Η διαφθορά θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά, γιατί πληρώνει καλύτερα. Μία μόνο λύση υπάρχει. Να μειώσουμε τις ευκαιρίες για διαφθορά. Να αποκρατικοποιήσουμε, όσο το δυνατόν ταχύτερα, όσα περισσότερα μπορούμε.
Κανείς δεν ξέρει αν στην ΙΒΜ γίνονται ατασθαλίες στη διαδικασία των προμηθειών. Ούτε στη Microsoft ούτε στην Coca-Cola. Πιθανότατα δεν γίνονται, αλλά, κι αν γίνονται, ολίγον και εγκυκλοπαιδικώς μας νοιάζει. Πιθανότατα δεν προσλαμβάνουν στα κουτουρού και άτομα που δεν έχουν ανάγκη στην Easy Jet ούτε στην General Motors. Κι αν το κάνουν, λίγο (και για εγκυκλοπαιδικούς λόγους) μας αφορά.
Αυτοί που καίγονται, όμως, για να μην υπάρχουν τέτοια φαινόμενα είναι οι διοικούντες αυτή την εταιρεία. Διότι, πέρα από τις ποινικές ευθύνες, υπάρχει κι ένας αόρατος ελεγκτής. Τέτοιου τύπου φαινόμενα επηρεάζουν την κερδοφορία των εταιρειών, η κερδοφορία έχει αντανάκλαση στην τιμή των μετοχών και από την τιμή κάθε μετοχής εξαρτάται η θέση τους. Όταν αρχίσει να πέφτει η μετοχή, αυτοί αποχαιρετούν την καρέκλα τους…
Στις Δημόσιες Επιχειρήσεις (και ολίγον τι) Κοινωνικής Ωφέλειας (ΔΕΚΟ) η καρέκλα τους -όπως αποδείχτηκε περίτρανα στην υπόθεση Παλαιοκρασσά- λίγη σχέση έχει με την τιμή της μετοχής. Η καθημερινή ψηφοφορία που γίνεται για την αποδοτικότητα της εταιρείας στα χρηματιστήρια αφορά εγκυκλοπαιδικώς τους διοικούντες. Δεν κρίνονται απ’ αυτήν και σπανίως λογοδοτούν γι’ αυτήν. Όχι μόνον από τους προϊσταμένους τους υπουργούς, αλλά και από τους πραγματικούς μετόχους της εταιρείας, που είναι ο ελληνικός λαός. Στην υπόθεση Παλαιοκρασσά, όλη η δημόσια συζήτηση περί της ΔΕΗ ήταν αν κάποιος «τα παίρνει» ή αν υπάρχει διαπλοκή. Μια ερώτηση μόνο δέχτηκε για την τιμή της μετοχής κι αυτή δεν απαντήθηκε επαρκώς. Και μετά σιωπή…
Ο πρόεδρος του Συνασπισμού, κ. Αλέκος Αλαβάνος, χαρακτήρισε προχθές τη ΔΕΗ «γκρουπιέρη σε στημένο τζόγο». Επιτυχής η παρομοίωση. Και η «Ολυμπιακή» έτσι είναι, και ο ΟΣΕ και εν γένει το κράτος. Παίρνουν τα λεφτά των φορολογουμένων και τα μοιράζουν σε στημένα νούμερα. Είτε σε αυτά ποντάρουν επιχειρηματίες είτε συντεχνίες που έχουν πολιτική δύναμη. Χειρότερα: Όλο και κάτι μένει στην μπάντα γι’ αυτόν που κάνει το παιχνίδι. Διαφθορά το λέμε…
Πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Όσο αφεντικά των ΔΕΚΟ παραμένουν οι πολιτικοί, άσπρη μέρα αυτές οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να δουν. Κι αυτό, γιατί η δουλειά των πολιτικών είναι άλλη. Καταρχήν να επανεκλέγονται. Και για να επανεκλεγούν, χρειάζονται χρήματα που θα βγουν από εξυπηρετήσεις ή ψηφοφόρους που θα προέλθουν από διορισμούς. Αλλά ακόμη κι αυτό να μην κάνουν, θα φορτώσουν στην εταιρεία κάποιον «κοινωνικό στόχο» που θα κοστίζει.
Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να ζήσουμε σε κοινωνία αγγέλων, όπως κάποιοι ελπίζουν. Ούτε να φτιάξουμε εκείνους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς που κάποιοι φαντάζονται. Η διαφθορά θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά, γιατί πληρώνει καλύτερα. Μία μόνο λύση υπάρχει. Να μειώσουμε τις ευκαιρίες για διαφθορά. Να αποκρατικοποιήσουμε, όσο το δυνατόν ταχύτερα, όσα περισσότερα μπορούμε.
Δεν γνωρίζουμε αν σε μια Ιδιωτική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού θα υπάρχουν μίζες και κακοδιαχείριση. Το πιθανότερο είναι να μην υπάρχουν, γιατί οι μέτοχοί της θα ελέγχουν άγρυπνα την περιουσία τους.
Αλλά ακόμη και υπάρχουν, σκασίλα μας…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 9.12.2005
