Ολοι ψάχνουν την λυδία λίθο, εκείνη τη μαγική φόρμουλα που θα λύσει κάθε πρόβλημα της Παιδείας και το χειρότερο είναι ότι όλοι οι αρμόδιοι υπουργοί νομίζουν ότι τη βρίσκουν.
H αλήθεια είναι ότι έχουμε παρακουβεντιάσει για την Παιδεία. Οχι μόνο στη Βουλή, αλλά και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Στον Τύπο πρέπει να έχουν δημοσιευτεί περισσότερα άρθρα για την Παιδεία (και ειδικότερα για τα Πανεπιστήμια) απ’ όσα έχουν δημοσιευτεί για όλα τα υπόλοιπα προβλήματα που έχει ο τόπος. Σίγουρα έχουν δημοσιευτεί πολλαπλάσια από τα άρθρα για την υγεία, παρ’ όλο που η έλλειψη παιδείας -βραχυχρόνια τουλάχιστον- δεν σκοτώνει.
Ολοι ψάχνουν την λυδία λίθο, εκείνη τη μαγική φόρμουλα που θα λύσει κάθε πρόβλημα της Παιδείας και το χειρότερο είναι ότι όλοι οι αρμόδιοι υπουργοί νομίζουν ότι τη βρίσκουν. Και αλλάζουν το σύστημα εξετάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ.
Αν και δεν υπάρχει μια ιστορία του εκπαιδευτικού της μεταπολίτευσης, πρέπει να σημειώσουμε, ότι με εξαίρεση τον κ. Γιώργο Παπανδρέου, όλοι οι υπουργοί από το 1974 μέχρι σήμερα, το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να αλλάξουν το σύστημα των εξετάσεων.
Ετσι είχαμε «πανελλαδικές» που έγιναν «πανελλήνιες». Κάποιες φορές είχαμε «δέσμες», άλλες φορές «κατευθύνσεις» και άλλες φορές διάφορα εύηχα ονόματα που έκαναν αίσθηση και γίνονταν πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες. Μην ξεχνάμε, ότι το σύστημα των εξετάσεων είναι ένα πλεονεκτικό πεδίο δημοσιότητας του εκάστοτε υπουργού. Γι’ αυτό ίσως αλλάζει και τόσο συχνά. Κάποιες περιόδους οι εξετάσεις γίνονταν σε δύο έτη (δευτέρα και τρίτη Λυκείου) και κάποιες σε ένα έτος. Κάποιες περιόδους είχαμε τέσσερα μαθήματα, κάποιες έξι, κάποιες οκτώ και κάποιες δεκατέσσερα. Ξαναγυρίσαμε με την κ. Γιαννάκου στα τέσσερα μαθήματα, αλλά όπως απείλησε ο προηγούμενος υπουργός Παιδείας και το τέσσερα δεν είναι ο μαγικός αριθμός. Αν και δεν γνωρίζουμε τι θα εγγραφεί στην tabula rasa του τωρινού υπουργού, ένα είναι σίγουρο: το σύστημα των εξετάσεων βρίσκεται πάλι υπό διαμόρφωση.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί μαθημάτων – ετών – κατευθύνσεων κ.λπ. εξαντλούνται. Τα ‘χουμε δοκιμάσει όλα κι έχουμε απομείνει με την απορία: τι έχουν τα έρμα και μένουν αγράμματα;
Ετσι, ενώ τώρα συζητάμε ξανά-μανά για εκείνη τη μαγική φόρμουλα που θα βγάλει την παιδεία από τα αδιέξοδα και μόνο ένα πράγμα δεν περνά από το μυαλό μας: η αποκέντρωση. Εχουμε εθιστεί τόσο πολύ στην ιδέα του κράτους-πατερούλη και δεν έχουμε καταλάβει ότι ζούμε σε ένα σύνθετο κόσμο με σύνθετες απαιτήσεις. Οι λύσεις – πατρόν ενός απαράτ από την Αθήνα δεν μπορεί να βολεύουν εξίσου το Δημοκρίτειο και το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Για την ακρίβεια επειδή κάθε λύση του υπουργείου είναι η συνισταμένη όλων των επιμέρους προτάσεων, τελικά δεν βολεύει κανένα. Γι’ αυτό αλλάζουμε και ξαναλλάζουμε τις παραμέτρους του προβλήματος για να διαπιστώσουμε ότι τα μπαλώματα που φτιάξαμε στην μία μεριά άνοιξαν τρύπες σε κάποια άλλη.
Η λύση για την Παιδεία δεν μπορεί να είναι μία και δεν μπορεί να δοθεί από την Αθήνα. Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική της προκρούστειας κλίνης που φτιάχνουν κάποιοι γραφειοκράτες ή ειδικοί της Αθήνας και να μπούμε στη λογική της αυτονόμησης πανεπιστημίων και σχολικών μονάδων από την κεντρική γραφειοκρατία. Ετσι κι αλλιώς, όσα ξέρει ο νοικοκύρης, δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος. Eιδικά οι ένοικοι του υπουργείου στο Μαρούσι.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 27.1.2009
