Είναι πολλοί από το ΠΑΣΟΚ που έπαθαν σοκ από την αμφίπλευρη διεύρυνση που έκανε ο κ. Γιώργος Παπανδρέου. Χθες ενέταξε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας τα πλέον μισητά για το ΠΑΣΟΚ πρόσωπα.
Ανατροπές δεν ήθελε το ΠΑΣΟΚ; Εντολές για ρήξεις δεν ψήφισαν όλοι την περασμένη Κυριακή; Ας τις λουστούν λοιπόν παίρνοντας το ρίσκο διεύρυνσης της ήττας την Κυριακή των εκλογών.
Είναι πολλοί από το ΠΑΣΟΚ που έπαθαν σοκ από την αμφίπλευρη διεύρυνση που έκανε -χωρίς φυσικά να τους ρωτήσει- ο κ. Γιώργος Παπανδρέου. Χθες ενέταξε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας τα πλέον μισητά για το ΠΑΣΟΚ πρόσωπα. Μπορεί οι κ.κ. Στέφανος Μάνος και Ανδρέας Ανδριανόπουλος να έκλεψαν τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά στο ίδιο ψηφοδέλτιο στεγάζονται επίσης και οι κ.κ. Μίμης Ανδρουλάκης και Μαρία Δαμανάκη. Αυτοί δεν είναι περισσότερο αγαπητοί στους πράσινους μηχανισμούς των κρατικοδίαιτων. Την τελευταία εξάλλου -όταν κατέβηκε συνεργαζόμενη με το ΠΑΣΟΚ για το Δήμο της Αθήνας- αυτοί οι ίδιοι μηχανισμοί την φιλοδώρησαν με ένα ηχηρό 14%. Ένα ποσοστό-ντροπή για ένα μεγάλο κόμμα.
Ας μην μιλήσουμε πόσο αγαπητός είναι στο ΠΑΣΟΚ ο κ. Σωκράτης Κοσμίδης, δεξί χέρι ενός πρωθυπουργού, ο οποίος χειροκροτήθηκε θερμά σε κομματική σύναξη μόνο μια φορά: όταν δήλωσε ότι θα φύγει.
Έχει τεράστιο πρόβλημα αυτές τις μέρες το ΠΑΣΟΚ. Πολλά από τα πρωτοκλασάτα στελέχη είχαν ξεχάσει την συμβουλή κάποιου ανώνυμου: «Τα λόγια που λες σήμερα πρέπει να είναι απλά και γλυκά, διότι μπορεί να τα φας αύριο». Κι αυτοί καλούνται τώρα να καταπιούν τη γλώσσα τους που εκστόμισαν τα περί «ανάλγητου νεοφιλελευθερισμού», «νονών του κεφαλαίου» και άλλα χαριτωμένα. Αυτή πιθανώς να είναι η καλύτερη εκδίκηση του διαδόχου προς ένα παρασιτικό μηχανισμό για τον οποίο η πολιτική άρχιζε και τέλειωνε στη διαχείριση του κράτους.
Κακά τα ψέματα. Πιθανώς να έχει «άγνοια κινδύνου» (όπως δήλωσε ο διευθυντής της «Ελευθεροτυπίας κ. Σεραφείμ Φυντανίδης), αλλά ο κ. Γιώργος Παπανδρέου έκανε την μεγάλη ανατροπή στο κόμμα του. Ο εμβολιασμός του ψηφοδελτίου με τόσο διαφορετικές κι ετερόκλητες σε κάποια ζητήματα απόψεις μπορεί να μην είναι λειτουργικά εφικτός, δείχνει όμως μια διάθεση ανίχνευσης νέων σχημάτων και πρακτικών. Το ΠΑΣΟΚ -τουλάχιστον σ’ αυτή τη μεταβατική φάση- δεν είναι κόμμα, ούτε καν ανοιχτό. Περισσότερο μοιάζει με «debating society», μια λέσχη συζητήσεων όπου υπάρχουν μεταξύ των στελεχών κοινά στοιχεία, αλλά όχι αναγκαστικά στο ίδιο θέμα και όχι αναγκαστικά με την ίδια φόρτιση.
Όπως είχαμε γράψει παλιότερα «Το ΠΑΣΟΚ μας τελειώνει. Αυτή τη φορά πραγματικά. Η δήλωση του διαδόχου δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Τα περί «υπέρβασης σε μια μεγάλη δημοκρατική παράταξη» δεν είναι παρά το κερασάκι. Στο συνέδριο της 8ης Φεβρουαρίου θα τελεστεί η νεκρώσιμη ακολουθία. Τότε θα κλείσει ένα ακόμη κεφάλαιο της μεταπολίτευσης. Ένας πολιτικός σχηματισμός που φτιάχτηκε σε δύσκολους καιρούς, τότε που η Δημοκρατία έκανε τα πρώτα της βήματα, τελειώνει. Ένας σχηματισμός που σμιλεύτηκε από το παραμύθιασμα της μεταπολίτευσης.» (Απογευματινή 19.1.2004)
Τι θα μας προκύψει από το νέο πράγμα που τώρα διαμορφώνεται; Αγνωστο. Σίγουρα όμως δεν θα είναι ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να είναι internet-café, μπορεί «debating society», μπορεί ένα κόμμα αμερικανικού τύπου. Κάτι, εξαιρετικά χαλαρό, όπως περίπου είναι το Δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ. Σίγουρα όμως, μετά από αυτή την προεκλογική εκστρατεία, το πολιτικό σκηνικό δεν θα είναι ίδιο. Έχουμε πλέον εξαιρετικά πυκνό πολιτικό χρόνο, ανατροπές και εκπλήξεις. Ίσως επειδή ο προηγούμενος πολιτικός χρόνος ήταν εξαιρετικά αραιός…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 10.2.2004
