Όσο οι Μητροπόλεις παραμένουν ανέλεγκτες από «κλήρο και λαό», θα μετατρέπονται διαρκώς σε «θερμοκήπια αθλιοτήτων».
Είχε σε πολλά δίκιο ο Αρχιεπίσκοπος στην απολογία – ποταμό που έκανε για τα σκάνδαλα στην Εκκλησία, προχθές. Θεωρητικά ευστόχησε στον ορισμό του προβλήματος. «Οι μεγαλύτεροι εχθροί της Εκκλησίας», είπε, «είναι οι επίορκοι κληρικοί, που νόμισαν ότι μπορούν να δουλεύουν “δυσί κυρίοις”, να υποκρίνονται, να ξεγελούν τον κόσμο και να είναι ασυνεπείς στη ζωή των».
Αυτό θέλουμε να το θεωρούμε απάντηση στο λιβελογράφημα, που κάποιος από τους συνεργάτες του ανέβασε στην ιστοσελίδα της Εκκλησίας, ορίζοντας ως μεγαλύτερο εχθρό της Εκκλησίας έναν αόρατο «πολιτικοδημοσιογραφικό θίασο», ο οποίος φυσικά, δεν είχε ούτε όνομα ούτε διεύθυνση. Είπε, επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος: «Είμαστε υπεύθυνοι όσοι, όχι μόνον επροστατεύσαμε, αλλά και ανεχθήκαμε να υπάρχουν στην τοπική μας Εκκλησία κληρικοί ασυνεπείς προς την αποστολήν των και μετατρέψαμε τις Μητροπόλεις σε ‘‘θερμοκήπια αθλιοτήτων”… Ανεχθήκαμε για πολύ να έχουμε μετατρέψει την κάθε Επισκοπή σε απυρόβλητο οχυρό, που κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάσει, έστω κι αν εκεί μέσα διαπράττονται κανονικά και ποινικά αδικήματα, δηλαδή κλοπές του ιερού χρήματος».
Αυτά είναι τα προβλήματα και ορθώς τα επισημαίνει ως προς το παρελθόν ο Αρχιεπίσκοπος, μόνον που οι προτάσεις του δεν εξασφαλίζουν ότι αυτά τα σκάνδαλα δεν θα επαναληφθούν και στο μέλλον. Και ο λόγος είναι απλός: Οι δομές που έκαναν τις «Μητροπόλεις ‘‘θερμοκήπια αθλιοτήτων”» παραμένουν αλώβητες, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος επεσήμανε ότι «η κατάσταση είναι ιδιαίτερα σοβαρή. Δεν επιδέχεται φαρμακευτικά επιθέματα, αλλά χρήζει θερμοκαυστήρος».
Χθες ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. I. M. Κονιδάρης έγραψε ένα σημαντικό άρθρο με τίτλο «Αιρετοί λαϊκοί στη διοίκηση της Εκκλησίας». Σ’ αυτό υποδεικνύει ως βαθύτερη πηγή της κρίσης στην Εκκλησία τη «μη αυστηρή εφαρμογή κατά τις τελευταίες δεκαετίες του εκκλησιαστικού πολιτεύματος. Και συγκεκριμένα, δύο θεμελιωδών αρχών, πυλώνων κυριολεκτικώς, του πολιτεύματος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, της συμμετοχής αιρετών λαϊκών στα όργανα διοικήσεως και την εκλογή των ποιμένων της και του μητροπολιτικού συστήματος διοικήσεώς της».
Η θεμελιωμένη εκκλησιολογικώς συμμετοχή των λαϊκών και στη διοίκηση της Εκκλησίας, και, μάλιστα, στο κύτταρό της, την Ενορία, μαρτυρείται με ευκρίνεια και έμφαση στους Γενικούς Κανονισμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τους Κοινοτικούς Κανονισμούς της υπόδουλης ακόμη τότε Ελλάδας, στα Καταστατικά Διοικήσεως των περισσότερων και ιδίως των γειτονικών Ορθόδοξων Εκκλησιών και στη νομοθεσία του νεότερου ελληνικού κράτους, η οποία ίσχυσε έως τη δικτατορία Μεταξά.
Ο Θεμελιώδης Κανονισμός για την εκλογή και τα καθήκοντα των Ενοριακών Κοινοτικών και Επαρχιακών Αρχών στο Κλίμα του Οικουμενικού Θρόνου (1902), διεξοδικώς αναφέρεται στη σύνταξη των εκλογικών καταλόγων κατά ενορίες, στη σύγκληση των ενοριακών συνελεύσεων και στην εκλογή των επιτρόπων των ναών.
Ανάλογες διατάξεις περιλαμβάνουν οι Κανονισμοί των Ορθόδοξων Κοινοτήτων της τότε υπόδουλης ακόμη Ελλάδας… Και εκεί προβλέπεται η εκλογή των τριών επιτρόπων του ναού από τη συνέλευση των ενοριτών, αλλά και η λογοδοσία των απερχόμενων επιτρόπων σε αυτήν.
Παρόμοιες διατάξεις, με τις οποίες καθιερώνεται η συμμετοχή αιρετών λαϊκών μελών στα όργανα διοικήσεως της Ενορίας και της εκκλησιαστικής επαρχίας, περιλαμβάνουν όμως και τα Καταστατικά Διοικήσεως των περισσότερων Ορθόδοξων Εκκλησιών, όπως λ.χ. του Πατριαρχείου της Ρωσίας, και ιδίως των γειτονικών, όπως του Πατριαρχείου της Σερβίας, του Πατριαρχείου της Ρουμανίας, του Πατριαρχείου της Βουλγαρίας και της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου» («Το Βήμα» 20.2.2005)
Αυτός ο βασικός πυλώνας της Ορθοδοξίας μαζί με το «μητροπολιτικό σύστημα» διοικήσεως της Εκκλησίας δεν συζητήθηκαν καν στην Ιερά Σύνοδο που έγινε. Αντ’ αυτών προτείνονται φανταχτερά και ανεφάρμοστα μέτρα όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Ελέγχου από ανώτατους δικαστές που θα ελέγχει κάθε καταγγελία κατά ιεραρχών, λες και οι ανώτατοι δικαστές μπορούν να αφήσουν το πραγματικά βαρύ έργο τους για να ελέγχουν (αστήρικτες πολλές φορές) καταγγελίες.
Μέχρι και για τα οικονομικά της Εκκλησίας και τη διαχείριση της μυθώδους περιουσίας της, η πρόταση είναι να παραμείνουν οι δομές ως έχουν με μία για τους τύπους πρόσκληση σε κάθε πολιτικό και δημοσιογράφο να επισκεφθεί τα γραφεία της Επιθεώρησης Οικονομικού Ελέγχου. Λες και με μια επίσκεψη μπορεί να ξεδιαλύνει κάποιος τα σκάνδαλα που σίγουρα υπάρχουν.
Η κάθαρση στην Εκκλησία είναι το πρώτο κεφάλαιο για να επουλωθούν οι πληγές που σαπίζουν, λόγω συγκάλυψης, τόσον καιρό. Η αλλαγή των δομών θα εξασφαλίσει ότι τέτοιου τύπου φαινόμενα δεν θα επαναληφθούν. Όσο οι Μητροπόλεις παραμένουν ανέλεγκτες από «κλήρο και λαό» θα μετατρέπονται διαρκώς σε «θερμοκήπια αθλιοτήτων».
Τα μέτρα της αυτοκάθαρσης στην πράξη…
Έγινε χθες στη Μητρόπολη Αθηνών η χειροτονία του Πατρών Χρυσόστομου. Ήταν μια μέρα μετά την δραματική ομιλία του Αρχιεπισκόπου κ. Χριστόδουλου στην Ιερά Σύνοδο σχετικά με την αυτοκάθαρση στην Εκκλησία. Θυμίζουμε ότι στη μακροσκελή εισήγηση του Μακαριωτάτου η δέκατη τρίτη πρόταση του ήταν: «Συνίσταται απλότητα στην αρχιερατική και ιερατική αμφίεση, αποφευγομένων κατά το εφικτόν των πολυτελών και προκαλούντων το δημόσιον αίσθημα ιερών αμφίων». Μια ερώτηση απομένει: ανέφικτη ή γρουσούζικη είναι η 13η πρόταση;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 21.2.2005
