Το αμερικανικό παράδειγμα…
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 1995 οι εφημερίδες «Νιου Γιορκ Τάιμς» και «Ουάσιγκτον Ποστ» δημοσίευσαν την πρώτη και την τελευταία προκήρυξη στην ιστορία τους. Μετά από σκέψη τριών μηνών (!) και με την πίεση του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και του FBI, οι εκδότες των δύο εφημερίδων αποφάσισαν να συμπεριλάβουν την ύλη τους το παραλήρημα ενός ανθρώπου που ευθυνόταν για 26 βομβιστικές επιθέσεις, τρεις θανάτους και 23 τραυματισμούς. Ο γνωστός τότε ως «Γιουναμπόμπερ» (και μετά τη σύλληψή του κ. Θίοντορ Καζίνσκι) είχε στείλει την προκήρυξή του ταχυδρομικά στο τέλος Ιουνίου του 1995. Πρότεινε στους διευθυντές των εφημερίδων μια συμφωνία: Αν τη δημοσιεύανε, θα σταματούσε να σκοτώνει ανθρώπους.
Οι υπεύθυνοι σύνταξης των εφημερίδων βρέθηκαν σε δύσκολη θέση. Παρέδωσαν την προκήρυξη στις αρχές για να επιβεβαιωθεί κατ’ αρχήν ότι πραγματικά προήρχετο από τον βομβιστή. Η απάντηση των εργαστηρίων του FBI ήταν θετική και η τότε υπουργός Δικαιοσύνης Τζάνετ Ρίνο έκανε δημόσια έκκληση στους υπεύθυνους των εφημερίδων να δημοσιεύσουν το κείμενο για να σώσουν ζωές. Ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση για τον ρόλο του Τύπου σε υποθέσεις τρομοκρατίας.
Οι ασχολούμενοι με τα MME χωρίστηκαν στα δύο. Ο Ρόμπερτ Λίχτερ διευθυντής του «Κέντρου μελέτης ΜΜΕ και Κοινωνία» ήταν υπέρ της δημοσίευσης: «Αν μπορούν να είναι σίγουροι ότι θα σώσουν ζωές πρέπει αν το δημοσιεύσουν», έγραψε σε άρθρο του. «Οι δημοσιογράφοι πάντα ισχυρίζονται ότι επιτελούν κοινωνικό έργο. Ήρθε η ώρα να το αποδείξουν».
Ο διευθυντής του «Κέντρου Μελέτης των ΜΜΕ» στο πανεπιστήμιο Κολούμπια Έβερετ Ντένις ήταν στην αντίπερα όχθη. «Πιστεύω», δήλωσε «ότι η δημοσίευση θα είναι μια πολύ κακή ιδέα και θα οδηγήσει τον Τύπο σε άσχημα μονοπάτια. Δεν είναι δουλειά μιας εφημερίδας η δημόσια ασφάλεια».
Ο εκδότης των «Τάιμς» Aρθουρ Σουλτζμπέργκερ στην αρχή ήταν κατηγορηματικός. «Δεν παραδίδω την αρχισυνταξία της εφημερίδας μου σε δολοφόνους». Τελικά παραδέχτηκε ότι είχε να επιλέξει ανάμεσα σε δύο κακά…
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 1995 οι εφημερίδες οι εφημερίδες «Νιου Γιορκ Τάιμς» και «Ουάσιγκτον Ποστ» κυκλοφόρησαν έχοντας στην πρώτη τους σελίδα μια κοινή δήλωση των εκδοτών τους (Ντόναλντ Γκράχαμ και Aρθουρ Σουλτζμπέργκερ):
«Τρεις μήνες τώρα οι εφημερίδες “Νιου Γιορκ Τάιμς” και “Ουάσιγκτον Ποστ” έχουν από κοινού μια απαίτηση από ένα άτομο γνωστού ως “Γιουναμπόμπερ”, να δημοσιεύσουν ένα χειρόγραφο 35.000 λέξεων. Αν δεν το κάναμε, ο συγγραφέας αυτού του κειμένου απειλούσε να στείλει βόμβα σε άγνωστο προορισμό “με σκοπό να σκοτώσει”»
«Από την αρχή οι δύο εφημερίδες έχουν συνεργαστεί στενά. Εξέτασαν το αν πρέπει να δημοσιεύσουν κάτι ενώ απειλούνται. Έχουμε επίσης συμβουλευτεί τις δικαστικές αρχές. Και η υπουργός δικαιοσύνης και ο διευθυντής του FBI υποστήριξαν την άποψη ότι πρέπει να δημοσιεύσουμε το κείμενο. Συμφωνήσαμε να το πράξουμε…»
Το κείμενο του παρανοϊκού βομβιστή δημοσιεύτηκε τελικά την ίδια μέρα στις τελευταίες σελίδες της «Ουάσιγκτον Ποστ», πίσω από τις … μικρές αγγελίες.
Υπάρχουν κοινά με την στάση του ελληνικού τύπου απέναντι στις προκηρύξεις των εγχώριων τρομοκρατών; Δυστυχώς κανένα. Δυστυχώς…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Aπογευματινή» στις 11.8.2002
