H δίωξη του κ. Τσοχατζόπουλου μπορεί να αποτελέσει παρένθεση στον πολιτικό βίο της χώρας.
Παρά τη δυσθυμία των καιρών και πέρα από τις δικονομικές ενστάσεις για τον θεσμό της προφυλάκισης, η εξέλιξη της υπόθεσης του κ. Ακη Τσοχατζόπουλου δείχνει ότι η κρίση τελικώς αλλάζει με διάφορους τρόπους τη χώρα. Για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση ένα κορυφαίο στέλεχος της πολιτικής, έστω και πρώην, έχει τη μεταχείριση του κοινού υπόπτου για αδικήματα.
Η εξέλιξη της δίωξης του κ. Τσοχατζόπουλου δείχνει κατ’ αρχήν ότι όταν υπάρχει σοβαρή πολιτική πίεση για κάθαρση, υπάρχουν και αποτελέσματα. Πολλοί θα διαφωνήσουν φέρνοντας το επιχείρημα ότι αυτό είναι λίγο. Σύμφωνοι! Σε σχέση με τις υποθέσεις που ήρθαν στη δημοσιότητα τα περασμένα χρόνια και δεν εξιχνιάστηκαν η υπόθεση Τσοχατζόπουλου είναι «λίγο». Σαφώς όμως είναι περισσότερο απ’ όσα είχαμε στο παρελθόν. Η πολιτική απάντηση στο «λίγο» δεν είναι η παραίτηση διά του «τίποτε δεν γίνεται». Eίναι η πολιτική πίεση για «περισσότερο».
Το δεύτερο που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι η δικαιοσύνη όταν θέλει, ή όταν έχει τα χέρια λυμένα, μπορεί. Βρίσκει άκρη σε δαιδαλώδεις διαδρομές μαύρου χρήματος και δεν πτοείται από το τυπικό λευκαντήριο του συνταγματικού άρθρου 86. Το διαρκές έγκλημα του ξεπλύματος προϊόντων εγκληματικής δραστηριότητας πρέπει να αποτελέσει προηγούμενο για άλλες υποθέσεις· αρκεί να διαρκέσει η πολιτική πίεση για τη διαλεύκανσή τους.
Το τρίτο που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι η δίωξη του κ. Τσοχατζόπουλου μπορεί να αποτελέσει παρένθεση στον πολιτικό βίο της χώρας. Αν η πολιτική πίεση είναι μόνο για την τιμωρία των ένοχων, τότε θα καταλήξει στην τιμωρία μόνο κάποιων ένοχων. Χρειάζονται θεσμοί διαφάνειας και ελέγχου για να ελαχιστοποιηθούν τα φαινόμενα διαφθοράς. Δυστυχώς το πολιτικό σύστημα θα ροκανίσει και τον χρόνο και την επιθυμία των πολιτών για κάθαρση για να συνεχίσει τα ίδια. Η επικοινωνιακή λογική «τις χειροπέδες τις είδατε;» δεν εξασφάλισε τίποτε μετά την «υπόθεση των κουμπάρων» το 2006. Ετσι και το 2012, το «την προφυλάκιση του Ακη την είδατε;» δεν θα εξασφαλίζει τίποτε για το μέλλον.
Τα σημάδια του ροκανίσματος είναι ήδη ορατά. Ο πρώην πρόεδρος της Βουλής κ. Φίλιππος Πετσάλνικος εμφάνισε στο Διαδίκτυο το «πόθεν έσχες» των βουλευτών και το απέσυρε άμεσα. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με την κάθαρση στον δημόσιο βίο: μαγική εικόνα, που θα εξαφανιστεί μόλις καταλαγιάσει ο θόρυβος.
Η συμμετοχή των Βατοπεδινών υπουργών στις λίστες της Ν.Δ. είναι ένα δεύτερο σημάδι. Φυσικά, δεν αποδείχθηκε η ποινική τους ενοχή για οτιδήποτε, αλλά επειδή ακριβώς δεν διερευνήθηκε η αθωότητά τους παραμένουν πολιτικώς ένοχοι. Γράφαμε και παλιότερα (12.9.2003) ότι σε θέματα πολιτικής ευθύνης δεν υπάρχει τεκμήριο αθωότητας, αλλά υπάρχει «τεκμήριο πολιτικής ενοχής»: «Αν οι ευθύνες είναι και ποινικές και ξεκινήσει διαδικασία δικαστικής διερεύνησής τους, τότε ο πολιτικός -όπως και κάθε πολίτης- έχει το τεκμήριο αθωότητας σε ό,τι αφορά όμως μόνο το ποινικό κομμάτι. Στο πολιτικό κομμάτι των ευθυνών είναι ένοχος μέχρι της αποδείξεως της αθωότητάς του».
Αυτή η κρίση είναι πολύ σημαντική για να πάει χαμένη. Θα χαραμιστεί αν η επιθυμία για κάθαρση εκτονωθεί με κάποιες υποθέσεις και οι πολίτες δεν απαιτήσουν να δημιουργηθούν οι θεσμοί που θα αποτρέψουν την επανάληψη του παρελθόντος.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 20.4.2012
