Το Επιμελητήριο Πιερίας, πληρώνει για τα φυλλάδια, τα πανό, την διανομή φέιγ-βολάν των «αυθόρμητως αντιδρώντων στα διόδια» και στο τέλος τους τραπεζώνει.
Τελικά, η μεγαλύτερη τομή της κυβέρνησης θα αποδειχθεί το πρόγραμμα «Διαύγεια». Σε έναν δικτυακό τόπο αναρτώνται οι αποφάσεις της κυβέρνησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Αναρτώνται επίσης αποφάσεις δήμων και επιμελητηρίων. Τα τελευταία, αν και δεν χρηματοδοτούνται απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό, είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και συνεπώς υποχρεούνται εκ του νόμου να αναρτούν στο diavgeia.gov.gr όλες τις δαπάνες τους.
Τις αναρτημένες αποφάσεις ελέγχουν χιλιάδες χρήστες του Διαδικτύου, κάτι που δημιουργεί ένα οιονεί παρατηρητήριο δαπανών. Εχουμε δηλαδή την αποκέντρωση του ελέγχου. Κανείς από μόνος του δεν μπορεί να ελέγξει όλες τις δαπάνες, αλλά πολλοί μαζί το κάνουν αποτελεσματικά. Κάτι παρατηρεί ο ένας και το δημοσιοποιεί, κάτι βλέπει ο άλλος και αναρωτιέται κι έτσι έχουμε το μοντέλο wikinomics στα δημοσιονομικά. ΄Η έχουμε μια άτυπη και μόνιμη Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου (Μελλοντικού) Χρέους, χωρίς τις επαναστατικές φανφάρες.
Ενας blogger, λοιπόν, αλίευσε μια περίεργη όσο και εξωφρενική δαπάνη του Επιμελητηρίου Πιερίας. Ο πρόεδρός του κ. Ηλίας Χατζηχριστοδούλου (ο οποίος μάλιστα εκλέχτηκε με το χρίσμα της Ν. Δ.) αποφάσισε «την πληρωμή ποσού 1.734,30 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ… για εκτύπωση διαφόρων εντύπων και πανό για την κατάληψη των διοδίων»! (απόφαση 10089/Φ. 120/22.12.2010)
Δεν είναι μόνο αυτά. Σύμφωνα με την απόφαση 10087/Φ. 130/22.12.2010 το επιμελητήριο πλήρωσε 98,15 ευρώ για προμήθεια ανακλαστικών γιλέκων για την κατάληψη των διοδίων (τηρούνται δηλαδή και οι κανόνες υγιεινής ασφαλείας), 1.131,6 ευρώ «για την διανομή φυλλαδίων για την κατάληψη των διοδίων» και τέλος υπάρχει και το κερασάκι του αγώνα: το Επιμελητήριο Πιερίας πλήρωσε 131,99 ευρώ για «γεύμα οκτώ ατόμων την ημέρα της κατάληψης των διοδίων» (απ. 10073/Φ. 130/22.12.2010)
Ευτυχώς τουλάχιστον, στο τέλος όλες οι αποφάσεις αναφέρουν ότι «η δαπάνη υπόκειται σε νόμιμες κρατήσεις», δηλαδή σ’ αυτό το σκέλος τηρήθηκε η νομιμότητα, διότι η δαπάνη έγινε για μη νόμιμους σκοπούς. Σύμφωνα τουλάχιστον με την ελληνική νομοθεσία οι καταλήψεις διοδίων είναι παράνομες.
Εδώ όμως πρέπει να τεθούν κάποια ερωτήματα. Πρώτον: πόσο αυθόρμητες είναι οι καταλήψεις «δεν πληρώνω» αφού έχουν και μηχανισμούς χορηγίας και μισθώνουν (έστω με λεφτά άλλων) τις υπηρεσίες επιχειρήσεων να μοιράζουν φυλλάδια; Δεν είναι σε εθελοντική βάση η αντίδραση; Δεύτερον: μπορεί ένα ΝΠΔΔ -έστω και αν δεν είναι κράτος με τη στενή έννοια- να χρηματοδοτεί παράνομες ενέργειες; Τρίτον και κυριότερο: τι θα γίνει με το άνοιγμα των επιμελητηρίων;
Ενας από τους μεγάλους και δίκαιους καημούς των επιχειρηματιών είναι οι δαπάνες που αναγκάζονται να κάνουν υπέρ τρίτων και συνήθως παρασιτικών δραστηριοτήτων. Κλαίνε και οδύρονται για την υποχρέωση δημοσίευσης ισολογισμών στις εφημερίδες, αλλά οι μαζικοί τους φορείς δεν λένε κουβέντα για την υποχρέωση εγγραφής των επιχειρήσεων στα οικεία επιμελητήρια. Ολες οι επιχειρήσεις -θέλουν, δεν θέλουν, μπορούν δεν μπορούν- υποχρεούνται να πληρώνουν ετήσια συνδρομή (μιλάμε για εκατομμύρια ευρώ) τα οποία διαχειρίζονται κατά το δοκούν οι πρόεδροι των επιμελητηρίων και οι παρέες τους. Τυπικώς, βέβαια, όλες οι δαπάνες και τα έξοδα είναι νόμιμα και… «υπόκεινται στις νόμιμες κρατήσεις», αλλά ποιος θα ψάξει τώρα αν ο πρόεδρος ενός επιμελητηρίου χρησιμοποιεί τις συνδρομές των μελών για να χορηγεί παράνομες δραστηριότητες; Αν δεν ήταν η «Διαύγεια» και η οξυδέρκεια κάποιου blogger η χορηγία «για την κατάληψη των διοδίων» θα περνούσε απαρατήρητη. Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν οι επιχειρήσεις δεν υποχρεούντο να είναι μέλη των επιμελητηρίων. Η εθελοντική συμμετοχή τουλάχιστον θα νομιμοποιούσε πολιτικά τη δαπάνη για την κατάληψη των διοδίων· θα μπορούσε δηλαδή να πει κάποιος ότι το Επιμελητήριο Πιερίας είναι κάτι σαν μικρό ΠΑΜΕ σε γαλάζιο χρώμα. Γι’ αυτό στις μεταρρυθμίσεις -που έμειναν ξέπνοες τον τελευταίο καιρό- πρέπει να προστεθεί και η απελευθέρωση των επιχειρήσεων από τα επιμελητήρια. Θα το τολμήσει ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 20.4.2011