρόνος ξοδεύεται για ξανθές ασημαντότητες που φωτογραφήθηκαν στο Instagram, και πόσος σε συγγραφείς ή και πολιτικούς. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο, ας ξαναδούμε το προχθεσινό debate, ή έστω τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 2.10.2020