Όταν η εκτέλεση των δικτατόρων ήταν «παλλαϊκή απαίτηση», όχι στο Ιράκ, αλλά στην Ελλάδα.
Hταν φρικτή πράξη η εκτέλεση του Σαντάμ Χουσεΐν. Ο, τι κι αν έκανε ? και η αλήθεια είναι πως έκανε πολλά και μαζικά εγκλήματα. Κανείς στην πολιτισμένη Δύση δεν μπορεί να είναι υπέρ της θανατικής ποινής. Ακόμη και των πιο αδίστακτων εγκληματιών. Ακόμη και των δικτατόρων που μακελέψαν μέχρι και τους πολίτες της ίδιας τους της χώρας.
Δίκαιες λοιπόν οι διαμαρτυρίες για το νέο έγκλημα στο Ιράκ ακόμη και του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδος που ξεχώρισε για τον συνήθη καταγγελτικό του τόνο. Αυτό δείχνει ότι η χώρα προόδευσε, έγινε κοινή πεποίθηση ότι η θανατική ποινή δεν αποτελεί μέσο απονομής Δικαιοσύνης, αλλά προσθέτει ένα ακόμη έγκλημα στα προηγούμενα των καταδικασθέντων. Η Ελλάδα μοιάζει να κατανοεί ότι η θανατική ποινή δεν είναι τιμωρία, είναι εκδίκηση.
Δεν ήταν όμως πάντα τα πράγματα έτσι. Πριν από 32 χρόνια και η Ελλάδα έκανε τα πρώτα βήματα για το στέριωμα της Δημοκρατίας. Στις 23 Αυγούστου του 1975 το Πενταμελές Εφετείο που συνεδρίαζε στον Κορυδαλλό, υπό την προεδρία του Γιάννη Ντεγιάννη καταδίκασε τους τρεις πρωταίτιους της δικτατορίας Γ. Παπαδόπουλο, Στ. Παττακό, και Ν. Μακαρέζο σε θάνατο. Με απόφαση της κυβέρνησης Κ. Καραμανλή η ποινή μετετράπη σε ισόβια. Σύσσωμη η αντιπολίτευση (αν και ομολογουμένως με αρκετή αμηχανία) καταδίκασε την αναστολή της εκτέλεσης των δικτατόρων, άσχετα αν αυτοί δεν βαρύνονταν με τόσο στυγερά εγκλήματα σαν του Σαντάμ Χουσεΐν.
Η Ενωση Κέντρου το είδε ως «κατάφωρη επέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ζήτησε πρόωρες εκλογές, διότι η χάρη στους πρωταίτιους της χούντας «δεν έχει προηγούμενο στην πολιτική ιστορία οποιασδήποτε χώρας».
Ο «Ριζοσπάστης» της 26ης Αυγούστου 1975 κυκλοφόρησε με οκτάστηλο τίτλο «Παλλαϊκή Αξίωση η εκτέλεση της απόφασης για τους πρωτοδικτάτορες», ενώ η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ σε ανακοίνωσή της επεσήμανε ότι: «Η απόφαση της κυβέρνησης για απονομή χάρης στους πρωταιτίους της χουντικής δικτατορίας επιβεβαιώνει, κατά τρόπο ωμό ότι στην Ελλάδα υπάρχουν και λειτουργούν η αμερικανοκρατία κκαι οι χουντικοί μηχανισμοί, επιβεβαιώνει τη θέση ότι η πολιτική συμβιβασμού με τον αμερικανοχουντισμό… Θεωρεί την εκτέλεση της απόφασης του πενταμελούς εφετείου σαν απαραίτητο στοιχείο μιας πολιτικής ουσιαστικής αποχουντοποίησης και εξουδετέρωσης κινδύνων φασιστικών εκτροπών, σαν ένα ΟΧΙ στον αμερικανονατοϊκό ιμπεριαλισμό».
Το τότε ΚΚΕ Εσωτερικού εξεπλάγη από την κυβερνητική ανακοίνωση διότι «οι ποινές που επεβλήθησαν για τους τρεις κορυφαίους θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν δίκαιες και για τους υπόλοιπους πρωταιτίους επιεικείς». Για το ΚΚΕ (εσ.) το μεγάλο ερώτημα ήταν αν «αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση πόσο μια απαράδεκτη ελαστικότητα, που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προϊόν πιέσεων, είναι δυνατόν να ενθαρρύνει επίδοξους δικτάτορες;»
Για την ιστορία, πάντως πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα παραπάνω κόμματα ζήτησαν να κατοχυρωθεί συνταγματικά η κατάργηση της θανατικής ποινής, κάτι που δείχνει αφενός πόσο δύσκολες είναι οι πολιτικές αποφάσεις σε φορτισμένους καιρούς και το σθένος του Κωνσταντίνου Καραμανλή να πάει ενάντια στο λαϊκό αίσθημα και να μην προχωρήσει στην εκτέλεση των πρωταίτιων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Αθήνα τότε συγκλονιζόταν από διαδηλώσεις με κύριο σύνθημα «οι φασίστες στο Γουδί», ενώ στην κυβέρνηση Καραμανλή είχε κολλήσει η λάσπη περί «αλλαγής νατοϊκής φρουράς».
Χρόνια μετά μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι η απόφαση υπήρξε ορθή και ανθρωπιστικά και πολιτικά. Απόφαση που δυστυχώς δεν πήρε η κυβέρνηση του Ιράκ και είδαμε το έγκλημα στις οθόνες μας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 3.01.2007
