Γιατί να μην δοθούν οι μετοχές των κρατικών τραπεζών σε ESM μειώνοντας ισόποσα το χρέος;
Είναι λογική και πολύ χρήσιμη η ιδέα του υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα για το αποθεματικό στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οπως δήλωσε μετά την ολοκλήρωση του EcoFin (2.4.2014), τα κεφάλαια που θα απομείνουν στο Ταμείο μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών «θα αξιοποιηθούν για την αποπληρωμή του χρέους». Πολύ σωστά διότι έτσι κι αλλιώς αυτά τα κεφάλαια τα δανειστήκαμε, έγιναν δηλαδή χρέος, και καλύτερο όλων είναι να επιστραφούν για να ελαφρυνθεί το άχθος που οι σημερινές γενιές φορτώνουν στα παιδιά τους.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που μπορεί να ελαφρύνει το χρέος και πιθανότατα να το πανηγυρίσουν, όχι μόνο τα παιδιά μας, αλλά και οι Ευρωπαίοι ως πρώτο βήμα -και δη ελληνικό- στην τραπεζική ένωση. Το κράτος δανείστηκε από τους εταίρους 50 δισ. για τη στήριξη των τραπεζών και τα 25 δισ. από αυτά τα έδωσε για να στηρίξει τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Καλώς έπραξε διότι ο τραπεζικός τομέας είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας κι αν κατέρρεε, δεν θα χάναμε μόνο τις καταθέσεις μας, θα ζούσαμε καταστάσεις Αργεντινής. Υπολογίζεται ότι οι μετοχές που πήρε ως αντάλλαγμα για τα 25 δισ. έχουν σήμερα χρηματιστηριακή αξία περίπου 22 δισ. ευρώ. Το πιθανότερο όλων είναι ότι με την οικονομία να πηγαίνει καλύτερα η αξία αυτών των μετοχών θα αυξηθεί ακόμη και πάνω από τα 25 δισ. οπότε θα βγάλουμε κάτι από τη χασούρα της εκκαθάρισης των μη συστημικών τραπεζών.
Υπάρχει όμως ένας κίνδυνος. Μπορεί αυτή, ή μια μελλοντική κυβέρνηση, να πουλήσει ειδικά τις μετοχές της Eurobank πολύ χαμηλότερα και από την τιμή κτήσης και τη χρηματιστηριακή τους αξία. Αυτό προβλέπει και το άρθρο 2 του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε την περασμένη Κυριακή και δεν πρόλαβε να το διαβάσει κανείς. Είναι σίγουρο δε, ότι κάποια κυβέρνηση θα το κάνει με σοβαρές απώλειες για τους φορολογούμενους, διότι πρέπει να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό των επομένων ετών, χωρίς να υπογράψει ένα (πολιτικώς επικίνδυνο) νέο Μνημόνιο.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη λύση: να δώσει αυτές τις μετοχές στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), μειώνοντας ισόποσα το χρέος, το οποίο σύμφωνα με όλους είναι το μεγάλο βαρίδι για να αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία. Οι τιμή, φυσικά, είναι διαπραγματεύσιμη, αλλά με δεδομένο ότι οι εταίροι θέλουν να βοηθήσουν (χωρίς να ξαναπάνε στα Κοινοβούλιά τους για να ζητήσουν επιπλέον λεφτά για την Ελλάδα) και καθώς διαπραγματευόμαστε πλέον σθεναρά -ακόμη και για το γάλα!- μπορούμε να επιτύχουμε την πώληση σε τρέχουσες τιμές (22 δισ.) συν μια ρήτρα. Οταν ο ESM πουλήσει τις μετοχές να πάρει η Ελλάδα τα κέρδη, τα οποία θα μειώσουν τη χασούρα που έτσι κι αλλιώς έχει από την εκκαθάριση των μη συστημικών τραπεζών. Το χρηματοδοτικό κενό, που πιθανότατα θα παρουσιαστεί τα επόμενα χρόνια, θα είναι μέρος της συνολικής διαπραγμάτευσης για το χρέος και είτε θα καλυφθεί από τα 22 δισ. είτε μπορεί να μετατοπιστεί χρονικά όταν γίνει η πώληση των μετοχών από τον ESM με κέρδος. Σημαντικό επιχείρημα στη διαπραγμάτευση είναι το γεγονός ότι εξαρχής η ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος έπρεπε να γίνει από τον ESM.
Η λύση αυτή έχει και ένα επιπλέον πολιτικό πλεονέκτημα για τον κ. Γιάννη Στουρνάρα και την κυβέρνηση συνολικότερα· πέρα από το γεγονός ότι οι φορολογούμενοι δεν θα χάσουν μερικά δισ. ξεπουλώντας όσο όσο τις μετοχές που αγόρασαν ακριβά. Θα είναι η έμπρακτη απάντηση στην πρόταση μομφής του ΣΥΡΙΖΑ, ότι όλη αυτή η ιστορία της ελληνικής ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος δεν γίνεται για να σωθούν οι τράπεζες, αλλά οι τραπεζίτες.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 6.4.2014