Τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας έγιναν με την επίκληση κάποιου «συλλογικού καλού».
Ωρα είναι τώρα να μας πει και η Χρυσή Αυγή ότι «ποινικοποιούνται οι αγώνες της για “καθαρό”, από μελαψούς, Αγιο Παντελεήμονα». Και αυτό γιατί κάποια μέλη της καταδικάστηκαν την περασμένη Τετάρτη (19.4.2017) σε ποινές φυλάκισης με αναστολή διότι τον Οκτώβριο του 2010 επιτέθηκαν με αυγά, πέτρες και ντομάτες κατά του κ. Αλέκου Αλαβάνου και εκπροσώπων του αυτοδιοικητικού συνδυασμού «Ελεύθερη Αττική». Βεβαίως, για την ελληνική Δικαιοσύνη ισχύει το κάλλιο αργά παρά ποτέ, έστω κι αν το «αργά» είναι με επτά χρόνια καθυστέρηση και παρά το γεγονός ότι παραγράφηκαν κάποια από τα αδικήματα του 2010.
Το σημαντικό όμως δεν είναι αυτό. Δεν είναι καν το γεγονός –ή έστω: δεν είναι μόνο το γεγονός– ότι πρόκειται «για την πρώτη καταδίκη των “Αγανακτισμένων” του Αγίου Παντελεήμονα, που κατέγραψαν πλήθος επιθέσεων εναντίον προσφύγων, μεταναστών, αλληλέγγυων πολιτών και συνηγόρων καθώς και μελών οργανώσεων της Αριστεράς», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η «Κίνηση Απελάστε τον Ρατσισμό», η οποία πήγε στο δικαστήριο ως πολιτική αγωγή. Το σημαντικότερο είναι ότι το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα των κατηγορουμένων να τους αναγνωριστεί «το ελαφρυντικό των μη ταπεινών αιτιών». Και είναι σημαντικό, διότι το δικαστήριο αποφάσισε χωρίς να λάβει υπόψη τα σου ’πα μου ’πες περί «δικαίου που παράγουν οι αγώνες», σύμφωνα με το οποίο οι ατομικές πράξεις χουλιγκανισμού ή ακόμη και τρομοκρατίας δικαιολογούνται από τους σκοπούς κάποιας συλλογικότητας η οποία εξ ορισμού δεν μπορεί να έχει ταπεινά αίτια. Με άλλα λόγια, το δικαστήριο αποφάσισε σύμφωνα με τον νόμο και όχι τον «νόμο που είναι το δίκιο κάποιων πικραμένων», ή έστω αυτό που θεωρούν δίκιο οι πάσης φύσεως και παντός χρώματος πικραμένοι.
Τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας έγιναν με την επίκληση κάποιου «συλλογικού καλού». Αυτό επεκαλείτο ο ναζισμός για να φτιάξει το Ολοκαύτωμα· κάποιο διαφορετικό αλλά πάντως συλλογικό αγαθό επεκαλείτο και ο κομμουνισμός για να κάνει τα γκουλάγκ· το «συλλογικό καλό» του έθνους –που «εκινδύνευε από τον κομμουνισμόν και τας αναρχικάς εκδηλώσεις»– επικαλέσθηκαν και οι συνταγματάρχες για να καταλύσουν τη Δημοκρατία πριν από 50 χρόνια, να βασανίσουν και να δολοφονήσουν. Σε όλες τις ολοκληρωτικές ιδεολογίες υπήρχαν εκείνοι που είχαν «ταπεινά», δηλαδή ιδιοτελή, κίνητρα, υπήρξαν όμως και περισσότεροι ανόητοι που πέθαναν γι’ αυτές. Ακόμη και ναζί θυσίασαν το σημαντικότερο στοιχείο της ατομικότητας του ανθρώπου, δηλαδή τη ζωή, προς χάρη του «συλλογικού καλού» που πίστεψαν ότι πρέσβευε η εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία και ο Φύρερ. Δεν θυσίασαν μόνο εκατομμύρια αθώους· χιλιάδες από αυτούς έδωσαν τη ζωή τους για τις απαχθείς ιδέες τους. Μπορεί να ήταν εγκληματίες αλλά «ταπεινά κίνητρα» (με την έννοια των ιδιοτελών, όπως ταυτίζουμε τις δύο έννοιες στην Ελλάδα) δεν είχαν.
Γι’ αυτό σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία αποδίδουμε τα της συλλογικότητας στη συλλογικότητα και τα ατομικά δικαιώματα σε κάθε ατομική προσωπικότητα. Η πλειοψηφία αποφασίζει, αλλά δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάσει ούτε το παραμικρό από τα δικαιώματα της μειοψηφίας. Οι συλλογικότητες (παντός τύπου και κάθε χρώματος) μπορούν να διαμαρτύρονται για ό,τι θέλουν, αλλά δεν έχουν το δικαίωμα ούτε τρίχα να αγγίξουν από εκείνους που θεωρούν φορείς της αντίπαλης ιδεολογίας, εξουσίας κ.λπ. Από την άποψη αυτή ήταν σοφή η απόρριψη του ελαφρυντικού περί «μη ταπεινών κινήτρων» και ελπίζουμε ότι θα γίνει ο κανόνας…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 23.4.2017