Αν ένας πολιτισμός θέλει να υπαγορεύσει το πώς θα ζήσουν οι άλλοι, τι θα σκιτσάρουν οι άλλοι, τι θα διαβάζουν οι άλλοι, τότε οι άλλοι πρέπει να συγκρουσθούν μαζί τους.
Είναι εκπληκτικό πώς διάφοροι στη Δύση σχίζουν τα ιμάτιά τους διότι κάποιοι «βαρεμένοι» Δανοί βομβάρδισαν τους μουσουλμάνους με «ασεβή» σκίτσα και δεν τα έσχισαν όταν ο πολύς τζούνιορ Μπους βομβάρδιζε τους ίδιους μουσουλμάνους με πραγματικές βόμβες.
Είναι εκπληκτικό πώς ο κ. Τζακ Στρο είχε μια δικαιολογία για τις βόμβες στο Ιράκ, αλλά ζήτησε συγκράτηση από τους σκιτσογράφους της Δανίας, οι οποίοι στο κάτω-κάτω της γραφής δεν απευθύνονται σε μουσουλμάνους.
Είναι εκπληκτικό ότι στον αραβικό κόσμο υπήρξαν τόσο βίαιες διαδηλώσεις κατά κάποιων σκίτσων, αλλά δεν κάηκαν πρεσβείες όταν έπεφταν βόμβες στα κεφάλια των αδελφών τους.
Είναι εκπληκτική όλη αυτή η υποκρισία των πολιτικά ορθών που διυλίζουν τα σκίτσα και καταπίνουν τις βόμβες, που θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε πως ο Τζούνιορ είναι ο εκφραστής του Δυτικού πολιτισμού, αλλά δεν είναι ο Τζον Στιούαρτ Μιλ.
Είναι εκπληκτικό πώς οι χειροκροτητές κάθε δίκαιης ή άδικης επέμβασης των Αμερικανών στον αραβικό κόσμο βρίσκουν δικαιολογητικά για το ξέσπασμα των ισλαμοφασιστών (τους οποίους μέχρι πρότινος πολεμούσαν), κατανοούν πως «πληγώθηκαν τα αισθήματά τους» και πως δεν πρέπει να οδεύσουμε σε «σύγκρουση των πολιτισμών».
Τα πράγματα είναι απλά. Αν ένας πολιτισμός θέλει να υπαγορεύσει το πώς θα ζήσουν οι άλλοι, τι θα σκιτσάρουν οι άλλοι, τι θα διαβάζουν οι άλλοι, τότε οι άλλοι πρέπει να συγκρουσθούν μαζί τους. Αν αυτό ονομαστεί σύγκρουση πολιτισμών λίγο μας κόφτει. Αυτό το πράγμα που ονομάζεται Δύση κατέκτησε με αίμα το δικαίωμα προσβολής των πάντων. Ακόμη, ακόμη και του Χριστιανισμού, που ιστορικά υπήρξε ένας από τους πυλώνες του Δυτικού πολιτισμού. Δεν μπορούν οι παράφρονες να μας απειλούν με αίμα, διότι με αίμα κατακτήσαμε το δικαίωμα προσβολής κάθε παραφροσύνης. Με αίμα κατακτήθηκε το δικαίωμα της ελευθερολογίας.
Η σύγκρουση για τα σκίτσα δεν είναι σύγκρουση των πολιτισμών. Είναι σύγκρουση του ελεύθερου κόσμου εναντίον του φασισμού που αυτή τη φορά έχει θρησκευτικό μανδύα. Μέσα στον ισλαμικό κόσμο, θεοσεβείς μουσουλμάνοι έχουν λουφάξει βλέποντας τους φασίστες (με κυβερνητική υποστήριξη, όπως είναι εμφανές στην περίπτωση της Συρίας και του Ιράν) να ξεσηκώνουν τις μάζες τάχα μου για τα σκίτσα. Ο διευθυντής μιας εφημερίδας της Ιορδανίας βρίσκεται στη φυλακή, όχι γιατί αναδημοσίευσε τα σκίτσα αλλά γιατί δημοσίευσε το άρθρο «Μουσουλμάνοι όλων των χωρών λογικευτείτε».
Με τους παράφρονες δεν μπορεί να υπάρξει συζήτηση. Δεν μπορούμε να βάλουμε στο τραπέζι και να συζητήσουμε την παραφροσύνη τους. Δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε τις αρχές μας. Τους αναγνωρίζουμε κάθε δικαίωμα να διαμαρτύρονται για τα πάντα. Να καίνε σημαίες και να υβρίζουν το δικαίωμά μας, το δικαίωμά τους να εκφράζονται ελεύθερα. Μέχρις εκεί όμως. Το χάδεμα δεν βοηθά κανένα. Ούτε τους μετριοπαθείς μουσουλμάνους, που θέλουν να ξεφύγουν από το φασιστικό κλοιό των μουλάδων. Αυτή είναι η μάχη που δεν πρέπει να χάσουμε. Αν τη χάσουμε, χαθήκαμε…
Περί της ελευθερίας του λόγου…
«Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση είναι πλήρως ταυτισμένη με το λαό και ότι ποτέ δεν σκέπτεται να ασκήσει οποιονδήποτε εξαναγκασμό (σ.σ.: στην ελευθερία του λόγου) παρά μόνο όταν αυτό είναι σύμφωνο με ό,τι αντιλαμβάνεται ως «φωνή λαού». Εγώ, όμως, αρνούμαι το δικαίωμα του λαού να ασκεί έναν τέτοιο εξαναγκασμό, είτε ο ίδιος είτε μέσω της κυβέρνησής του. Αυτός καθαυτός ο εξαναγκασμός είναι κάτι το άνομο.
Καμιά κυβέρνηση δεν έχει αυτό το δικαίωμα, ούτε η καλύτερη, ούτε η χειρότερη. Είναι τόσο επιζήμιος, ή μάλλον είναι πιο επιζήμιος όταν ασκείται σε συμφωνία με την κοινή γνώμη παρά όταν ασκείται σε αντίθεση μ’ αυτήν. Ακόμη κι αν όλοι οι άνθρωποι, εκτός από έναν, είχαν την ίδια γνώμη, δεν θα είχαν το δικαίωμα να φιμώσουν αυτόν τον ένα, όπως ακριβώς αυτός δεν θα είχε το δικαίωμα, αν διέθετε την απαιτούμενη δύναμη, να φιμώσει όλους τους άλλους….
Το ιδιαίτερο πρόβλημα με την παρεμπόδιση της έκφρασης μιας γνώμης είναι ότι πλήττει όλο το ανθρώπινο είδος, τόσο τη μέλλουσα όσο και την παρούσα γενιά ?εκείνους που υποστηρίζουν αυτή τη γνώμη, αλλά ακόμη περισσότερο εκείνους που διαφωνούν μ’ αυτή.
Αν η γνώμη είναι σωστή, τότε χάνουν την ευκαιρία να αντικαταστήσουν το σφάλμα με την αλήθεια. Αν είναι λαθεμένη, τότε στερούνται κάτι που είναι εξίσου ωφέλιμο: τη δυνατότητα διαυγέστερης αντίληψης και πιο ζωηρής εντύπωσης της αλήθειας, που είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ αλήθειας και σφάλματος…
Το περίεργο είναι ότι οι άνθρωποι δέχονται την εγκυρότητα των επιχειρημάτων υπέρ της ελεύθερης συζήτησης αλλά δεν εγκρίνουν να «ωθούνται στα άκρα». Δεν μπορούν να αντιληφθούν πως οι προβαλλόμενοι λόγοι, αν δεν ισχύουν σε κάποια ακραία περίπτωση, δεν ισχύουν σε καμιά περίπτωση…».
Τζον Στιούαρτ Μιλ «Περί Ελευθερίας», 1859, (Στα ελληνικά: Εκδόσεις Επίκουρος, 1983, μτφ. Νίκος Μπαλής)
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 13.2.2006
