Το πρόβλημα με το βιβλίο ιστορίας της Γ’ Λυκείου.
Eίναι εύλογες κάποιες από τις κριτικές παρατηρήσεις του καθηγητή κ. Γιώργου Μαργαρίτη για το βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Λυκείου. («Σχολικά Βιβλία: ιστορία ή κατήχηση;», «Ελευθεροτυπία» 24/5/2008). Εχει δίκιο να στηλιτεύει τα λάθη για τη ναζιστική Γερμανία, όπως την αναφορά σε δημοψήφισμα του 1934, το οποίο ποτέ δεν υπήρξε («Ο Χίτλερ έχοντας ανακηρυχθεί “καγκελάριος” κατήργησε ύστερα από δημοψήφισμα, το 1934, τη Δημοκρατία και αυτοαναγορεύθηκε πρόεδρος του Ράιχ…» «Ιστορία Γενικής Παιδείας, Γ΄ Λυκείου» σελ. 104).
Κάποιες από τις παρατηρήσεις του είναι υπερβολικές. Το γεγονός ότι η συγκρότηση του Αξονα προβάλλεται μόνο μέσα από το απόσπασμα μιας ομιλίας του Μουσολίνι -σύμφωνα με τον οποίο «ο άξονας είναι συνασπισμός κρατών που εμπνέονται από τη θέληση και συνεργασία για την ειρήνη» – δεν είναι και προς θάνατον. Τα νέα σχολικά εγχειρίδια είναι συνοπτικά και δεν πρέπει να κρίνονται ανεξαρτήτως της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κάθε απόσπασμά τους είναι αφορμή για κουβέντα και η προπαγάνδα του Μουσολίνι πρέπει να ακυρώνεται από την συζήτηση μέσα στη σχολική αίθουσα.
Ακόμη πιο υπερβολικό είναι το συμπέρασμα του άρθρου: «Αντε να δεχθούμε ότι για πολιτικοϊδεολογικούς λόγους η Δεξιά έχει ανάγκη από μια κάποια “τροποποίηση” της Ιστορίας. Μήπως, λέω μήπως, εδώ το παρατράβηξε;»
Το πρόβλημα δεν είναι ότι το «παρατράβηξε», αλλά ότι το προχειρόφτιαξε. Πριν ένα χρόνο δημιουργήθηκε θόρυβος διότι τυπώθηκε χάρτης τη κατοχικής Ευρώπης με την Βουλγαρία να έχει φτάσει στο Αιγαίο και χωρίς να υπάρχει η παραμικρή διευκρίνιση ότι ο χάρτης είναι των Ναζί. Σε άλλες σελίδες τυπώθηκε δύο φορές η ίδια φωτογραφία. Με τέτοια λάθη και παρά το γεγονός ότι βιβλίο υπογράφεται από μεγάλα ονόματα των δύο «ιδρυμάτων Καραμανλή» μπορούμε να φανταστούμε πόσες άλλες αναφορές για ανύπαρκτα ναζιστικά δημοψηφίσματα θα υπάρχουν.
Τέλος, μάλλον εξωφρενική είναι η πρόταση του κ. Μαργαρίτη για τον μηχανισμό πιστοποίησης της ποιότητας των σχολικών βιβλίων: «Θεωρητικά ένα σχολικό βιβλίο απευθύνεται σε όλα τα παιδιά της χώρας, ανεξάρτητα του τι ψηφίζουν τα ίδια ή οι γονείς τους. Στην προκειμένη περίπτωση η λύση θα ήταν η συγκρότηση του σχολικού βιβλίου κατά 41% του περιεχομένου του από το “Ιδρυμα Κ. Καραμανλής”, κατά 38% από τα αντίστοιχα ιδρύματα ΙΣΤΑΜΕ – “Ανδρέας Παπανδρέου” του ΠΑΣΟΚ, κατά 8% από το Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών του ΚΚΕ και κατά 5% από το Ιδρυμα Πουλαντζά του ΣΥΝ (αγνοώ τι είδους ίδρυμα έχει το ΛΑΟΣ)».
Βέβαια στο τέλος και ο κ. Μαργαρίτης θεωρεί την πρόταση «μάλλον ανέφικτη» αλλά για λάθος λόγους. «Μαθητές και διδάσκοντες», γράφει, «θα κινδύνευαν να πάθουν παράκρουση και γι’ αυτό επιλέχθηκε η μονοκομματική εκδοχή της διδασκαλίας της Ιστορίας στη Γ΄ λυκείου». Το ερώτημα βέβαια είναι αν τα γεγονότα υπάρχουν αναλόγως της κομματικής θέσης κάποιου ή αν οι κομματικές ποσοστώσεις στη συγγραφή της Ιστορίας θα μας γλίτωναν από λάθη σαν κι αυτό για το ανύπαρκτο δημοψήφισμα του 1934. Υπάρχει ένα ζήτημα ιδεολογικής κατεύθυνσης στην Παιδεία, αλλά έπεται της τεκμηρίωσης των γεγονότων. Και η Ιστορία είναι πρώτα απ’ όλα γεγονότα και μετά η όποια ερμηνεία τους.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 12.6.2008
