Ένα ρώσικο προϊόν για την αγορά του Ιράκ…
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα όσων αντιτάχθηκαν στο σχέδιο των νεοσυντηρητικών για εγκαθίδρυση δια της στρατιωτικής επέμβασης της Δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή ήταν ότι η Δημοκρατία δεν εξάγεται, πρέπει να φυτρώνει και να ανθεί σε κάθε χώρα με πολύπλοκες κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες. Οι νεοσυντηρητικοί που σήμερα έχουν το τιμόνι της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ λίγο επείσθησαν απ’ αυτού του τύπου τα επιχειρήματα κι έβαλαν μπρος την επιχείρηση εκδημοκρατικοποίησης κατ’ αρχήν του Ιράκ το οποίο κατά το όραμά τους θα αποτελούσε κράτος- μοντέλο για την υπόλοιπη Μέση Ανατολή.
Ένα χρόνο και κάτι μετά λίγοι πλέον μιλούν για δυτικού τύπου Δημοκρατία στο Ιράκ. Όλοι γνωρίζουν ότι αφού έγινε το κακό, η χώρα δεν μπορεί να αφεθεί στο έλεος των φονταμενταλιστών του Ισλάμ, αλλά κανείς δεν μιλά για φιλελευθεροποίηση της διακυβέρνησης. Αυτό για πολλούς θεωρείται η κερκόπορτα για το πολιτικό χάος.
Κάποιοι άρχισαν να κοιτούν πιο ανατολικά. Ψιθυρίζουν πως το μοντέλο μετάβασης της Κίνας στον καπιταλισμό μπορεί να είναι ιδανικό για τον αραβικό κόσμο, ο οποίος επίσης δεν έχει παράδοση Δημοκρατίας. Έχουν έτοιμο και τον θεωρητικό τους…
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 λίγο πριν την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ο αρμενικής καταγωγής καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Αντράνικ Μιγκράνιαν έγραψε ένα άρθρο που ήχησε άσχημα στη φιλελεύθερη ακαδημαϊκή κοινότητα. «Η Ρωσία», έγραψε ο μετέπειτα σύμβουλος του Γιέλτσιν, «δεν μπορεί να κάνει άλμα από τον ολοκληρωτισμό στη δυτικού τύπου Δημοκρατία. Χρειάζεται οπωσδήποτε μια περίοδο αυταρχικής διακυβέρνησης. Μόνο τότε θα μπορέσει αυτή η αχανής χώρα να ευημερήσει χωρίς πολιτικές κι εθνικές αναταραχές. Αυτή την περίοδο την ονόμασε αργότερα «Managed Democracy» (Διαχειριζόμενη Δημοκρατία).
Μοντέλο μετάβασης για τον κ. Μιγκράνιαν είναι η Κίνα στην οποία ο «αυταρχισμός με αγορά» είναι καλύτερη συνταγή εκσυγχρονισμού της χώρας από την «αγορά με Δημοκρατία». Όσο για την σφαγή στην Τιενανμεν; Απολύτως σωστή αποφάνθηκε ο κ. καθηγητής επειδή «ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι πιο σημαντικοί από μερικές χιλιάδες σπουδαστών που φώναζαν ανόητα συνθήματα».
Κατόπιν τούτων είναι περιττό να προσθέσουμε ότι ο κ. καθηγητής είναι ο αγαπημένος θεωρητικός των κομμουνιστών του Πεκίνου, οι οποίοι τον καλούν σε όλα τους τα συνέδρια και έχουν μεταφράσει τα βιβλία του στα Κινεζικά. Τώρα οι ιδέες του οδεύουν σε νέες αγορές…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 12.6.2004
