Σίγουρα το ΠΑΣΟΚ ούτε ενωμένο, ούτε δυνατό είναι σ’ αυτή τη φάση. Κάποιοι όμως ισχυρίζονται ότι είναι εδώ. Μπορεί όχι το ίδιο, αλλά το «σύστημα του».
Για πολλά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας το ΠΑΣΟΚ, ούτε εδώ είναι, ούτε ενωμένο, ούτε δυνατό. Ορθόν. Μετά δύο απανωτές ήττες με χαμηλά για εκείνο ποσοστά έχει μπει σε μια διαδικασία επανεξέτασης της πολιτικής του παρουσίας, να κατανοήσει γιατί «δεν αρέσει» (όπως θα έλεγε και η Μελίνα Μερκούρη), να εξετάσει τα αίτια δύο απανωτών εκλογικών συντριβών, βρίσκεται σε μια διαδικασία -αδίκως έχει ποινικοποιηθεί πολιτικά αυτή η λέξη- εσωστρέφειας.
Είναι ένα αναγκαίο στάδιο για κάθε οργανισμό. Καθένας από καιρού εις καιρόν πρέπει να κοιτά τον εαυτό του σε σχέση με τον κόσμο. Να αναρωτιέται πόσο συμβατός είναι με τις σύγχρονες απαιτήσεις, τι πρέπει να κρατήσει και τι να αλλάξει. Ο διάλογος που αναπτύσσεται τώρα στο ΠΑΣΟΚ (άσχετα αν τον υποτιμούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία μονίμως ψάχνουν για κορόνες αντιπολίτευσης) είναι πολλαπλά χρήσιμος. Όχι μόνο για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και για την ελληνική κοινωνία. Εισάγονται νέες ιδέες προς ζύμωση, συζητιόνται καινούργια πράγματα, παλιές αντιλήψεις μπαίνουν στο ράφι κ.λ.π.
Δεν πρέπει να υποτιμήσουμε αυτή τη διαδικασία, άσχετα αν δεν τιμάται από τα ΜΜΕ. Είναι πολιτική και πολύ χρήσιμη, ειδικά για το ΠΑΣΟΚ του οποίου ένα μεγάλο κομμάτι της βάσης παραμένει κολλημένο στα τριτοδρομικά οράματα του ιδρυτή του. Αυτός ο πολιτικός διάλογος είναι αναγκαίος: έτσι αποκτούν βάθος όποιες πολιτικές επιλογές. Από την άλλη αυτή η διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη. Κάθε αντιπαράθεση απόψεων αναγκαστικά έχει διαφορετικές προσεγγίσεις, έχει συγκρούσεις, έχει φιλοδοξίες για μια μικρή εκ των πραγμάτων πίττα αξιωμάτων.
Σίγουρα λοιπόν το ΠΑΣΟΚ ούτε ενωμένο, ούτε δυνατό είναι σ’ αυτή τη φάση. Κάποιοι όμως ισχυρίζονται ότι είναι εδώ. Μπορεί όχι το ίδιο, αλλά το «σύστημα του». Κατ’ αρχήν πρέπει να διευκρινίσουμε ότι σύμφωνα με τον ορισμό Μπαμπινιώτη «σύστημα» είναι «ένα σύνολο στοιχείων που αλληλεπιδρούν κι αλληλεξαρτώνται με βάση ορισμένους κανόνες». Χρειάζεται δε κέντρο και οργάνωση. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα σύνολο στοιχείων, αλλά ετερόκλητων και σίγουρα δεν λειτουργεί συντεταγμένα, σύμφωνα δηλαδή με κανόνες. Σίγουρα υπάρχουν συμφέροντα, συντεχνίες, νοοτροπίες που έχουν την σφραγίδα ΠΑΣΟΚ τα οποία αντιτίθενται σε κυβερνητικές επιλογές αυτό είναι βέβαιο. Πολλές φορές τα ίδια συμφέροντα, συντεχνίες και νοοτροπίες στάθηκαν εμπόδιο και στην προηγούμενη κυβέρνηση, οποτεδήποτε θέλησε να βαθύνει τον εκσυγχρονισμό που επαγγέλθηκε. Πολλές φορές ανακλαστικά, κάποιες φορές οργανωμένα, αλλά ποτέ ως σύστημα οργανωμένο.
Η κυβέρνηση έχει ένα αντίπαλο αυτή τη στιγμή. Είναι η νοοτροπία ΠΑΣΟΚ που έχει εμποτίσει την κοινωνία μέχρι το μεδούλι της. Αυτή η νοοτροπία έχει από Ανατολή (ελάχιστος κόπος, μέγιστο αποτέλεσμα), έχει από Αριστερά (πάντα κάποιος τρίτος φταίει για τα χάλια μας, από τον ιμπεριαλισμό μέχρι το …σύστημα) και φυσικά έχει πολύ κράτος. Αυτή πρέπει να πολεμήσει το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας για να πάει τρόπος μπροστά αντί να σκιαμαχεί με ένα «σύστημα ΠΑΣΟΚ» που δεν υπάρχει. Έτσι κι αλλιώς τα λαμόγια δεν έχουν χρώμα κι όταν το αποκτούν το αλλάζουν εξαιρετικά εύκολα.
Υ.Γ. και λίγη ιστορία: Ο τρόμος απέναντι στο «σύστημα αντιπάλου κόμματος» δεν είναι νέα υπόθεση. Τον είχε και το ΠΑΣΟΚ παλιότερα. Ένα χειμωνιάτικο βράδυ του 1982 όλα τα μέλη και στελέχη του Κινήματος ξενύχτησαν. Δεν είναι αστείο! Έκαναν περιπολίες και φρουρούσαν έξω από τα στρατόπεδα όλης της χώρας. Οι πληροφορίες ήταν σαφείς. Το «σύστημα Δεξιά» ετοίμαζε πραξικόπημα και ο «πράσινος λαός» είχε βγει στους δρόμους να το αποτρέψει. Το «σύστημα Δεξιά» τότε είχε και κέντρο. Ήταν στην Ηρώδου Αττικού με αποτέλεσμα να ακολουθήσει το «βρώμικο ’85». Βρώμικο και ως προς την συμπεριφορά στον τότε Ανώτατο Αρχοντα Κωνσταντίνο Καραμανλή και ως προς τις μεθοδεύσεις για την εκλογή του κ. Χρήστου Σαρτζετάκη με τα αλήστου μνήμης «ομοιόμορφα», αλλά όχι ομοιόχρωμα ψηφοδέλτια. Ευτυχώς οι αναλογίες με το σήμερα δεν είναι απόλυτες…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 28.11.2004
