Δυστυχώς, η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν λύνει προβλήματα. Τα μεταθέτει σε ένα άλλο επίσης προβληματικό τομέα και τα διογκώνει. Οι συνταξιούχοι των πενήντα και κάτι είναι παραγωγικό δυναμικό της χώρας που καταδικάζεται απλώς να καταναλώνει εξόδοις άλλων.
Yπάρχει ένα χαριτωμένο σύνθημα των αναρχικών που ζητεί «σύνταξη στα δεκαοχτώ και στράτευση στα εκατό». Με δεδομένη την κρίση που σοβεί σε πολλούς κλάδους της οικονομίας είναι πολύ πιθανό το σύνθημα αυτό να γίνει σύντομα πραγματικότητα. Τουλάχιστον στο πρώτο του σκέλος.
Η αρχή γίνεται με τους απολυμένους των Κλωστηρίων Ναούσης. Σύμφωνα με τροπολογία των υπουργών Ανάπτυξης και Απασχόλησης θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 50 χρονών, έχοντας 25 έτη ασφάλισης.
Πρόκειται για ένα μέτρο που σίγουρα θα ανακουφίσει μια περιοχή που μαστίζεται από την αποβιομηχάνιση και την ανεργία.
Μόνο που αυτά τα προβλήματα δεν απαντώνται αποκλειστικά στον νομό Hμαθίας. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία οι νομοί Καστοριάς, Φλώρινας και Δράμας παρουσιάζουν την υψηλότερη ανεργία στη χώρα. Αυτή ξεπερνά το 20% και, μάλιστα, έχει αυξητική τάση. Οι νομοί Αρτας, Κοζάνης και Κιλκίς εμφανίζουν ανεργία, γύρω στο 15%, με αυξητική επίσης τάση. Σημαντική επίσης αύξηση, παρουσιάζει η ανεργία στον νομό Καρδίτσας.
Τι θα γίνει λοιπόν αν οι απολυμένοι άνω των πενήντα άνεργοι, από τις προαναφερθείσες περιοχές (ή ακόμη κι από άλλες με λιγότερη ανεργία), προσφύγουν στα δικαστήρια επιζητώντας ισονομία; Πιθανότατα θα έχουμε μια επανάληψη του σίριαλ με τα 176 ευρώ που δόθηκαν σε κάποιους δημοσίους υπαλλήλους και μετά επιδικάστηκε να τα πάρουν όλοι. Μπορεί δηλαδή διά της δικαιοσύνης να μπει μια νέα βόμβα στο ασφαλιστικό σύστημα: τα όρια των συντάξεων να μειωθούν ντε φάκτο στα πενήντα έτη με 7.500 ένσημα.
Είναι κατανοητό πως το πρόβλημα της ανεργίας είναι μεγάλο. Θεωρείται μεγαλύτερο για όσους έχουν περάσει τα πενήντα. Δύσκολα, λένε, μπορεί κάποιος σ’ αυτές τις ηλικίες να επανεκπαιδευτεί και να ενταχθεί πάλι στην αγορά εργασίας.
Αν πιστέψουμε ότι ισχύει το τελευταίο τότε το ασφαλιστικό μας σύστημα πρέπει να θεωρείται τελειωμένο. Υπάρχουν πολλοί κλάδοι της οικονομίας, οι οποίοι απαξιώνονται ταχύτατα. Ειδικά εκείνοι που είναι έντασης εργασίας. Δεν φταίει γι’ αυτό μόνο η πανταχόθεν ελεεινολογούμενη παγκοσμιοποίηση και τα φθηνά κινεζικά ή ινδικά μεροκάματα. Η πρόοδος της τεχνολογίας απαξιώνει δεξιότητες που κάποτε εθεωρούντο ασφαλές διαβατήριο στην αγορά εργασίας. Ο κόσμος μας, οι καταναλωτικές ανάγκες ημών των ιδίων, αλλάζουν με τέτοια ταχύτητα ώστε να μην υπάρχει βασιλική οδός στην ισόβια εργασία. Κάποτε υπήρχαν σιδεράδες. Τώρα είναι ανάμνηση. Προ ετών η κλωστοϋφαντουργία άκμαζε. Τώρα μετακομίζει. Σήμερα το 12% των Ελλήνων εργαζόμενων είναι αγρότες, έστω επιδοτούμενοι. Το ποσοστό είναι τετραπλάσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάτι που σημαίνει ότι στα επόμενα έτη πολλοί θα αναγκαστούν να βγουν εκτός παραγωγής.
Αν θεωρήσουμε τον πενηντάρη τελειωμένο (άνθρωπο που δεν επιδέχεται επανένταξη στην αγορά εργασίας) η ήδη ανισοβαρής σχέση μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων θα επιδεινωθεί. Θα μειωθεί ο αριθμός όσων πληρώνουν στα ασφαλιστικά ταμεία και θα αυξηθεί εκείνων που πληρώνονται από αυτά.
Η κυβέρνηση προϋπολογίζει ότι οι δικαιούχοι πρόωρης συνταξιοδότησης δεν υπερβαίνουν τους 200 ανέργους, αριθμός που δεν αποκλείεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2008 που θα ισχύει το μέτρο. Υπολογίζουν όμως χωρίς τη δυναμική που οι επιδοτήσεις αυτού του τύπου αναπτύσσουν.
Η απλή λογική λέει ότι όταν επιδοτείς κάτι αναγκαστικά το αναπαράγεις. Η πρόωρη συνταξιοδότηση δημιουργεί κίνητρα για εργοδότες κι εργαζόμενους, ώστε να έρθουν σε αμοιβαία επωφελή συμφωνία για να καρπωθούν το ευεργετικό μέτρο.
Ετσι οι προϋπολογισμοί για τετρακόσιες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις είναι μάλλον έωλοι. Για την ακρίβεια, όλοι όσοι έχουν τα τυπικά προσόντα δεν θα παραμείνουν στην εργασία τους. Σίγουρα, θα προτιμήσουν την πρόωρη και πλήρη σύνταξη.
Η ανεργία είναι σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και η πολιτεία οφείλει να κάνει κάτι γι’ αυτό. Η θεραπεία όμως που προκρίθηκε θα αφήσει λίγους ευχαριστημένους, πολλούς αδικημένους και μια ακόμη ανοιχτή πληγή στην ελληνική οικονομία. Δυστυχώς, η πρόωρη συνταξιοδότηση δεν λύνει προβλήματα. Τα μεταθέτει σε ένα άλλο επίσης προβληματικό τομέα και τα διογκώνει. Οι συνταξιούχοι των πενήντα και κάτι είναι παραγωγικό δυναμικό της χώρας που καταδικάζεται απλώς να καταναλώνει εξόδοις άλλων. Και το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν βρίσκεται στην κατανάλωση. Εδράζεται στην παραγωγή…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 28.4.2006
