Οι Αμερικανοί κατανόησαν ότι οι παλιές λύσεις που οι ακραία συντηρητικοί προωθούσαν, δεν μπορεί να λύσουν νέα προβλήματα.
Aν δείχνει κάτι την πολιτική στροφή στις ΗΠΑ, περισσότερο και από την κυριαρχία των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και την ισοπαλία στη Γερουσία, είναι τα αποτελέσματα για την εκλογή κυβερνητών των Πολιτειών. Σ’ αυτές τις εκλογές που ιστορικά κυριαρχούν τα τοπικά κριτήρια, οι Δημοκρατικοί κέρδισαν έξι επιπλέον Πολιτείες, που έχασαν φυσικά οι Ρεπουμπλικάνοι. Σε πολλές από αυτές τις Πολιτείες, οι Ρεπουμπλικάνοι κυβερνήτες καταψηφίστηκαν, παρά το γεγονός ότι η δουλειά τους επιδοκιμαζόταν στις δημοσκοπήσεις από τους ψηφοφόρους.
Αυτό δείχνει ότι οι ενδιάμεσες εκλογές ήταν τελικά ένα δημοψήφισμα που έχασε ο Τζορτζ Τζούνιορ Μπους, αλλά δείχνει και την οργή του αμερικανικού λαού για όλα αυτά τα ψέματα, τη φτηνή ηθικολογία και τον χυδαίο χριστιανισμό που αυτή η διακυβέρνηση προωθούσε όλα αυτά τα χρόνια. Φαίνεται ότι οι Αμερικανοί κατανόησαν ότι οι παλιές λύσεις που οι ακραία συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι προωθούσαν, δεν μπορεί να λύσουν νέα προβλήματα. Το «όπισθεν ολοταχώς» δεν δούλεψε. Αντιθέτως κόστισε πολλά στη χώρα τους.
Κυρίως οργίσθηκαν διότι πίσω από τα συνθήματα περί «πατρίδος, θρησκείας, οικογένειας», κρυβόταν η μέγιστη υποκρισία, πρωτόφαντα οικονομικά και ηθικά σκάνδαλα. Τα κηρύγματα για την πατρίδα οδήγησαν σε ένα ανόητο και αδιέξοδο πόλεμο (και μάλιστα με κατασκευασμένες δικαιολογίες), πίσω από θρησκευτική οργή για το «κουσούρι» της ομοφυλοφιλίας κρυβόταν ένας ομοφυλόφιλος αρχηγός της Ευαγγελικής Eκκλησίας, και πίσω από τις οικογενειακές αξίες κρυβόταν οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις γερουσιαστή (υψηλά ιστάμενου στελέχους των Ρεπουμπλικανών) σε μαθητευόμενους νέους του Κογκρέσου. Η ακροδεξιά υποκρισία περίσσεψε τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ και αυτήν την υποκρισία τιμώρησαν οι ψηφοφόροι.
Η νίκη των Δημοκρατικών θα έχει σαφείς πολιτικές επιπτώσεις στις ΗΠΑ και τον κόσμο. Ο πολύς Ντόναλτ Ράμφελντ μάλλον μας αποχαιρετά, και ο Τζούνιορ Μπους θα πάψει να λειτουργεί ανεξέλεγκτα. Αυτά θα είναι καλά και για τις ΗΠΑ, αλλά και για τον κόσμο. Πέρα όμως από τις πολιτικές επιπτώσεις αυτών των εκλογών, οι οποίες (παρά τη ρηχή ανάγνωση που συνήθως κάνουμε) θα είναι σημαντικές, η ήττα αυτών των Ρεπουμπλικανών θα έχει σοβαρές ιδεολογικές επιπτώσεις σε όλο τον κόσμο. Κι αυτό γιατί είναι ένα πρώτο και μεγάλο πλήγμα στον υποκριτικό συντηρητισμό που κυριάρχησε στις ΗΠΑ και υποβόσκει σε όλη την Ευρώπη. Τα πολλαπλά ηθικά και οικονομικά σκάνδαλα που αποκαλύφτηκαν στην υπερδύναμη, θα λειτουργήσουν ως παράδειγμα για όσους χρησιμοποιούν την πατρίδα, τη θρησκεία και την οικογένεια, προκειμένου να αποκομίσουν προσωπικά οφέλη. Και οι τελευταίοι είναι πάρα πολλοί και σε κάθε δομή εξουσίας: πολιτικής, οικονομικής, εκκλησιαστικής κ.λ.π.
Το μήνυμα από τις ΗΠΑ δεν αφορά ούτε το Ιράκ, ούτε το ψαλίδισμα της μεγαλαυχίας της κυβέρνησης Μπους. Αφορά τον συντηρητικό κύκλο. Κάθε φορά που οι κοινωνίες σοκάρονται από νέες καταστάσεις, θέλουν να επιστρέψουν σε ένα εξιδανικευμένο παρελθόν, πιστεύοντας ότι έτσι θα συμπαρασύρουν προς τα πίσω και την πραγματικότητα. Σ’ αυτές τις καταστάσεις συμβαίνουν δύο πράγματα. Πρώτον: διάφοροι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται για ίδιον όφελος τους φόβους και την αφέλεια των τρομαγμένων πολιτών. Το είδαμε στις ΗΠΑ και το βλέπουμε παντού. Δεύτερον και κυριότερο: επειδή η ζωή προχωρεί ανεξαρτήτως της δικής μας στάσης και επειδή οι λύσεις του παρελθόντος δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του παρόντος, όταν εφαρμόζονται οι συντηρητικές πολιτικές κάνουν μεγαλύτερη ζημία απ’ ό,, τι αν δοκιμάζαμε κάποιες νέες. Επιδεινώνουν τα προβλήματα αντί να τα λύνουν. Αυτό πρέπει να το θυμόμαστε σ’ αυτήν τη χώρα που έχει τόσες προκλήσεις και παρουσιάζει τόσα συντηρητικά ανακλαστικά.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 9.11.2006
