Είναι στοίχημα το σχέδιο Ανάν. Στοίχημα με το μέλλον, ενάντια στο παρελθόν.
Είναι στοίχημα το σχέδιο Ανάν. Στοίχημα με το μέλλον, ενάντια στο παρελθόν. Αν κάποιος κινηθεί με βάση μόνο την ιστορία της Κύπρου σίγουρα θα πρέπει να βάλει όλα τα λεφτά ενάντια στο πολύπλοκο και σε πολλά δυσλειτουργικό σχέδιο διακυβέρνησης της Κύπρου όπως προτείνεται από το σχέδιο Ανάν. Ο ίδιος άνθρωπος μετά το 1945 θα έπρεπε να στοιχηματίσει ό,τι έχει και δεν έχει σε ένα πόλεμο Γαλλίας-Γερμανίας. Φυσικά θα έμενε ταπί. Θα έμενε όμως ταπί αν στοιχημάτιζε ότι το Όσλο θα ειρήνευε την Παλαιστίνη ή αν στοιχημάτιζε κατά της «συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής» που ειρήνευσε τη Βόρειο Ιρλανδία. Επίσης με βάση την ιστορία Φλαμανδοί και Βαλόνοι δεν έπρεπε ποτέ να ζήσουν σε μια κρατική οντότητα, ενώ η ιστορία θα ήταν πολύ καλός οδηγός για στοιχήματα σχετικά με το μέλλον της Γιουγκοσλαβίας.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι η ιστορία δεν είναι ο απόλυτος παράγων για την επιτυχία ή μη ενός σχεδίου συμβίωσης εθνοτικών κοινοτήτων σε έστω πολύπλοκες στη λειτουργία τους κρατικές οντότητες. Λαοί συμβίωσαν παρόλο που υπήρχε βαριά σκιά της ιστορίας, ενώ άλλοι συνεχίζουν το αιματοκύλισμα. Αν ψάξει κάποιος για κοινή συνιστώσα των επιτυχημένων ειρηνευτικών σχεδίων δεν θα βρει την «απλοϊκότητα» και «λειτουργικότητα» για την έλλειψη των οποίων κριτικάρεται το σχέδιο Ανάν. Όλα τα ειρηνευτικά σχέδια, ακόμη κι εκείνα που εκπονήθηκαν μετά από πόλεμο και «άνευ όρων παράδοση» (π.χ. για το μέλλον της μεταπολεμικής Γερμανίας ή Ιαπωνίας) είναι δαιδαλώδη. Πόσο μάλλον τα σχέδια περί συμβίωσης κοινοτήτων που είχαν ταραγμένο παρελθόν. Το σχέδιο Ανάν είναι πολύπλοκο γιατί πολύπλοκη υπήρξε η ιστορία της Κύπρου. Το σχέδιο κουβαλάει τη βαριά ιστορία της, τις σκιές του παρελθόντος, τους φόβους και τις λίγες ελπίδες για το μέλλον. Κουβαλά επίσης μια ιστορία 30χρονων διαπραγματεύσεων και φυσικά πολλά απ’ όσα ήδη έχουν συμφωνηθεί στις διακοινοτικές συνομιλίες.
Είναι καλό λοιπόν το σχέδιο και πρέπει να το δεχθούμε; Καταρχήν πρέπει να πούμε ότι εμείς ως Ελλαδίτες δεν έχουμε τον πρώτο λόγο. Οι Κύπριοι θα ζήσουν μ’ αυτό και οι Κύπριοι πρέπει να αποφασίσουν, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του κ. Τσοβόλα και των συνοδοιπόρων του να εξάγουν πατριωτισμό στη Μεγαλόνησο μπας και εισάγουν ψήφους στο, ούτως ή άλλως, πτωχό πολιτικό τους παγκάρι.
Αν μας ρωτούσε λοιπόν κάποιος ίσως θα έπρεπε να απαντήσουμε ότι το σχέδιο δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. Είναι δύσκολο. Μπορεί να πετύχει αν οι δύο κοινότητες είναι αποφασισμένες να ζήσουν μαζί. Ευκολότερο όμως είναι να αποτύχει αν και εφόσον οι δύο κοινότητες «τσιμπήσουν» στις προκλήσεις των μισαλλόδοξων, οι οποίες -ας μη γελιόμαστε- θα είναι πολλές και το χειρότερο: αλληλοτροφοδοτούμενες (μην ξεχνάμε: οι μισαλλόδοξοι της εδώ πλευράς στηρίζουν στον Ντεκτάς όλες τις ελπίδες τους). Όσο για τις δυσλειτουργίες, οι οποίες δεν είναι προϊόν συνωμοσίας αλλά της ιστορίας μιας δύσκολης συμβίωσης, η ίδια η ζωή και η ειρηνική συμβίωση θα τις ανατρέψει.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 19.12.2002
