Σε ότι αφορά τις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο το δίκιο είναι εξ ορισμού δικό μας. Το ερώτημα είναι που θα το βρούμε.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο, το δίκιο είναι εξ ορισμού δικό μας. Το ερώτημα είναι πού θα το βρούμε. Διότι ακόμη κι αν έχουμε όλα τα δίκια του κόσμου και τα ασπαζόμαστε μόνον εμείς, λίγο βοηθά την εθνική μας υπόθεση. Στην καλύτερη των περιπτώσεων να κερδίζουμε κάποια χαμόγελα συγκατάβασης κάθε φορά που καταγγέλλουμε τους Τούρκους ότι παραβιάζουν τον χώρο μας. Αρα το θέμα δεν είναι αν εμείς εξ ορισμού έχουμε δίκιο. Το ζήτημα είναι να το πιστοποιήσουν και άλλοι, ώστε να το διεκδικήσουμε αποτελεσματικά.
Κατ’ αρχήν πρέπει να αποκλείσουμε τους φίλους και συμμάχους μας. Για παράδειγμα, οι ομόδοξοι (και κατά συνέπεια φίλοι μας) Ρώσοι δεν θέλουν να ακούσουν για επέκταση των χωρικών μας υδάτων πάνω από τα έξι μίλια. Οι σύμμαχοί μας και δη ο μεγαλύτερος εξ αυτών, οι ΗΠΑ, γκρινιάζουν έμπρακτα (με παραβιάσεις) για το διεθνές παράδοξο να έχουμε χωρικά ύδατα στα έξι μίλια κι εναέριο στα δέκα. Οι Ευρωπαίοι δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται και κάποιοι Αφρικανοί φύλαρχοι (που τους ενημερώνουμε με κάθε ευκαιρία) δεν μετράνε.
Το μόνο που μας απομένει, λοιπόν, για να πιστοποιήσουμε και να διαλαλήσουμε τα δίκια μας, είναι το διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αυτό όμως κάποιοι το αποκλείουν διότι μια νέα θεωρία το θέλει περισσότερο «πολιτικό», παρά «νομικό» δικαστήριο – ό,τι κι αν σημαίνουν οι παραπάνω όροι που αναμασώνται με κάθε ευκαιρία στα τηλεοπτικά παράθυρα. Εξυπονοείται, λοιπόν, πως ούτε εκεί θα βρούμε τα δίκια μας αφού θα κριθούμε «πολιτικά» και όχι «νομικά».
Αν λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, προκύπτει μια χρόνια αντίφαση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αφού η Χάγη δεν απονέμει δικαιοσύνη, γιατί χρόνια τώρα θέλουμε να παραπέμψουμε εκεί τη μόνη διαφορά που αναγνωρίζουμε, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας; Πώς είμαστε σίγουροι ότι μόνο σ’ αυτό το θέμα θα χρησιμοποιηθούν «νομικά κριτήρια» και θα λάμψει το δίκιο μας, ενώ σ’ όλα τ’ άλλα θα χρησιμοποιηθούν «πολιτικά κριτήρια» με αποτέλεσμα να αδικηθούμε; Κι αφού τα κριτήρια δεν είναι νομικά γιατί η Τουρκία να έχει περισσότερα πολιτικά ερείσματα από τη χώρα μας;
Οσοι επιχειρηματολογούν για την πολιτική υφή του δικαστηρίου, ισχυρίζονται ότι αυτή εδράζεται στο γεγονός ότι οι δικαστές επηρεάζονται από τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Ας το θεωρήσουμε αληθές. Προκύπτουν, όμως, πάλι ενοχλητικά ζητήματα.
Αφού δεν υπάρχουν εξωγήινοι, οι δικαστές που εκλέγονται στο Διεθνές αυτό όργανο, πάντα θα προέρχονται από κάποια χώρα. Δεν μπορεί να πέσουν από τον ουρανό. Οσοι, λοιπόν, ισχυρίζονται τα περί «επιρροής» και με δεδομένο ότι οι δικαστές θα είναι πάντα κάποιας εθνικότητας, σημαίνει ότι αποκλείουν διά παντός το μοναδικό όργανο που έχει η διεθνής κοινότητα (διά του ΟΗΕ) να επιλύει τέτοιου τύπου διαφορές.
Δεύτερον: Οσοι επιχειρηματολογούν στη βάση της «πολιτικής επιρροής» του δικαστηρίου πρέπει να αποδώσουν ένα μεγάλο δίκιο στον Τζορτζ Μπους, ο οποίος απέρριψε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης με βάση το ίδιο ακριβώς επιχείρημα: Με δεδομένο τον αντιαμερικανισμό στον κόσμο οι κατηγορούμενοι για εγκλήματα στρατιωτικοί των ΗΠΑ δεν θα κριθούν δίκαια, αλλά το πολιτικό κλίμα εναντίωσης στις ΗΠΑ θα επηρεάσει τις αποφάσεις.
Τρίτον: Οπως ορθά σημείωσε ο κ. Κωστής Στεφανόπουλος η «πολιτική επιρροή» δεν μπορεί να ακυρώσει διεθνείς συνθήκες. Ακόμη και να υπήρχε Τούρκος στη σύνθεση του δικαστηρίου, δεν θα μπορούσε ποτέ να επιχειρηματολογήσει απέναντι σε 18 συναδέλφους του (έγκριτους νομικούς) ότι π.χ. τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. Η υφαλοκρηπίδα των νησιών αναφέρεται ρητά στις διεθνείς συνθήκες. Το αντίθετο θα ήταν παράλογο γιατί η Βρετανία, η Μάλτα, η Κύπρος και δεκάδες άλλες νησιωτικές χώρες δεν θα είχαν υφαλοκρηπίδα. Αν μάλιστα κοιτάξουμε τον παγκόσμιο χάρτη, θα διαπιστώσουμε ολόκληρη η υφήλιος ένα νησί είναι. Ολη η στεριά του κόσμου από θάλασσα περικλείεται. Αν τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα κανείς δεν θα έπρεπε να έχει υφαλοκρηπίδα.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 31.5.2006