Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι προκλήσεις για την Ευρώπη είναι πολλές. Απαιτείται να επιταχυνθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης, αλλά να γίνει και ισόρροπα.
Κλαυθμός πολύς ακούστηκε για το πανευρωπαϊκό ποινικό μητρώο που αποφάσισαν προ ημερών οι υπουργοί Δικαιοσύνης και Εσωτερικών των εικοσιεπτά κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με την απόφαση, το ποινικό μητρώο κάθε πολίτη χώρας-μέλους της Ε.Ε θα είναι άμεσα και ηλεκτρονικά προσβάσιμο στις υπηρεσίες όλων των υπολοίπων εταίρων.
Η διασύνδεση αυτή ξύπνησε φόβους για ένα πανευρωπαϊκό «Μεγάλο Αδελφό». Κάποιοι μάλιστα τιτλοφόρησαν με τέτοιους φανταχτερούς χαρακτηρισμούς και τα σχετικά ρεπορτάζ. Αλλοι υπερέβαλλαν λέγοντας ότι ένα τέτοιο μέτρο έχει πρωταρχικό στόχο τους διαδηλωτές, λες και οι φονιάδες ή οι έμποροι ναρκωτικών αποτελούν δευτερεύοντα στόχο της δίωξης των αστυνομικών αρχών της Γηραιάς Ηπείρου. Πολλοί, εξ ευωνύμων, γκρίνιαξαν για αύξηση της καταστολής. Συνηθισμένα πράγματα, δηλαδή…
Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη χρειάζεται πιο στενή συνεργασία των διωκτικών αρχών. Ας μην ξεχνάμε ότι η κατηγορούμενη για το παραδικαστικό κύκλωμα κ. Κωνσταντίνα Μπουρμπούλια παραθέριζε στο Παρίσι, ενώ καταζητούνταν στην Ελλάδα. Αλλά και σε σοβαρότερα από τα οικονομικά εγκλήματα (ναρκωτικά, εμπόριο λευκής σαρκός, φόνοι, παιδεραστία, κ.λπ.), οι αρχές δεν επιδεικνύουν την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα επειδή εμποδίζονται από μύριες αγκυλώσεις. Και μία από αυτές ήταν η άγνοια για το ποινικό μητρώο, όσων ελεύθερα περιδιαβαίνουν τις χώρες της Ε.Ε.
Οι κίνδυνοι όμως υπάρχουν. Το δίκαιο δεν απονέμεται κατά τον ίδιο τρόπο σε όλα τα μέλη της Ε.Ε. Κάποιες χώρες, που στέναξαν δεκαετίες κάτω από τον σοβιετικό ζυγό, ποινικοποιούν σχεδόν και το (κομμουνιστικό) φρόνημα. Κάποιες άλλες είναι ιδιαζόντως σκληρές σε τακτικές «πολιτικής ανυπακοής» των πολιτών. Καταδίκες για τέτοιου τύπου παραπτώματα, πιθανώς να εμφανιστούν στο πανευρωπαϊκό ποινικό μητρώο και οι αστυνομίες των άλλων χωρών δεν θα μπορούν να εκτιμήσουν τη βαρύτητα αυτών των αδικημάτων, κάτι που θα είναι σε βάρος των δικαιωμάτων όσων πολιτών ελεύθερα μετακινούνται στην Ενωση.
Αυτά τα προβλήματα πιθανώς να έχουν κατά νου όσοι γκρινιάζουν για κάθε βήμα ολοκλήρωσης της Ευρώπης (και) σε επίπεδο διωκτικών μηχανισμών, αποσιωπώντας ταυτόχρονα τα θετικά αυτής της διαδικασίας.
Οι υπαρκτές όμως απειλές στα δημοκρατικά δικαιώματα κάποιων Ευρωπαίων πολιτών δεν λύνονται με το σταμάτημα της διαδικασίας ενοποίησης, αλλά με επιτάχυνσή της. Απαιτείται μαζί με τα βήματα για τη δημιουργία πανευρωπαϊκού διωκτικού μηχανισμού και δημιουργία πανευρωπαϊκού μηχανισμού για τον δημοκρατικό έλεγχό του. Απαιτούνται δηλαδή και μέτρα πολιτικής ολοκλήρωσης της Ε.Ε.
Δυστυχώς αυτή η διαδικασία γίνεται θύμα άλλων αγκυλώσεων. Εθνικών και κοινωνικών. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η περιπέτεια του Ευρωσυντάγματος. Και κατά την κατάρτισή του και κατά την απόρριψή του. Στην πρώτη περίπτωση οι διαφορετικές εθνικές πολιτικές έφτιαξαν ένα περίπλοκο και δυσνόητο κείμενο και στη δεύτερη οι φόβοι για υπαρκτές ή φανταστικές απειλές οδήγησαν στην καταψήφισή του.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι προκλήσεις για την Ευρώπη είναι πολλές. Απαιτείται να επιταχυνθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης, αλλά να γίνει και ισόρροπα. Αυτό πρέπει να είναι το επόμενο στοίχημα των λαών της. Ενοποίηση των μηχανισμών, αλλά και διαδικασίες δημοκρατικού ελέγχου των.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 24.6.2007
