Δύο απόψεις για την τρομοκρατία. Ο Τ. Ερντογάν δηλώνει ότι «δεν είναι ένοχο το Ισλάμ για τους φανατικούς του». Ο Ρ. Ντόκινς πιστεύει ότι είναι δομικό πρόβλημα κάθε θρησκείας.
Μην πυροβολείτε το Ισλάμ δήλωσε χθες ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος προφανώς οργίστηκε τον χαρακτηρισμό «ισλαμιστικές» που αποδίδεται στις επιθέσεις αυτοκτονίας που έκαναν εξτρεμιστές Μουσουλμάνοι στην Κωνσταντινούπολη.
«Ισλάμ πάει να πει ειρήνη και αγάπη. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κάνει τη θρησκεία μας χαρακτηρισμό για να δηλώνει τον τρόμο… Δεν μπορούμε εμείς, τα παιδιά του Ισλάμ αυτού του έθνους, να το δεχτούμε», δήλωσε ο πρωθυπουργός σε ομιλία του προς τα μέλη του Κόμματός του και συνέχισε: «Δεν υπάρχουν τρομοκράτες μεταξύ των Μουσουλμάνων; Βεβαίως και υπάρχουν. Υπάρχουν τρομοκράτες σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας. Μπορεί κανείς να τους βρει μεταξύ των Εβραίων, μεταξύ των Χριστιανών. Θα πρέπει λοιπόν να κρίνουμε τις θρησκείες αυτές και να τις υποπτευόμαστε;», διερωτήθη ο Ερντογάν, σημειώνοντας με έμφαση ότι «η τρομοκρατία δεν έχει θρησκεία, φυλή ή εθνικότητα».
Ο μεγάλος βρετανός βιολόγος Ρίτσαντ Ντόκινς από την άλλη πλευρά βρίσκεται στον αντίποδα. Γι’ αυτό δηλώνει οργισμένος με την στρουθοκαμηλική τακτική να μη συζητείται ο ρόλος της θρησκείας στην κουλτούρα του αίματος. Για τον μεγάλο βιολόγο δεν είναι ο θρησκευτικός φανατισμός που προκάλεσε τον θάνατο 3.000 ατόμων στην Νέα Υόρκη προ δύο ετών και στην Πόλη προχθές, αλλά η ίδια η θρησκεία. Κάθε θρησκεία. «Υποσχεθείτε σε ένα νέο άνθρωπο ότι Θάνατος δεν σημαίνει τέλος κι αυτός πρόθυμα θα καταστρέψει», έγραψε.
Οργίζεται από το γεγονός ότι επειδή υπάρχει ένα ταμπού που απαγορεύει τις κρίσεις για οποιαδήποτε θρησκευτική άποψη στην δημόσια συζήτηση,. «Οι φιλελεύθεροι, μας επιτρέπουν να προσβάλουμε οποιαδήποτε πολιτική, οικονομική, μουσική, καλλιτεχνική, λογοτεχνική άποψη. Οι θρησκευτικές απόψεις, όμως, παραμένουν πάντα στο απυρόβλητο ακόμη και από τους άθεους.»
Το σκεπτικό του Βρετανού βιολόγου αιρετικό όσο κι ενδιαφέρον: Υπάρχουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να πειστούν για να βουτήξουν με ένα αεροπλάνο σε ένα ουρανοξύστη; αναρωτιέται. «Ναι!», απαντά ο ίδιος στην εφημερίδα «Γκάρντιαν». «Νέοι άνδρες γεμάτοι τεστοστερόνη, αρκετά άσχημοι για να βρουν γυναίκα σ’ αυτόν τον κόσμο μπορεί να απελπιστούν αρκετά, ώστε να ψάξουν για τις 72 παρθένες στον άλλο κόσμο.
»Είναι μακροχρόνια προσπάθεια, αλλά μπορεί να πιάσει. Πρέπει να τους πάρετε νέους. Ταΐστε τους με μια συνολική και αυτο-αποδεικνυόμενη μυθολογία, έτσι ώστε το μεγάλο ψέμα να μοιάζει λογικοφανές. Δώστε τους ένα ιερό βιβλίο και αναγκάστε τους να το μάθουν απ’ έξω… [Για την βοήθειά σας] υπάρχει ένα έτοιμο σύστημα ελέγχου της σκέψης που τιμάται ανά τους αιώνες και παραδίδεται από γενιά σε γενιά. Εκατομμύρια άτομα έχουν μεγαλώσει μ’ αυτό. Ονομάζεται θρησκεία και για λόγους που δεν έχουν γίνει κατανοητοί μέχρι σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι το αποδέχονται. Τώρα, το μόνο που χρειάζεστε είναι να βρείτε μερικά από τα γεμάτα θρησκεία κεφάλια και να τους δώσετε μαθήματα αεροπλοΐας.
»Είναι γελοία η επιχειρηματολογία μου; Μήπως μετατρέπω σε κοινοτοπία το άφατο κακό; Δεν είναι στις προθέσεις μου, οι οποίες είναι σοβαρές και ξεπηδούν από βαθιά θλίψη και μεγάλη οργή. Προσπαθώ να στρέψω την προσοχή των ανθρώπων στον ελέφαντα ο οποίος βρίσκεται στο μέσον του δωματίου κι όλοι μας είμαστε πολύ ευγενικοί ή υπερβολικά ευλαβείς να επισημάνουμε. Αυτός ο ελέφαντας είναι η θρησκεία συν το απαξιωτικό αποτέλεσμα που έχει στην ανθρώπινη ζωή. Δεν εννοώ την απαξίωση της ζωής των άλλων, αλλά την απαξίωση της ζωής του καθενός. Η θρησκεία διδάσκει την επικίνδυνη ανοησία ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος.
»Αν ο θάνατος θεωρηθεί τελειωτικός, κάποιος ορθολογικά πράτων θα έχει υψηλή εκτίμηση στη ζωή του και θα διστάσει να την θέσει σε κίνδυνο. Αυτό κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο μέρος, όπως κι ένα αεροπλάνο είναι πιο ασφαλές αν ο αεροπειρατής θέλει να επιβιώσει. Στο άλλο άκρο, αν ένας ικανός αριθμός ανθρώπων πεισθούν από τους ιερείς τους, ότι ο μαρτυρικός θάνατος είναι αντίστοιχο με το πάτημα ενός κουμπιού που θα μας στείλει σε ένα άλλο σύμπαν, τότε ο κόσμος γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο μέρος. Ειδικά αν αυτοί οι άνθρωποι πιστέψουν ότι το άλλο σύμπαν είναι μια παραδεισένια διαφυγή από τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου…»
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 26.11.2003
