Ο ΕΝΦΙΑ μετονομάστηκε σε φόρο το 2013, ενώ ξεκίνησε ως «έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών».
Τι είναι ο φόρος; Η Γερτρούδη Στάιν έγραφε στο γνωστό της ποίημα του 1913 πως «Rose is a rose is a rose is a rose», και με τον ίδιο ποιητικό και κατηγορηματικό τρόπο ο κ. Γιάννης Ραγκούσης επαναλαμβάνει το 2018 πως «ο φόρος είναι φόρος, είναι φόρος, είναι φόρος…». Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το περασμένο Σάββατο (15.9.2018) ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από το βήμα της ΔΕΘ μια μεγάλη μεταρρύθμιση που μπορεί να αλλάξει και τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και το άρρωστο συγκεντρωτικό κράτος: «Μεταφέρουμε την αρμοδιότητα για τον ΕΝΦΙΑ από το κεντρικό κράτος στους δήμους». Σε αυτό ο πρώην υπουργός Εσωτερικών απάντησε μέσω Facebook, αλλά δεν μας έκανε πιο σοφούς. «Ο φόρος είναι φόρος και το ανταποδοτικό τέλος είναι τέλος. Διαφορετικές μεταξύ τους νομικές και οικονομικές έννοιες. Μετατροπή φόρου σε τέλος δεν γίνεται, βασικά διότι αν το σκεφθείτε δεν έχει νόημα…» (17.9.2018).
Τι είναι λοιπόν ο φόρος, τι είναι το τέλος και ποιο το νόημά τους; Γιατί ο ΕΝΦΙΑ είναι φόρος και όχι τέλος; Επειδή μετονομάστηκε σε φόρο το 2013, ενώ ξεκίνησε ως «έκτακτο ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών»· η λέξη «τέλος» υπογραμμισμένη. Και στο κάτω κάτω της γραφής, σε μια δημοκρατική κοινωνία όλοι οι φόροι πρέπει να είναι ανταποδοτικά τέλη. Οι πολίτες πληρώνουν το κράτος για κάποιες υπηρεσίες. Μόνο τα παλιά σκοτεινά χρόνια ο φόρος ήταν φόρος και οι πολίτες τον πλήρωναν αναγκαστικώς χωρίς να περιμένουν τίποτε από τον σουλτάνο.
Κατά μία έννοια (παλιά και συντηρητική), «η σχετική αρμοδιότητα της φορολογίας ανήκει στον σκληρό πυρήνα των λεγόμενων κρατικών αρμοδιοτήτων που ΔΕΝ μεταβιβάζονται», όπως λέει ο κ. Ραγκούσης. Αλλά πάλι η ΕΡΤ δεν συγκεντρώνει τον φόρο των τριών ευρώ που πληρώνουμε μηνιαίως με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ; Δεν είναι «ανταποδοτικό τέλος» (υπέρ μάλιστα μιας Α.Ε.) διότι τον πληρώνουμε, ασχέτως αν έχουμε ραδιόφωνο ή τηλεόραση και ασχέτως αν κάποιος βλέπει αυτόν τον καιρό ΕΡΤ και ξερνάει.
«Ο κ. Μητσοτάκης», έγραψε ο κ. Ραγκούσης, μίλησε ρητώς για δημάρχους που θα μπορούν να αυξάνουν τον φόρο, επομένως να ασκούν φορολογική πολιτική (…) Ειλικρινά είναι θλιβερό και απολύτως ανησυχητικό να διεκδικεί την πρωθυπουργία και να μην ξέρει τι λέει». Ομως ο Συνήγορος του Πολίτη, στον οποίο υπηρετούν καταξιωμένοι νομικοί, έχει ειδικό κεφάλαιο για τη «Δημοτική Φορολογία»· έτσι ακριβώς την αναφέρει. «Στην έννοια δημοτική φορολογία εντάσσεται σειρά φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών, κυρίως ανταποδοτικού χαρακτήρα…», όπως μπορεί να είναι ο πρώην ΕΝΦΙΑ. Φαίνεται ότι στον Συνήγορο κατάλαβαν αυτό που δεν μπορεί ο κ. Ραγκούσης: «Τι είναι ένα όνομα; Αυτό που εμείς αποκαλούμε τριαντάφυλλο/ Με οποιοδήποτε άλλο όνομα θα μύριζε εξίσου…».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 19.9.2018