Oι εικόνες που μας έρχονται από τον Μισισιπή και τη Λουϊζιάνα δείχνουν ξεκάθαρα ότι το μοντέλο ανάπτυξης που προωθεί η χριστιανική ακροδεξιά των ΗΠΑ δεν έχει πολύ μέλλον.
«Αργά και ειρηνικά, οι ΗΠΑ βγαίνουν από το επίκεντρο της Ιστορίας. Δεν πρόκειται να καταρρεύσουμε ούτε να μας κατακτήσουν, όπως έγινε με άλλες αυτοκρατορίες στο παρελθόν. Οι εξελίξεις θα είναι τόσο σταδιακές που κανείς δεν θα μπορέσει να ξεχωρίσει εκείνο το χρονικό σημείο που οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα πάψουν να είναι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Δεν θα γίνουμε ένα μονολιθικό έθνος-κράτος, αλλά ένα οικονομικό και πολιτικό σταυροδρόμι συνάντησης για τους πλέον ταλαντούχους ανθρώπους του πλανήτη. Θα γίνουμε μια ζώνη ελευθέρων συναλλαγών για οικονομικές και πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις. Αυτό θα μας ξεχωρίσει κατά κάποιον τρόπο ως έθνος, αλλά από την άλλη μεριά θα σκιάσει την ταυτότητά μας για να εκμεταλλευθούμε καλύτερα τον υπερεθνικό κόσμο που αναδύεται».
Αυτά έγραφε πριν από δέκα περίπου χρόνια ο γνωστός συγγραφέας και δοκιμιογράφος Ρόμπερτ Κάπλαν στο βιβλίο του «An Empire Wilderness. Travels into America’s future» (Μια αυτοκρατορική Ερημιά. Ταξίδια στο Αμερικανικό Μέλλον), απηχώντας ένα γενικότερο προβληματισμό στις ΗΠΑ για το μέλλον της χώρας, προβληματισμός που ακούστηκε πιο καθαρά πέρυσι με το βιβλίο του κ. Σάμιουελ Χάντινγκτον «Ποιοι Είμαστε; Η Αμερικανική Ταυτότητα στην Εποχή μας» (στα ελληνικά εκδ. Α.Α. Λιβάνη)
Πολλοί απόρησαν από τις εικόνες που έρχονται από τη Λουιζιάνα και το Μισισιπή. Δεν μπορούν να κατανοήσουν πώς μια χώρα που φτιάχνει πυραύλους που μπορούν να χτυπήσουν μια καμήλα στο Αφγανιστάν δεν μπορεί να φτιάξει ένα φράγμα της προκοπής για να σωθεί μια πόλη-στολίδι, όπως ήταν η Νέα Ορλεάνη. Η απάντηση είναι απλή: Η Αμερική δεν είναι μία, ούτε διοικητικά ούτε παραγωγικά ούτε καν πολιτισμικά. Οι Νότιες Πολιτείες ήταν πάντα πιο καθυστερημένες από το Βορρά (ας θυμηθούμε το διχασμό του γεωργικού νότου με το βιομηχανικό βορρά, που κατέληξε στον εμφύλιο του 1861-65 ή το απαρτχάιντ στη δεκαετία του 1960) κι αυτό είναι εμφανές με την πρώτη επίσκεψη κάποιου εκεί. Σίγουρα υπήρξε πρόβλημα χρηματοδότησης για έργα υποδομής από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, επειδή ο κ. Μπους χρηματοδοτεί τον πόλεμο στο Ιράκ, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα. «Στο νότο κάνουν τα πράγματα αλλιώς», όπως συνηθίζεται να λένε στις ΗΠΑ. Πιο ράθυμα, λιγότερο παραγωγικά. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι σαν να απορούμε πώς γίνεται η Ευρώπη που στέλνει «Αριάν» στο διάστημα, να έχει δρόμους σαν αυτούς της Ελλάδος.
Το δεύτερο που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι η μνημειώδης διαχειριστική ανεπάρκεια του επιτελείου Μπους. Αυτή η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χειρίστηκε επικοινωνιακά και προς όφελός της τον τρόμο που προκαλούν οι ισλαμοφασίστες, κινητοποιεί σε πολιτικό επίπεδο ό,τι πιο αντιδραστικό και θρησκόληπτο υπάρχει στις ΗΠΑ, κέρδισε εν ονόματι του Θεού μια δεύτερη εκλογή και δεν κατάφερε ούτε καν να κινητοποιήσει την «Εθνική Φρουρά» στις περιοχές που είχαν ανάγκη. Σίγουρα κάποιοι από τους υποστηρικτές τους θα υποστηρίξουν ότι η καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού ήταν οργή Θεού, για να κρύψουν την ανικανότητα των ανθρώπων που διαχειρίζονται τις τύχες των ΗΠΑ.
Όπως και να έχει το πράγμα, όμως, οι εικόνες που μας έρχονται από τον Μισισιπή και τη Λουϊζιάνα δείχνουν ξεκάθαρα ότι το μοντέλο ανάπτυξης που προωθεί η χριστιανική ακροδεξιά των ΗΠΑ δεν έχει πολύ μέλλον. Είναι εξαιρετικά ετεροβαρές (ξοδεύει περισσότερα για να κάνει το χωροφύλακα του κόσμου, παρά για τις εσωτερικές υποδομές) και τα προβλήματα γίνονται εκρηκτικά. Οι κοινωνικές διεργασίες που θα προκαλέσει αυτή η καταστροφή είναι ακόμη ανυπολόγιστες. Ήδη πολλοί αρθρογράφοι (όπως ο Ντέιβιντ Μπρουκς των «Νιου Γιορκ Τάιμς») πιθανολογούν ότι αυτό θα πυροδοτήσει ένα νέο «Νιου Ντιλ» στις ΗΠΑ.
Η Αμερική θα παραμείνει υπερδύναμη στο ορατό μέλλον, αλλά οι διεργασίες ξεκίνησαν για ένα άλλο μοντέλο και συμπεριφοράς απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και ανάπτυξης της ίδιας της χώρας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 4.9.2005
