Η ευρύτατη συζήτηση που άνοιξε περί «κοινωνικού κέντρου» μπορεί να είναι δείγμα νέας πολιτικής κυριαρχίας. Όπως όταν παλιότερα μεσουρανούσε το ΠΑΣΟΚ κυριαρχούσε και η συζήτηση περί εκσυγχρονισμού.
Το θετικό είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της η Νέα Δημοκρατίας δημιουργεί ευρύτατη συζήτηση επί ιδεολογικού-κοινωνικού θέματος. Οι πολιτικές αναλύσεις στα κατά τεκμήριο σοβαρά έντυπα ασχολούνται με την έννοια του «κοινωνικού κέντρου». Στελέχη του ΠΑΣΟΚ ασχολούνται περισσότερο με το τι (κατά την άποψή τους) δεν είναι η Ν.Δ., παρά με το τι είναι το ΠΑΣΟΚ. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το κυβερνών κόμμα κατάφερε να μεταθέσει για πρώτη φορά την συζήτηση στο γήπεδό του. Μπορεί να είναι δείγμα νέας πολιτικής κυριαρχίας, όπως όταν παλιότερα όταν μεσουρανούσε το ΠΑΣΟΚ κυριαρχούσε και η συζήτηση περί εκσυγχρονισμού. Μπορεί όμως από την άλλη το «κοινωνικό κέντρο» να είναι για τους πολιτικούς αναλυτές ότι το χαλάζι σε σχέση με την αναβροχιά. Το ΠΑΣΟΚ και η Αριστερά είναι αυτό τον καιρό άγονοι χώροι. Εξ ευωνύμων, μετά την βραχύβια «συμμετοχική Δημοκρατία» δεν κατατέθηκε άλλος όρος-θέμα για συζήτηση. Μόνο μερικά ερωτηματολόγια που δείχνουν ανάγλυφα την αμηχανία της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο νέο τοπίο.
Η αμηχανία του ΠΑΣΟΚ φαίνεται και από το γεγονός ότι προσπαθεί να ερμηνεύσει τις κινήσεις της Νέας Δημοκρατίας με εργαλεία του παρελθόντος («Ο λαός δεν ξεχνά…»). Θεωρεί (;) και προσπαθεί να πείσει ότι η σημερινή Νέα Δημοκρατία είναι κάτι αντίστοιχο με τον «Εθνικό Συναγερμό» του Αλέξανδρου Παπάγου ή στην καλύτερη περίπτωση με την ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Είναι μια απέλπιδα και τελικά επιβλαβής για το ΠΑΣΟΚ προσπάθεια. Τα στελέχη του ακούγονται σαν θείτσες που δίνουν μαθήματα στο νεόνυμφο λαό τι να προσέξει την πρώτη νύχτα του γάμου.
Το σίγουρο είναι ότι η σημερινή Νέα Δημοκρατία δεν είναι η Δεξιά του παρελθόντος. Επομένως προκύπτει το ερώτημα τι ακριβώς είναι. Οι διακηρύξεις περί κοινωνικού (ή άλλου) κέντρου μέχρι στιγμής δηλώνουν τι δεν είναι η Νέα Δημοκρατία. Όχι τι είναι. Σίγουρα η Ν.Δ. δεν χαρακτηρίζεται από τον αντικομμουνισμό του παρελθόντος. Δεν πρόκειται «να ανοίξει τα ξερονήσια» όπως απειλούσαν (ή μήπως ευχόταν;) κάποιοι μυστακοφόροι του ΠΑΣΟΚ. Αυτό όμως σημαίνει παράλληλα ότι δεν αντιπαρατίθεται στο ΚΚΕ ούτε καν σε ιδεολογικό επίπεδο; Δεν ξεσκεπάζει τις αριστερές ιδεοληψίες; Δεν έπρεπε, για παράδειγμα, πρώτη η Ν.Δ. να καταδικάσει την επιδρομή των ΚΝιτών στο «Πανεπιστήμιο Μακεδονία» για να εκδιώξουν τον κ. Στεφάν Κουρτουά; Δεν έπρεπε το κυβερνών κόμμα να ξεκαθαρίζει με κάθε ευκαιρία ότι «δεν είμαστε μεν Δεξιά αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε και Αριστερά»; Είναι ένα πράγμα να τιμάς τον Χαρίλαο Φλωράκη κι άλλο όλα όσα αυτός πρεσβεύει.
Η συζήτηση που άνοιξε για τους όρους «μεσαίος χώρος» και «κοινωνικό κέντρο» είναι σημάδι ότι υπάρχει το πεδίο για πολιτική κυριαρχία της Ν.Δ. Αν οι όροι αποσαφηνιστούν ιδεολογικά πιθανώς να υπάρξει και η κυριαρχία. Αλλιώς θα έχουν την τύχη του «ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού» που επανεισήγαγε ο κ. Μιλτιάδης Έβερτ. Και φιλελευθερισμός δεν ήταν και δεν μάθαμε ποτέ πόσο ριζοσπαστικός είναι…
Υ.Γ.: Χρήσιμη λεπτομέρεια που υποδηλώνει πολλά. Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι αν εξαιρέσουμε τον κ. Γιάννη Λούλη (που είναι και ο πατέρας του «μεσαίου χώρου») ελάχιστοι από τα Δεξιά ασχολούνται με την επεξεργασία και αποσαφήνιση των νεόκοπων αυτών όρων. Η συζήτηση στο μεγαλύτερο μέρος της πάλι στ’ Αριστερά γίνεται. Σ’ αυτό ελλοχεύει ένας κίνδυνος. Το έτσι κι αλλιώς ετεροκαθοριζόμενο πολιτικά «κέντρο» να ετεροκαθοριστεί και ως περιεχόμενο. Για παράδειγμα δεν πρέπει να μας διαφύγει η εξαιρετική ανάλυση του κ. Νίκου Κοτζιά ο οποίος γράφει (Ημερησία 31.7.2004): «Πιθανώς όμως ο προσδιορισμός της Ν.Δ. να μην αφορά τη γεωγραφία, αλλά την “ισορροπία” και τις ιδιότητες του κεντρώου χώρου. Δηλαδή με το “Κέντρο” να εννοεί μια διακυβέρνηση η οποία θα είναι νηφάλια, δεν θα διαταράσσει υπάρχουσες ισορροπίες και θα προάγει την ηρεμία στην πολιτική ζωή της χώρας. Όμως στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η πιο πάνω αντίληψη δεν σημαίνει «Κέντρο» ως προς τον (πολιτικό) χώρο, αλλά ως προς τον (πολιτικό) χρόνο… Η συνταγή μπορεί μεν να είναι “κεντρώα” στο χρόνο (ούτε πολύ μπροστά, ούτε ακινησία), είναι, όμως, ουσιαστικά μια πολιτική συντήρησης του υπάρχοντος μέσω μικρών προσαρμογών…»
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 2.8.2004
