Η κυβέρνηση λέει ότι θέλει να αναθεωρήσει το άρθρο 16, αλλά δεν έχει καταθέσει πρόταση.
Πολλοί θα συμφωνήσουν με τη δήλωση του υπουργού Παιδείας κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη, ότι «όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα τοποθετηθούν σχετικά με την αναθεώρηση του άρθρου 16 με ευθύνη και χωρίς ιδεοληψίες». Πραγματικά ήρθε η ώρα όλων των πολιτικών δυνάμεων να τοποθετηθούν επί του θέματος. Μήπως όμως ταυτόχρονα ήρθε η ώρα να τοποθετηθεί και η κυβέρνηση με την ίδια υπευθυνότητα; Διότι, το μόνο που γνωρίζουμε, μέχρι στιγμής, είναι ότι επιθυμεί την αναθεώρηση του συγκεκριμένου άρθρου. Δεν ξέρουμε, όμως, ούτε προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η αναθεώρηση, ούτε έχουμε συγκεκριμένη πρόταση. Ιπταται μια γενική ιδέα, περί «μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ» η οποία μάλιστα στρεβλώνεται με χυδαίο τρόπο για δήθεν «ιδιωτικοποίηση της ανώτατης Παιδείας».
Εχουμε ένα θηριώδες άρθρο εννέα παραγράφων και 471 λέξεων που ρυθμίζει μέχρι και τα όρια συνταξιοδότησης των καθηγητών («Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων – έως ότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους», άρθρο 16 παρ. 6). Δείχνει σοβαρότητα, επί παραδείγματι, να ασχολείται το Σύνταγμα μιας χώρας με τις επιδοτήσεις των αθλητικών σωματείων; («Το κράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους», άρθρο 16 παρ. 9).
Ο δημόσιος διάλογος βέβαια, κυριαρχούμενος από τις ιδεοληψίες που ανέφερε και ο υπουργός Παιδείας, δυστυχώς περιορίστηκε στην παράγραφο 5 του εν λόγω άρθρου («H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει»). Η Αριστερά και μέρος του ΠΑΣΟΚ οχυρώθηκε πίσω από τη συνολική άρνηση και δεν έθεσε καν το ζήτημα της παραγράφου 2 («H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης…»)
Δυστυχώς, όμως η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16 γίνεται στον αέρα. Στον δημόσιο διάλογο υπάρχει μόνο το κείμενο του συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου, («Πέρα από το άρθρο 16», εκδόσεις «Μεταίχμιο») και τίποτε άλλο. (Σ.Σ.: Κατόπιν δημοσίευσης θυμήθηκα ότι υπάρχει και η πρόταση του κ. Στέφανου Μάνου, που διατυπώθηκε από τις στήλες της «Καθημερινής»)
Οφείλει, λοιπόν, η κυβέρνηση να καταθέσει ένα συγκεκριμένο κείμενο επί του οποίου θα κληθούν όλες οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις να τοποθετηθούν. Ετσι, θα ξεμπλοκαριστεί η άγονη συζήτηση περί αναθεώρησης ή μη του συγκεκριμένου άρθρου και κυρίως: όλοι θα αναλάβουν τις ευθύνες των επί συγκεκριμένης πρότασης και όχι γενικώς, όπως γίνεται σήμερα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 14.11.2007
