Μεταξύ του άγριου καπιταλισμού και της επανακρατικοποίησης των υπηρεσιών outsourcing στο δημόσιο υπάρχει και ο δρόμος της ρύθμισης.
Yπήρξαν πολλές αντιδράσεις στο άρθρο για την «εργολαβία της ευαισθησίας», η οποία εσχάτως έχτισε πανωσηκώματα με αφορμή την απόπειρα δολοφονίας της κ. Κούνεβα. Αναγνώστες επεσήμαναν πολλά για το άθλιο καθεστώς εργασίας στις εταιρείες καθαρισμού, μέχρι τη λεόντειο σύμβαση των 12 εκατ. ευρώ του ΑΠΘ για την καθαριότητα. Κάποιοι θυμήθηκαν ακόμη και την περίεργη εξαφάνιση των 80 τόνων πετρελαίου από το συγκεκριμένο ίδρυμα, μέχρι και τις καταγγελίες για εκατό πλαστά πτυχία από την Ιατρική Σχολή.
Η διάχυση της συζήτησης για υπαρκτά ή πιθανολογούμενα αμαρτήματα στο συγκεκριμένο ίδρυμα δεν βοηθάει σε πολλά, αλλά η αλήθεια είναι ότι στον τομέα ελέγχου των εργασιακών σχέσεων που αναπτύχθηκαν σ’ αυτές τις εταιρείες οι κρατικοί μηχανισμοί τα τελευταία χρόνια αδράνησαν. Μπορεί να μην κατέρρευσαν, όπως αποδείχθηκε με την αστυνόμευση, την πυρόσβεση ή την φοροείσπραξη, αλλά δεν έκαναν το καθήκον τους. Είναι δεδομένο ότι στον τομέα της καθαριότητας δημιουργήθηκαν συνθήκες άγριου καπιταλισμού. Εχουμε νεόκοπους επιχειρηματίες που ανακάλυψαν ένα νέο Ελντοράντο στον δημόσιο τομέα, επιχειρηματίες οι οποίοι προσλαμβάνουν μετανάστες και μετανάστριες (ανθρώπους, δηλαδή, που δύσκολα προσφεύγουν στις αρχές) και έχουμε χαλαρότητα των ελέγχων και πιθανότατα διαφθορά των ελεγκτικών μηχανισμών. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που είδαμε: κάποιοι έφτασαν στο έγκλημα, σίγουροι ότι ουδείς θα τους ενοχλήσει. Το αστείο είναι ότι στην αρχή δικαιώθηκαν. Αν δεν υπήρχε η κοινωνική και δημοσιογραφική πίεση, η αστυνομία θα έβαζε την υπόθεση στο μεγάλο αρχείο των «ανεξιχνίαστων» που διατηρεί.
Μεταξύ όμως του άγριου καπιταλισμού και της επανακρατικοποίησης αυτών των υπηρεσιών υπάρχει και ο δρόμος της ρύθμισης. Οι έλεγχοι στην Ελλάδα ποτέ δεν ήταν επαρκείς, αλλά τώρα κατέρρευσαν εντελώς. Ετσι και στον τομέα της εργασίας έχουμε μια κλασική ελληνική παθογένεια: υπερβολικές ρυθμίσεις στα χαρτιά και ανύπαρκτη έως μηδενική εφαρμογή τους.
Πάνω σε αυτή την αποτυχία του κράτους να ρυθμίσει πολλοί σπεκουλάρουν ιδεολογικά και ζητούν το κράτος να παράγει τις υπηρεσίες που δεν μπορεί καν να ελέγξει με ποιους όρους του προσφέρονται. Εκμεταλλεύονται την δικαιολογημένη συναισθηματική φόρτιση, από την απόπειρα κατά της κ. Κούνεβα και αντί να ζητούν αυστηρή εφαρμογή των νόμων, βγάζουν το ιδεολογικό τους γινάτι. Μόνο που εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα: ακόμη κι αν τους γίνει το χατίρι, -δηλαδή, ακόμη και αν τα πανεπιστήμια προσλαμβάνουν μόνιμες καθαρίστριες και μόνιμους μάγειρους κ.λπ.- υπάρχουν εργαζόμενοι και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Η χαλάρωση των ελέγχων προφανώς δεν θα περιορίζεται στις επιχειρήσεις καθαριότητας και πιθανότατα τα δικαιώματα των εργαζομένων θα παραβιάζονται σε εργοστάσια, οικοδομές και αγρούς.
Είναι σίγουρο ότι οι εργολάβοι της ευαισθησίας έχουν στο μυαλό τους την κρατικοποίηση των πάντων και χρησιμοποιούν την αποτυχία του κράτους να ελέγξει ως επιχείρημα για περισσότερο κράτος. Ομως, το στοίχημα στην Ελλάδα δεν είναι να αυξηθεί το κράτος, αλλά να αρχίσει να δουλεύει. Να ασκήσει, δηλαδή, τον ρυθμιστικό κι εποπτικό του ρόλο. Ας καταφέρει τουλάχιστον αυτό και μετά συζητάμε όλα τ’ άλλα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 2.4.2009
