H γνώση δεν ενέχει κινδύνους. Μόνο η εφαρμογή της.
Πολλοί μπορεί να σοκαριστούν από το γεγονός της δημιουργίας ζωής στο εργαστήριο. Περισσότεροι θα εμμείνουν στους κινδύνους που ένα τέτοιο εγχείρημα ενέχει. Θα μιλήσουν για γενετικές μολύνσεις, για θανάτους και πιθανή εξάλειψη του ανθρώπινου γένους. Ευτυχώς αυτοί οι κινδυνολόγοι δεν ζούσαν την εποχή που ο πρωτόγονος άνθρωπος δάμασε τη φωτιά. Θα επέμεναν να συζητούν για τις πυρκαγιές και τα ανθρώπινα θύματα τους, κι όχι για το γεγονός ότι η φωτιά υπήρξε θεμέλιος λίθος όλου του ανθρώπινου πολιτισμού.
Η επιστήμη πάντα δημιουργούσε φόβο στους ανθρώπους, φόβο που αποτυπώθηκε ανάγλυφα στον αρχαιοελληνικό μύθο του Προμηθέα: Ο άνθρωπος που έκλεψε τη γνώση από τους θεούς τιμωρήθηκε να κρεμάται επί βράχου αιωνίως. Μόνο που ο μύθος έχει ανθρωποκεντρική κατάληξη. Ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον κολασμένο Προμηθέα και στους ανθρώπους απέμειναν τα ευεργετήματα και οι κίνδυνοι που είχε η γνώση της φωτιάς.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται και πάλι σε σταυροδρόμι. Η ανακοίνωση των τριών επιστημόνων για δημιουργία νέας ζωής φαντάζει ως η ύστατη Ύβρις. Αντάξια και μεγαλύτερη εκείνης του Προμηθέα. Πολλοί θα θυμηθούν τον μύθο αλλά όχι την κατάληξη του. Θα μιλήσουν για τους κινδύνους της γενετικής, αλλά όχι για τα ωφελήματα της. Θα φοβηθούν τις νέες θάλασσες που η ανθρωπότητα έχει μπροστά της και θα προτιμήσουν την ασφάλεια του Πάλος. Μόνο που το «Πίντα», το «Νίνα» και το «Σάντα Μαρία» άνοιξαν πανιά και διασχίζουν τον Ατλαντικό.
Εμείς όμως πάντα πρέπει να θυμόμαστε ότι η γνώση δεν ενέχει κινδύνους. Μόνο η εφαρμογή της. Γιατί όπως είχε πει και ο μεγάλος Αλβέρτος Αϊνστάϊν: «Η επιστήμη δεν δημιουργεί νέα προβλήματα. Απλώς κάνει πιο επιτακτική την λύση των παλιών…» (Περισσότερες ρήσεις στο βιβλίο «Είπαν», εκδόσεις Καστανιώτη)
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 22.11.2002
