Ήταν σοφή η ρήση του αμερικανού δικαστή Έρλ Γουόρεν. «Ξεκινώ την ανάγνωση των εφημερίδων από τα αθλητικά της τελευταίας σελίδας. Εκεί καταγράφονται οι επιτυχίες του ανθρώπου. Στην πρώτη σελίδα καταγράφονται μόνο οι αποτυχίες του».
Τώρα υπάρχει ένας ακόμη λόγος για να ξεκινά κάποιος να διαβάζει την εφημερίδα από το τέλος. Αν ξεκινήσει από την αρχή και διαβάσει όλες τις προειδοποιήσεις των οικολόγων και τις στατιστικές έρευνες των βιολόγων, δύσκολα θα τελειώσει την ανάγνωση. Στην τρίτη σελίδα θα βάλει τα κλάματα. Μόνο χθες «τέλειωσαν οι μπανάνες», «εξαφανίστηκαν οι παπαδίτσες», «έσβησαν τα δελφίνια», κι «απόκαμαν οι λύκοι». Σήμερα χάνουμε τους καρχαρίες και μερικές εκατοντάδες ακόμη είδη.
Η αλήθεια είναι πως από τις απαρχές της ζωής μέχρι σήμερα έχουν εξαφανιστεί το 98% των ειδών που έζησαν ποτέ στον πλανήτη. Κάποιες μαζικές καταστροφές παραμένουν ανεξήγητες (π.χ. δεινόσαυροι). Οι περισσότερες οφείλονται στις μακρές διεργασίες της φυσικής επιλογής. Για παράδειγμα: το ανθρώπινο είδος του Νεάτερνταλ εξαφανίστηκε, αλλά ευτυχώς τότε δεν υπήρχαν ακραίοι οικολόγοι για να θρηνήσουν. Κάποιες εξαφανίσεις (οι οποίες στο σύνολο αποτελούν μηδαμινό ποσοστό) πιθανότατα οφείλονται στη δραστηριότητα του ανθρώπου. Πιθανότατα, όχι σίγουρα…
Η στατιστική στην οποία βασίζονται όλες οι έρευνες, δεν είναι ακριβής επιστήμη. Σαν τις μίνι φούστες, είχε πει κάποιος, αποκαλύπτουν πολλά αλλά κρύβουν την ουσία. Η ουσία λοιπόν είναι απλή, δύσκολη αλλά όχι καταστροφική. Κάποτε στον πλανήτη ζούσαν ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Τρεφόταν λίγο και ζούσαν ελάχιστα. Σήμερα υπάρχουν 6 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη. Ο μέσος όρος ζωής έφτασε στα 75 χρόνια στον αναπτυγμένο κόσμο και στα 65 στον αναπτυσσόμενο. Παρά τις υστερικές κραυγές για πλουσιότερους πλούσιους και για φτωχότερους φτωχούς, ο μέσος όρος ζωής αυξάνεται στον Τρίτο Κόσμο ενώ μειώνεται συνεχώς η παιδική θνησιμότητα. Αυτό σημαίνει ότι όλο και περισσότερα στόματα περιμένουν φαγητό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ονειρεύονται να αποκτήσουν μέρος της ευημερίας που έχει η Δύση. Η επίτευξη αυτών των στόχων αναπόφευκτα δημιουργεί τρομαχτικές οικολογικές πιέσεις.
Το πρόβλημα είναι ότι οι ίδιοι άνθρωποι που θρηνούν για την πείνα στον Τρίτο Κόσμο, θρηνούν επίσης για την αύξηση της καλλιεργήσιμης γης σε βάρος των βιοτόπων, θρηνούν επίσης για τις μεταλλαγμένες τροφές (που δίνουν μεγαλύτερες σοδειές ανά τετραγωνικό στρέμμα) θρηνούν για τα πάντα. Γίνονται σταδιακά συντηρητικοί και αρνητές της νεωτερικότητας. Κι αυτό είναι καταστροφικό ακόμη και για το οικολογικό κίνημα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 18.1.2003
