Καλό είναι να έχουν οι πολίτες πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα, αλλά πρέπει πλέον να εξασφαλίσουμε ότι τουλάχιστον οι βουλευτές θα έχουν πρόσβαση σ’ αυτά τα δεδομένα.
Tο χειρότερο στην υπόθεση του Βατοπεδίου είναι ότι ακόμη δεν γνωρίζουμε το βάθος του σκανδάλου. Ουδείς μας έχει ενημερώσει επίσημα τι ανταλλάχθηκε, και με ποιους όρους. Αποτέλεσμα; Το σκάνδαλο συνεχίζεται και μετά την αποκάλυψή του. Το Σάββατο η «Καθημερινή» αποκάλυψε ότι δύο μέρες πριν από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη (την Τρίτη 2/9/2008) και ενώ ο κ. Βουλγαράκης βρισκόταν στη δίνη των αποκαλύψεων, η σύζυγός του κ. Αικατερίνη Πελέκη έσπευδε να καταθέσει προς μεταγραφή στο υποθηκοφυλακείο Μαραθώνος το επίμαχο συμβόλαιο για μεταβίβαση χιλιάδων στρεμμάτων από το Δημόσιο στη Μονή Βατοπεδίου, στη θέση Γραμματικό της Αττικής.
Σε μια προηγμένη Δημοκρατία οι εκτάσεις που διαχειρίζεται η ΚΕΔ και οι μεταβολές των θα έπρεπε να βρίσκονται στο Διαδίκτυο, ώστε κάθε πολίτης να ελέγχει ιδίοις όμμασι τι γίνεται με την περιουσία του. Αυτό ας το ξεχάσουμε, διότι ακόμη και τα «πόθεν έσχες» των βουλευτών είναι καταχωνιασμένα σε χαρτόκουτα.
Σε μια λειτουργική Πολιτεία, μόλις ξεκινούσαν τα δημοσιεύματα και τα ερωτήματα για την υπόθεση η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου θα ανακοίνωνε με ένα δελτίο Τύπου ότι «προς αποφυγή παρεξηγήσεων και γνώση του ελληνικού λαού δημοσιοποιούμε τον κατάλογο των κτημάτων που ανταλλάχθηκαν, ώστε να μην κουράζονται και οι δημοσιογράφοι να τα ψάχνουν από υποθηκοφυλακείο σε υποθηκοφυλακείο». Αυτό, ας υποθέσουμε ότι δεν το σκέφτηκαν.
Σε μια ευνομούμενη Πολιτεία η κυβέρνηση τουλάχιστον θα απαντούσε στις ερωτήσεις βουλευτών της αντιπολίτευσης. Από τις 9/7/2008 κάποιοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έκαναν αίτηση στον υπουργό Οικονομίας για κατάθεση εγγράφων στη Βουλή που αφορούν τις ανταλλαγές των κτημάτων της Μονής Βατοπεδίου. Δύο μήνες και κατά παράβαση του κανονισμού της Βουλής ο κ. Αλογοσκούφης δεν απάντησε. Με νέα ερώτησή τους (15/9/2008) οι βουλευτές αποκαλύπτουν έγγραφο της ΚΕΔ με το οποίο αποκαλύπτεται ότι τα στοιχεία εστάλησαν από τις 25/7/2008 στο γραφείο του υπουργού και αυτά ουδέποτε κατατέθηκαν στη Βουλή.
Το συμβάν αυτό αποτελεί μια ακόμη θεσμική στρέβλωση στις οποίες δεν δίνουμε μεγάλη σημασία. Αποδεικνύεται ότι χειρότερο από το σκάνδαλο του Βατοπεδίου είναι παραβίαση των πολιτειακών κανόνων, αυτών που αποτελούσαν τα δημοκρατικά αυτονόητα – όπως να δημοσιοποιούνται οι υπουργικές αποφάσεις στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και να κατατίθενται τα έγγραφα στη Βουλή και στον ελληνικό λαό ώστε να γίνεται απρόσκοπτα ο δημοκρατικός έλεγχος. Υπάρχει μια πρωτοβουλία πολιτών με τίτλο «Δημόσια Δεδομένα, τα Δικά μας Δεδομένα». Ζητούν να θεσπιστούν εκείνα τα μέτρα που θα επιτρέπουν την απρόσκοπτη των πολιτών σε έγγραφα και αποφάσεις του κράτους, τη δημοσιοποίησή τους στο Διαδίκτυο, την ψήφιση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2003/98/EC που επιβάλλει στα κράτη-μέλη την ελεύθερη χρήση από τους πολίτες των δημόσιων δεδομένων.
Φοβόμαστε πια, ότι αυτά αποτελούν ουτοπικό στόχο, διότι τα προηγούμενα κεκτημένα είναι πλέον ζητούμενα. Δηλαδή καλό είναι να έχουν οι πολίτες πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα, αλλά πρέπει πλέον να εξασφαλίσουμε ότι τουλάχιστον οι βουλευτές θα έχουν πρόσβαση σ’ αυτά τα δεδομένα. Ή έστω ότι θα υπάρχουν αυτά τα δεδομένα, ότι δηλαδή ότι οι υπουργοί θα δημοσιοποιούν τις αποφάσεις τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 24.9.2008