Οι περισσότεροι απ’ όσους εργάζονται στον δημόσιο τομέα δεν κάνουν κάτι το επιλήψιμο. Το γεγονός όμως ότι οι δύο κύκλοι -κράτος και δημοσιογραφία- τέμνονται σ’ αυτή την έκταση είναι εξαιρετικά ανησυχητικό.
Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει από τον «πόλεμο περί της λίστας των δημοσιογράφων» είναι ότι το κράτος δεν γνωρίζει καν ποιοι εργάζονται σ’ αυτό. Η τουλάχιστον δεν τους γνωρίζει όλους. Οι λίστες που δόθηκαν από τον Υπουργό Επικρατείας και δημοσιοποιήθηκαν από την ΕΣΗΕΑ, δεν είναι ολοκληρωμένες. Ελπίζουμε απλώς, κι επ’ ευκαιρία αυτής της ιστορίας, να μπορέσει και η κυβέρνηση να υπολογίσει σε τι εύρος αγοράζει δημοσιογραφικές υπηρεσίες. Και να μάθουμε κι εμείς οι φορολογούμενοι σε τι εύρος πληρώνουμε δημοσιογραφικές υπηρεσίες…
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι απλό: αφού δεν ξέρουν καν ποιοι και πόσοι δημοσιογράφοι εργάζονται στον κράτος, ποιος θα μας απαντήσει γιατί εργάζονται όλοι αυτοί -οι τόσοι πολλοί- στο Δημόσιο; Ποιος θα μας απαντήσει γιατί στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εργαζόταν 13 δημοσιογράφοι, ενώ στο Υπουργείο Δικαιοσύνης δύο; Τόσο μεγαλύτερο έργο είχε να προβάλει το πρώτο υπουργείο, σε σχέση με το δεύτερο; Με ποιο κριτήριο αναγκών γίνονται οι προσλήψεις;
Εντάξει! Πρέπει να δούμε τις λίστες για διπλά, τριπλά και πενταπλά ονόματα. Να τις ψάξουμε και υπό το φως της δεοντολογίας -αν δηλαδή υπάρχουν συνάδελφοι που κατέχουν γραφεία Τύπου και καλύπτουν το ίδιο ρεπορτάζ στην εφημερίδα τους (οι διευθυντές τους δεν το γνωρίζουν;). Να τα κοιτάξουμε όλα αυτά…
Το γεγονός όμως ότι περί τους 2.000 δημοσιογράφους (εκεί υπολογίζεται να φτάσει ο αριθμός, όταν δοθούν οι λίστες και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα) έχουν κάποια έμμισθη σχέση εξάρτησης από το κράτος δεν απασχολεί κανένα; Το γεγονός ότι τα υποτιθέμενα «μαντρόσκυλα της Δημοκρατίας» -εμείς οι δημοσιογράφοι- σιτιζόμαστε σ’ αυτή την έκταση από το χέρι αυτού που έπρεπε να δαγκώνουμε, δεν προβληματίζει επίσης ουδένα;
Αναρωτηθήκαμε ποτέ εμείς που «του λαού τα ντέρτια λέμε, κι όταν γράφουμε (ειδικά για τις συντάξεις) κλαίμε», αν ο κρατικός κορβανάς πρέπει να αγοράζει τις υπηρεσίες τόσων από το σινάφι μας; Υπάρχουν γραφεία Τύπου υπουργείων με 10 και 15 άτομα. Ούτε ο Λευκός Οίκος δεν έχει τόσα. Υπάρχουν οι χοάνες του Υπουργείου Τύπου (κανείς δεν ξέρει μετά την δικτατορία σε τι μπορεί να χρησιμεύει), των Πρακτορείων (δύο έχουμε -προφανώς για …εθνικούς λόγους) και των κρατικών ραδιοτηλεοπτικών Μέσων. (Τα τελευταία χρειάζονται ως αντίβαρο στην χυδαιότητα των ιδιωτικών Μέσων. Έγινε όμως ποτέ κάποιος εξορθολογισμός;)
Οι περισσότεροι απ’ όσους εργάζονται στον δημόσιο τομέα δεν κάνουν κάτι το επιλήψιμο. Το γεγονός όμως ότι συνολικά οι δύο κύκλοι -κράτος και δημοσιογραφία- τέμνονται σ’ αυτή την έκταση είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Το να δουλεύει κάποιος στο κράτος δεν είναι κακό. Το να δουλεύουν όμως οι μισοί δημοσιογράφοι στο κράτος σημαίνει ότι η πληροφόρηση χειραγωγείται από το πολιτικό σύστημα σε ανησυχητικό βαθμό.
Κακά τα ψέματα. Η κατάσταση βολεύει τους πάντες πλην ίσως της δημοσιογραφίας.
1. Βολεύει τους πολιτικούς. Καλύτερα να ταΐζεις τα «μαντρόσκυλα» (εξόδοις άλλων), παρά αυτά να δαγκώνουν.
2. Βολεύει τις επιχειρήσεις ΜΜΕ. Οι χαμηλοί μισθοί συμπληρώνονται από την κρατική δίαιτα (μέχρι κι επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις με τις Ενώσεις Συντακτών έκανε αυτή την κατάσταση η Ένωση Ιδιοκτητών).
3. Βολεύει και τους δημοσιογράφους. Μπορεί κατά τα θρυλούμενα να αποδειχθεί ότι οι πολυθεσίτες της «ιδιότυπης διαπλοκής» είναι μια μικρή μειοψηφία. Μια μεγάλη μερίδα των δημοσιογράφων (μπορεί και η πλειοψηφία) συμπληρώνουν από το κράτος το χαμηλό τους εισόδημα.
Έτσι έχουμε ένα τυπικό «kratos-story»: οι τρεις πλευρές του τριγώνου που υπό φυσιολογικές συνθήκες έπρεπε να είναι σε αέναη αντιπαράθεση (δημοσιογράφοι εναντίον εργοδοτών και οι δύο εναντίον της πολιτικής εξουσίας) τα βρήκαν μια χαρά εξόδοις των φορολογουμένων.
Το πρόβλημα είναι σοβαρό. Θα εξακολουθούσε να ήταν σοβαρό ακόμη κι αν υπήρχε η ιδανική περίπτωση της μονοθεσίας στον τομέα της ενημέρωσης και στον τομέα των δημοσίων σχέσεων του κράτους. Τι άποψη μπορούμε να σχηματίσουμε για ένα κράτος που χρειάζεται 2.000 (έστω μονοθεσίτες) δημοσιογράφους για να περνά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το μήνυμά του; Υπάρχει αυτή η αναλογία (1 στους 5.000 κατοίκους αυτής της χώρας, διάολε!) πουθενά αλλού στον κόσμο;
Υ.Γ.: Δίκιο έχουν όσοι γκρινιάζουν ότι ο κατάλογος είναι εξαιρετικά πρόχειρος και ελλιπής -δεν υπάρχουν καν όσοι εργάζονται στην ΕΤ-3, η οποία στο κάτω-κάτω της γραφής δεν ανήκει στον στενό δημόσιο τομέα. Πάνω στις ελλείψεις μπορεί να τεκμηριωθεί κριτική στην κυβέρνηση που δεν κατάφερε να συγκεντρώσει όλα τα ονόματα. Το άδικο όμως είναι να γίνεται η κριτική για το γεγονός ότι υπήρξε η δημοσιότητα. Και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν λόγω της δημοσιότητας θα λυθούν μόνο με ένα τρόπο: περισσότερη δημοσιότητα και ανά έτος δημοσιότητα. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να μείνει λόγω του θορύβου η ιστορία εδώ. Τότε, αυτοί που γκρινιάζουν ότι «επιλεκτικά» έγινε η δημοσιοποίηση θα έχουν κάθε δίκιο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 2.2.2005
