Ο Γερούν Ντάισεμπλουμ δεν πήρε χαμπάρι πως και γιατί χρεοκόπησαν κάποιες χώρες στην ζώνη του ευρώ…
Το χειρότερο στις δηλώσεις Γερούν Ντάισελμπλουμ δεν είναι τα στερεότυπα που ανακυκλώνει για τον Νότο. Ούτε ο υποβόσκων ρατσισμός του. Το πιο ανησυχητικό είναι πως ο πρόεδρος ενός οργάνου που διαφεντεύει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δεν έχει ιδέα από οικονομικά. Είναι πρόεδρος του οργάνου όπου μετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών που έχουν το ευρώ και δεν πήρε χαμπάρι για τους λόγους που χρεοκόπησαν κάποιες χώρες του Νότου και μαζί με αυτές η Ιρλανδία.
Δηλαδή το πρόβλημα του Νότου και δη της Ελλάδος δεν ήταν τα τσιγάρα, τα ποτά και τα ξενύχτια. Δεν ήταν η κατανάλωση, ήταν η παραγωγή, η οποία σε σχέση με την κατανάλωση συρρικνωνόταν. Το πρόβλημα είναι οι διαρθρωτικές αδυναμίες στην οικονομία, που δεν της επιτρέπουν να παράγει όσα θέλει ο πληθυσμός να καταναλώνει· κι ας είναι σε ποτά και σε γυναίκες. Γράφαμε και παλιότερα πως η βασική αναπηρία της ελληνικής οικονομίας ήταν η εσωστρέφειά της. Δεν παρήγε προϊόντα για τις ξένες αγορές που θα πλήρωναν τις εισαγωγές που εκ των πραγμάτων θα έκανε διότι μια χώρα, και δη μικρή όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί ποτέ να είναι αυτάρκης στα πάντα. Λέγαμε ότι η ελληνική οικονομία είναι προσανατολισμένη στην παραγωγή υπηρεσιών προς αλλήλους. Ακόμη κι αν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι εκατοντάδες χιλιάδες δικηγόροι, μηχανικοί, διαφημιστές, δημοσιογράφοι, λογιστές, μικρέμποροι κ.ά. παρήγαν άριστες υπηρεσίες, στο τέλος της ημέρας θα έπρεπε, να φάνε, να ντυθούν, να ζεσταθούν. Αν δεν υπάρχει η παραγωγική βάση της οικονομίας που να στηρίξει τον τομέα των υπηρεσιών, ο τομέας των υπηρεσιών δεν μπορεί να φτιάξει από τον αέρα προϊόντα. Εκτός αν αυτός είναι εξωστρεφής, φέρνει δηλαδή λεφτά απ’ έξω, όπως είναι στην Ελλάδα ο τουρισμός και η ναυτιλία. Δυστυχώς, τα άφθονα δανεικά που εισέρρεαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δημιούργησαν την ψευδαίσθηση πως ο τομέας των εσωτερικών υπηρεσιών μπορεί να διογκώνεται εσαεί χωρίς να χρειάζεται κανείς να παράγει είτε πραγματικά προϊόντα είτε υπηρεσίες προς εξαγωγή. Η δε στροφή μεγάλου μέρους του παραγωγικού πληθυσμού στον τομέα των εσωστρεφών υπηρεσιών δημιούργησε επιπλέον εμπόδια στην πραγματική παραγωγή.
Το δυστύχημα, λοιπόν, είναι ότι ακόμη και τώρα τα επιπλέον δανεικά που δίνουν οι βόρειες χώρες, δηλαδή εκείνα που βουλώνουν τα πρωτογενή ελλείμματα του κράτους, δεν ξοδεύονται με τον ευχάριστο τρόπο που φαντάστηκε ο κ. Ντάισενμπλουμ, «σε ποτά και σε κορίτσια», όπως θα έλεγε και ο ποδοσφαιριστής Τζορτζ Μπεστ, αλλά σε σπατάλες του κράτους. Εξανεμίζονται για να συντηρηθούν απαρχαιωμένες δομές του συστήματος, αντιπαραγωγικές πρακτικές, τα κλειστά επαγγέλματα, για δραστηριότητες δηλαδή που δεν παράγουν πλούτο αλλά αναπαράγουν το αποτυχημένο μοντέλο, όλο και πιο φτωχά.
Δεν υπάρχει ενάρετος Βορράς και γλεντζές Νότος. Υπάρχουν παραγωγικές χώρες διότι είχαν στην ηγεσία τους έναν Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος την κρίσιμη στιγμή έκανε τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε για να τονώσει τη γερμανική οικονομία. Υπάρχουν και μη παραγωγικές χώρες που είχαν στην ηγεσία τους κάποιους σαν τον κ. Κώστα Καραμανλή, που σε αντίθεση με τον Γερμανό ηγέτη είχαν ως δόγμα το «άσ’ το για αργότερα». Το περίεργο δε είναι πως ο Σρέντερ έχασε τις εκλογές, αλλά κανείς δεν διακηρύσσει πως υπήρξε θύμα συνωμοσίας και ούτε κάποιος πιστεύει ότι θα γυρίσει ως «σωτήρας». Αυτά τα τελευταία δεν κατανοεί ο Ντάισελμπλουμ και προσπαθεί να εξηγήσει την ελληνική αποτυχία με τα ποτά και τα κορίτσια…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 25.3.2017