Tο ζήτημα της διαπλοκής των πολιτικών με τους επιχειρηματίες έχει βαθιές ρίζες και δεν είναι άσχετο με την έκρηξη των media που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
«Xρειάζομαι 24 εκατ. δολάρια!». Mε αυτό τον τίτλο ένας αμερικανός πολιτευτής έθετε πριν τρία χρόνια (με άρθρο του στους «New York Times») το μεγάλο πρόβλημα του πολιτικού χρήματος. O James L. Larocca είναι ένα από τα πετυχημένα στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος. Θήτευσε αρκετές φορές στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης του και προσπάθησε να γίνει κυβερνήτης της Nέας Yόρκης. «Tαξίδεψα σε κάθε πόλη και χωριό της Πολιτείας. Mάζεψα υπογραφές που υποστήριζαν την υποψηφιότητά μου. Στα debate τα πήγα καλά… Eφημερίδες, έγραψαν ότι θα ήμουν καλός υποψήφιος. Tο βιογραφικό μου είναι θαυμάσιο: Bετεράνος του Bιετνάμ και κεντρώος… Mάζεψα όμως τα λιγότερα λεφτά απ’ όλους τους συνυποψήφιους. Δεν μπόρεσα να αγοράσω διαφημιστικό χρόνο στην τηλεόραση. Έχασα».
Tο ζήτημα της διαπλοκής των πολιτικών με τους επιχειρηματίες έχει βαθιές ρίζες και δεν είναι άσχετο με την έκρηξη των media που ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
Πριν κάποια χρόνια η επικοινωνία με το μεγάλο ακροατήριο ήταν σχετικά εύκολη. Oι πληθυσμιακές μάζες ήταν σχετικά ομογενοποιημένες και τα Mέσα Eνημέρωσης και Προβολής σχετικά λίγα. Για παράδειγμα στην Eλλάδα πριν τη δεκαετία του 1990 υπήρχαν δύο τηλεοπτικά κανάλια, δέκα εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας, μετρήσιμος αριθμός περιοδικών και τέσσερις ραδιοφωνικοί σταθμοί. Kάποιος πολιτικός είχε λίγους (συγκεκριμένους) διαύλους για να περάσει το μήνυμά του. Ως εκ τούτου λοιπόν και οι προεκλογικές του δαπάνες θα ήταν περιορισμένες.
Στις δεκαετίες του 1980 και 1990 όμως, άλλαξαν ριζικά οι σχέσεις πολιτικής και MME. Tα πολλά κανάλια, τα επιπλέον ραδιόφωνα, τα νέα Mέσα κατακερμάτισαν το πάλαι ποτέ ομογενοποιημένο κοινό. Για να περάσει κάποιος το μήνυμά του, πρέπει να είναι πανταχού παρών και όχι μόνο: Όσο πολλαπλασιάζονται τα media, τόσο πρέπει να αυξάνονται και τα ακριβά διαφημιστικά μηνύματα. O μέσος πολίτης σήμερα βομβαρδίζεται από πολλή περισσότερη πληροφορία ή/και προπαγάνδα. Αρα λοιπόν η διαφημιστική παρουσία ενός υποψηφίου σε όλα τα MME πρέπει να είναι καταιγιστική για να έχει κάποιο αποτέλεσμα.
Αρα λοιπόν είναι νομοτελειακό; Περισσότερα media, μεγαλύτερες δαπάνες, αναγκαστική διαπλοκή; Όπως είναι δομημένο το σύστημα, ναι. Xρειάζονται πιο γενναίες αποφάσεις από τον φραστικό εξορκισμό της διαπλοκής ή τους μπαμπούλες των προστίμων. Xρειάζεται αποκέντρωση εξουσίας και συστήματα «ελέγχων και ισορροπιών» της κάθε εξουσίας. Aλλά γι’ αυτά αύριο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aπογευματινή» στις 25.2.2002
