Η ΕΣΥΕ πρέπει να γίνει ανεξάρτητη αρχή, έτσι ώστε να απεγκλωβιστούμε από την αντιπαραγωγική συζήτηση περί «μαγειρέματος των στοιχείων» και να μπούμε στα ουσιαστικά ζητήματα.
Ένας αρχαίος ινδικός μύθος -που μεταγράφτηκε στην δυτική γραμματεία με ένα θαυμάσιο ποίημα του Τζον Γκόντφρεϊ Σακς (1816-1887)- θέλει έξι τυφλούς Ινδούς να συντονίζουν τις δυνάμεις τους, ώστε να απαντήσουν στο μυστήριο «ελέφαντας». Ακουγαν πολλά περί ελεφάντων και αποφάσισαν από κοινού να διαπιστώσουν ιδίαις αυτών χερσί με τι μοιάζει αυτό το ζώο.
Ο πρώτος πλησίασε τον ελέφαντα από τα πλάγια. Αγγιξε τα τραχιά πλευρά του και αναφώνησε: «Αυτό εδώ το πράγμα είναι κάτι σαν τοίχος».
Ο δεύτερος έπιασε τους χαυλιόδοντες. Τους ένιωσε λείους και μυτερούς και έφτασε στο συμπέρασμα πως ο ελέφαντας είναι κάτι σαν το δόρυ. Ο τρίτος πιάστηκε από την εύκαμπτη και διαρκώς κινούμενη προβοσκίδα και κατάλαβε πως «ο ελέφαντας είναι ένα είδος φιδιού».
Ο τέταρτος αγκάλιασε ένα πόδι του τεράστιου θηλαστικού και ξεκαθάρισε στους υπόλοιπους πως «ο ελέφαντας είναι κάποιο είδος δένδρου».
Στον πέμπτο έτυχε ν’ αγγίξει το αυτί του ελέφαντα και είπε στους υπόλοιπους: «Μέχρι κι ένας τυφλός θα μπορούσε να καταλάβει ότι ο ελέφαντας είναι ένα είδος βεντάλιας».
Ο έκτος χασκογελούσε με τις «ανοησίες» των υπολοίπων και κρατώντας σφιχτά την ουρά του ελέφαντα, τους επέπληξε γιατί δεν καταλάβαιναν πως «ο ελέφαντας είναι κάτι σαν τριχιά».
Ο μύθος αυτός είναι διδακτικός για τη χώρα μας, διότι έτσι αντιμετωπίζουμε όλα τα προβλήματα και δη αυτό που οι πολίτες σταθερά στις δημοσκοπήσεις χαρακτηρίζουν πρώτο: Την ανεργία. Έτσι, αυτή τη στιγμή ολόκληρο το πολιτικό και συνδικαλιστικό σύστημα δεν προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα που ταλανίζει χιλιάδες οικογένειες. Προσπαθεί να το περιγράψει.
Το κακό ξεκίνησε τις ημέρες του ΠΑΣΟΚ, όταν, πρώτη φορά μεταπολιτευτικά, η αντιπολίτευση και συγκεκριμένα βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας αμφισβήτησαν τα επίσημα στοιχεία της ανεργίας που έδινε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Αυτό άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Από τη στιγμή που αμφισβητείται η μονάδα μέτρησης κάποιου πράγματος, οι μετρήσεις όλων γίνονται αυθαίρετες. Έτσι, τώρα, με κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία, είναι το ΠΑΣΟΚ που αμφισβητεί τις μετρήσεις της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Και αντί να διαλεγόμαστε πώς θα αντιμετωπίσουμε τον ελέφαντα που έχει στρογγυλοκαθίσει στην καρδιά της νεοελληνικής πραγματικότητας, συζητούμε διαρκώς εάν πρόκειται για τοίχο, δόρυ, δένδρο κ.λπ.
Βέβαια, η αμφισβήτηση βασικών μονάδων μέτρησης της κοινωνικής πραγματικότητας φανερώνει ένα σύστημα σε κρίση. Μόνο σε κοινωνίες εν βρασμώ αμφισβητείται το μέτρο των πραγμάτων. Ας μην ξεχνάμε (και τηρώντας τις αναλογίες) ότι σε επαναστατικές περιόδους, όπως ήταν η Γαλλική ή η Ρώσικη Επανάσταση, άλλαζαν ακόμη και τα ημερολόγια. Αλλά, πάλι, ο όρος «κρίση» προέρχεται από το «κρίνω», που σημαίνει αποτιμώ τη σημερινή πραγματικότητα, πετώ πράγματα που μου είναι άχρηστα και φτιάχνω καινούρια, πιο αποτελεσματικά.
Έτσι κι αυτή η… «κρίση των μετρήσεων» μπορεί να είναι ευεργετική για τη χώρα. Καταρχήν, να καταλήξουμε σε ένα σταθερό ορισμό της ανεργίας. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται διακομματική συναίνεση, συνδικαλιστική υπευθυνότητα και πολλή βοήθεια από την στατιστική επιστήμη. Πριν απ’ όλα, όμως, πρέπει να ξεφύγει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία από το τον εναγκαλισμό του της κυβέρνησης. Κάθε κυβέρνησης. Όχι γιατί δεν είναι τίμια, αλλά γιατί θα πρέπει να δείχνει τίμια.
Η ΕΣΥΕ πρέπει να γίνει ανεξάρτητη αρχή, έτσι ώστε να απεγκλωβιστούμε από την αντιπαραγωγική συζήτηση περί «μαγειρέματος των στοιχείων» και να μπούμε στα ουσιαστικά ζητήματα. Και το ουσιαστικότερο όλων είναι να φτάσουμε στις καλύτερες δυνατές λύσεις με βάση κοινώς αποδεκτά στοιχεία…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 6.10.2005
