Το πόσους και ποιους φοιτητές θα πάρει ένα ΑΕΙ είναι δουλειά του ΑΕΙ και ουχί του υπουργού ή της γραφειοκρατίας του ΥΠΕΠΘ.
Το μόνο πράγμα που το ελληνικό κράτος έκανε διαχρονικώς καλά είναι εισαγωγικές εξετάσεις στα ΑΕΙ. Αναφερόμαστε στη διαδικασία, διότι ως δομή κάθε υπουργός τους άλλαζε τα φώτα. Αλλοτε οι εξετάσεις γίνονται σε τέσσερα μαθήματα και άλλοτε σε έξι· πότε περιορίζονται στην Τρίτη Λυκείου και κάποιες φορές επεκτείνονται και στη Δευτέρα. Γενικώς, κάθε υπουργός που πέρασε έκανε μια γκράντε αλλαγή στο εξεταστικό, το οποίο είναι κάτι σαν τον Α΄ Παγκόσμιο, τον πόλεμο που θα τέλειωνε όλους τους πολέμους. Κανένα σύστημα δεν φτούρησε διότι δεν υπάρχει υπουργός που θα χωρέσει σε ένα μαγικό σύστημα την πολυπλοκότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία με τον καιρό και με τη νέα γνώση που προστίθεται γίνεται ακόμη πολυπλοκότερη.
Γι’ αυτό οι εισαγωγικές εξετάσεις πρέπει να παραμείνουν στο υπουργείο Παιδείας. Εχει την τεχνογνωσία και την έξωθεν καλή μαρτυρία για το αδιάβλητό τους. Μέχρις εκεί όμως. Το πόσους και ποιους φοιτητές θα πάρει ένα ΑΕΙ είναι δουλειά του ΑΕΙ και ουχί του υπουργού ή της γραφειοκρατίας του ΥΠΕΠΘ.
Εγείρονται όμως ενστάσεις για το αδιάβλητο της εισαγωγής μετά τις εξετάσεις. Είναι δικαιολογημένες διότι μπαγαποντιές διαπιστώθηκαν και στα καλύτερα πανεπιστήμια. Επειτα από έρευνα του FBI αποκαλύφθηκε ότι γονείς εξαγόραζαν την είσοδο για τους απογόνους τους σε μερικά από τα πιο αναγνωρισμένα ΑΕΙ των ΗΠΑ όπως Yale, Georgetown, Stanford, UCLA, Harvard κ.ά. Αποδείχθηκε ότι η διαφθορά δεν έχει σύνορα και είναι σίγουρο ότι και στην Ελλάδα, ο ανιψιός ενός πρύτανη, ή το κουμπαρούλι κάποιου μεγαλοκαθηγητή μπορεί να τύχει ευνοϊκής αντιμετώπισης.
Ευτυχώς όμως, εδώ υπάρχει το αδιάβλητο σύστημα των εξετάσεων που κάνει το ΥΠΕΠΘ. Αυτό μπορεί να επεκταθεί σε όλα τα μαθήματα και για όλη την ύλη. Ετσι κάθε τμήμα ΑΕΙ θα μπορούσε να προκηρύσσει έναν συγκεκριμένο αριθμό θέσεων πρωτοετών. Θα προδημοσιεύει τις απαιτήσεις του, όπως τα μαθήματα που θέλει να εξεταστούν οι επίδοξοι φοιτητές του και τους συντελεστές βαρύτητας κάθε μαθήματος· άλλα μαθήματα μπορεί να ζητάει η Νομική και άλλα το τμήμα Πολιτικών Επιστημών· αν κάποιος επιθυμεί την εισαγωγή του στη Θεολογική θα πρέπει να εξετάζεται και στην ιστορία των Θρησκειών. Ακόμη και όμοια τμήματα διαφορετικών ΑΕΙ θα μπορούν να διαφοροποιούνται. Ενα τμήμα του ΕΜΠ, για παράδειγμα, που εμφανίζει μεγάλη ζήτηση μπορεί να ζητάει εξέταση σε περισσότερα μαθήματα από ένα αντίστοιχο της περιφέρειας. Οι μαθητές με τη σειρά τους μπορούν να επιλέγουν εξέταση μόνο στα μαθήματα που αντιστοιχούν στις σχολές που θέλουν, αλλά προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες εισαγωγής τους σε κάποια σχολή δεν θα επιλέξουν τον μικρό αριθμό των τεσσάρων ή πέντε μαθημάτων της σχολής που επιθυμούν περισσότερο. Στο τέλος θα δημοσιοποιούνται τα αποτελέσματα και οι σχολές θα επιλέγουν τους 50 ή 70 ή 100 πρώτους στη συνολική βαθμολογία των μαθημάτων που έχουν προεπιλέξει και έχουν προδημοσιεύσει.
Το «εφ’ όλης της ύλης» φυσικά δυσκολεύει τις εξετάσεις. Εχει δύο πλεονεκτήματα. Πρώτον, οι εξετάσεις θα δυσκολέψουν για όλους και δεν θα συνωστίζονται οι υποψήφιοι στο 19,5 για τις περιζήτητες σχολές, όπου εκεί είναι θέμα τύχης ή αστοχίας να περάσει ή να κοπεί κάποιος. Το 18 θα ξαναγίνει καλός βαθμός. Το δεύτερο και κυριότερο: η ύλη θα είναι τόσο μεγάλη που αποκλείει την παπαγαλία. Για να έχει κάποιος πιθανότητες επιτυχίας πρέπει να αναπτύξει κριτική σκέψη και η ζήτηση θα διαμορφώσει την προσφορά. Τα σχολεία και τα φροντιστήρια δεν θα δίνουν εξισώσεις ή εκθέσεις κονσέρβα για να αποστηθίζουν οι μαθητές, θα τους μάθουν να λύνουν εξισώσεις και να γράφουν εκθέσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 11.8.2019