Στην Παλαιστίνη υπήρξε μια χρυσή ευκαιρία με τις συμφωνίες του Όσλο. Οι ακραίοι και των δύο πλευρών βροντοφώναξαν εμπράκτως «όχι». Οι πολιτικές ηγεσίες δεν ηγήθηκαν της προσπάθειας κατευνασμού των παθών.
Δεν είναι σίγουρο πόσοι πολίτες το αντελήφθησαν, αλλά σίγουρα οι πολιτικοί αρχηγοί θα το πάρουν σοβαρά υπόψη τους σήμερα πριν μπουν στις 11.00 στο προεδρικό μέγαρο. Για πρώτη φορά μετά το 1949 έχουμε ριζική αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής σε σχέση με τα κατεχόμενα. Όχι τα δικά μας, αλλά της Παλαιστίνης.
«Υπάρχουν νέες πραγματικότητες στην περιοχή», δήλωσε ο πρόεδρος της υπερδύναμης. «Υπό το φως των νέων εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένων των ήδη μεγάλων ισραηλινών πληθυσμιακών κέντρων, δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένει κανένας ότι η έκβαση των διαπραγματεύσεων για το τελικό καθεστώς θα είναι η πλήρης και ολοκληρωτική επιστροφή στις γραμμές ανακωχής του 1949».
«Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι», θα αναφωνήσουν κάποιοι, μα ήδη υπάρχει μια νέα διπλωματική πραγματικότητα παρά τις διαβεβαιώσεις του παλαιστίνιου πρωθυπουργού ότι δεν θα αποδεχθεί επ’ ουδενί την πρόταση. «Ο κ. Μπους», δήλωσε ο κ. Αχμέτ Κορέι «είναι ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που προσέδωσε νομιμότητα στους εβραϊκούς οικισμούς επί παλαιστινιακού εδάφους. Απορρίπτουμε την πρόταση αυτή, δεν την αποδεχόμαστε επ’ ουδενί». Ο δε παλαιστίνιος υπουργός αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις, κ. Σάεμπ Ερεκάτ επέκρινε με έντονο τρόπο τις δηλώσεις του αμερικανού προέδρου που υποστήριξε τον ισραηλινό πρωθυπουργό, και κατηγόρησε τον κ. Μπους ότι «παραβιάζει ωμά τις νόμιμες αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών».
Είναι κυνική η δήλωση του αμερικανού προέδρου, αλλά ποιος είπε ότι οι διεθνείς σχέσεις είναι όμορφες, αγγελικά πλασμένες; Θα ανοίξει νέος κύκλος αίματος, αλλά ποιος θα νοιαστεί;
Στην Παλαιστίνη υπήρξε μια χρυσή ευκαιρία για επίλυση του χρονίζοντος προβλήματος με τις συμφωνίες του Όσλο. Οι ακραίοι και των δύο πλευρών βροντοφώναξαν εμπράκτως «όχι». Οι πολιτικές ηγεσίες -ειδικά των Παλαιστινίων- δάκρυσαν, αλλά δεν ηγήθηκαν της προσπάθειας κατευνασμού των παθών. Προτίμησαν να έχουν ανοιχτό δίπορτο στην περίπτωση που… Ο κ. Γιασέρ Αραφάτ δεν θέλησε ποτέ να τραβήξει το αυτί το δικών του ακραίων. Οι ισραηλινοί εξέλεξαν στην πρωθυπουργία τον δικό τους ακραίο.
Ο Γιτζάκ Ράμπιν που υπέγραψε την συμφωνία του Όσλο δολοφονήθηκε από ακραίους της δικής του πλευράς. Η συμφωνία ποτέ δεν προχώρησε.. Κοριτσόπουλα άρχισαν να ανατινάζονται στις καφετέριες και οι ακραίοι του Ισραήλ άρχισαν να εισβάλλουν στους παλαιστινιακούς οικισμούς. Οι δακρυσμένοι και των δύο πλευρών νίκησαν. Τα τανκ και η δυναμίτιδα άρχισαν τις δικές τους «συνομιλίες». Του αίματος.
Η Παλαιστίνη έχασε μια χρυσή ευκαιρία να ειρηνεύσει. Οι αρνητές της συμβίωσης, και οι αρνητές της ζωής κυριαρχούν. Δεν έχει νόημα να μιλήσει κάποιος για «αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας» στα κατεχόμενα. Μιλούν τα Καλάσνικοφ και τα F-16.
Ο μεγάλος δημοσιογράφος κ. Τόμας Φρίντμαν έγραψε ένα εξαιρετικό βιβλίο, «Το Lexus και η Ελιά». Διαπίστωσε πως οι χώρες που ειρηνεύουν κοιτούν το μέλλον, και την υλική τους ευημερία. Αντιθέτως στην Παλαιστίνη χύνονται ποτάμια αίματος για μια ρίζα ελιάς. Κυνικό και ποταπό; Ίσως. Αλλά στα γαλλογερμανικά σύνορα, εκεί που στο παρελθόν ενταφιάστηκαν εκατομμύρια Γάλλοι και Γερμανοί, σήμερα εκατέρωθεν της συνοριογραμμής παιδιά ερωτεύονται, επιχειρηματίες κλείνουν συμφωνίες, η ζωή ανθίζει. Αντιθέτως εντός κι εκτός του τείχους που τώρα χτίζει ο κ. Αριέλ Σαρόν το αίμα χύνεται ποτάμι. Οι αδελφοφάδες βασιλεύουν. Και ο θάνατος…
Η διπλωματία δεν μπορεί να έχει αποτελέσματα αν οι λαοί δεν θέλουν να ζήσουν μαζί. Οι λαοί δεν θα ζήσουν μαζί αν οι ηγεσίες τους δεν τους εξηγήσουν ότι η αντιπαλότητα δεν έχει μέλλον. Οι ηγεσίες σήμερα κάνουν το παιγνίδι. Ας ελπίσουμε ότι άντλησαν διδάγματα από την ιστορία…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 15.4.2004
