Ο νομοθέτης σε όλο το δυτικό κόσμο δείχνει να ενστερνίζεται την άποψη ότι ο ρατσιστικός λόγος είναι ποινικά ελέγξιμος. Υπάρχει όμως και ο ιταλικός τρόπος να ελεγχθεί η εκφορά αυτού του λόγου…
Μια εκπομπή που έγινε στον τηλεοπτικό δίαυλο «Star» πριν περίπου ένα μήνα δημιούργησε σάλο αντιδράσεων και παρεξηγήσεων. Στο πάνελ βρισκόταν η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Aννα Καραμάνου, ο εκπρόσωπος του «Συνασπισμού» κ. Θ. Μαργαρίτης και ο γνωστός ιερέας κ. Σπυρίδων Τσάκαλος, γνωστότερος ως «Παπα-Τσάκαλος».
Στην εκπομπή, που είχε ως θέμα το σχέδιο Ανάν, αυτή διεμείφθη ο εξής διάλογος:
«Παπα-Τσάκαλος: Εγώ είμαι φίλος του Θεόφιλου Γεωργιάδη που τον σκότωσαν οι Τούρκοι «ειρηνιστές», που προηγουμένως ήταν εδώ η αδερφή του, είμαι με τον Καραολή, με τον Δημητρίου, είμαι με τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, είμαι με τον Γρηγόρη τον Αυξεντίου…
Θ. Μαργαρίτης: Και λίγο με τον Σαμψών!…
Παπα-Τσάκαλος: …είμαι μ’ αυτούς που πότισαν την κυπριακή γη με αίμα…
A. Καραμάνου: Και μ’ αυτούς που ήθελαν να κάνουν εθνοκάθαρση στην Κύπρο, μ’ αυτούς είσαι;» (Εκπομπή «Λόγια Starατα» του κ. Γιώργου Βαρεμένου 16.4.2004)
Ο διάλογος αυτός ανακυκλώθηκε από το «Τηλεάστυ» του κ. Γιώργου Καρατζαφέρη, έφτασε στην Κύπρο και από την εκεί ακροδεξιά εφημερίδα «Σημερινή» γύρισε στην Ελλάδα παραποιημένη. Ο διάλογος -όπως εστάλη από την Κύπρο και δημοσιεύτηκε στην «Ελευθεροτυπία»- είναι εμφανώς πλαστογραφημένος και παρουσιάζει την κ. Καραμάνου να ισχυρίζεται ψευδώς ότι οι ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο ήθελαν να κάνουν εθνοκάθαρση:
«Παπα-Τσάκαλος: Εγώ είμαι φίλος με τον Θεόφιλο Γεωργιάδη, που τον σκότωσαν οι Τούρκοι “ειρηνιστές” στην Κύπρο, που προηγουμένως ήταν εδώ η αδελφή του. Είμαι με τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, τον Καραολή, τον Δημητρίου, με τον Αυξεντίου. Είμαι με αυτούς που πότισαν την κυπριακή γη με αίμα.
Α. Καραμάνου: Με αυτούς που ήθελαν να κάνουν εθνοκάθαρση στην Κύπρο, με αυτούς είστε.
Παπα-Τσάκαλος: Αυτό ήθελαν να κάνουν, εθνοκάθαρση;
Α. Καραμάνου: Αυτό ήθελαν.»
Όπως είναι φυσικό ο πλαστογραφημένος στην Κύπρο και εισαχθείς στην Ελλάδα διάλογος προκάλεσε σάλο. Υπήρξαν επιστολές διαμαρτυρίας, γράφτηκαν άρθρα, αλλά τελικά η κ. Καραμάνου (πράγμα σπάνιο για πολιτικό που εμπλέκεται με τα ΜΜΕ) μοιάζει να βρίσκει το δίκιο της.
Μόνο που στην ίδια εκπομπή έγινε και κάτι πολύ χειρότερο με το οποίο ουδείς δυστυχώς ασχολήθηκε. Ο διάλογος που προηγήθηκε είναι χαρακτηριστικός του ρατσιστικού λόγου που ενδημεί στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
«Παπα-Τσάκαλος: Εγώ έχω να πω ότι το σχέδιο του Αράπη πάει εν τόπω χλοερώ, εν τόπω καταψύξεως…
Γ. Βαρεμένος: Όχι, μην χρησιμοποιείτε τέτοια έκφραση, αδικείτε τον εαυτό σας, αδικείτε την κρίση σας…
A. Καραμάνου: Αυτό είναι ρατσιστικό, αυτό που λέτε.
Παπα-Τσάκαλος: Ο κύριος Ανάν δεν βγήκε ασπροπρόσωπος (…)
Γ. Βαρεμένος: Πάρτε το πίσω. Αν ιερουργείτε σε μια εκκλησία και δίπλα σας είναι ένας έγχρωμος ιερέας…
Παπα-Τσάκαλος: Δεν είπα για τον ιερέα, εγώ είπα: ο κ. Ανάν με το σχέδιό του δεν βγήκε ασπροπρόσωπος και ένας μικρός λαός θα πει «όχι», ο δε Τάσσος Παπαδόπουλος είναι ο νέος Κωνσταντίνος Παλαιολόγος που θα αρνείται να πει «ναι» σε ένα σχέδιο αμερικανο…»
Η λέξη «αράπης» και οι γελοίοι σαρκασμοί του στιλ «δεν βγήκε ασπροπρόσωπος» είναι και μέχρι αυτεπαγγέλτως ποινικά κολάσιμες. Έχει προϋπάρξει μεγάλη συζήτηση για το αν ο ρατσιστικός λόγος είναι συνταγματικά προστατευόμενος λόγος. Ο νομοθέτης σε όλο το δυτικό κόσμο δείχνει να ενστερνίζεται την άποψη ότι είναι ποινικά ελέγξιμος. Είναι όμως αυτός ο καλύτερος δυνατός τρόπος να ελεγχθεί ο ρατσιστικός λόγος -με δεδομένο ότι αγγίζει τα όρια της προσβολής της ελευθερολογίας;
Πριν χρόνια στην Ιταλία είχαν ένα αντίστοιχο πρόβλημα με τον λόγο που εκφέρει η ακροδεξιά. Κανείς όμως εκεί δεν ζήτησε λογοκρισία. Απλώς οι εκπρόσωποι των κομμάτων αρνήθηκαν τον δημόσιο διάλογο μαζί με τους ακροδεξιούς επειδή οι απόψεις τους είναι «εκτός συνταγματικού τόξου».
Κάπως έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί και ο ρατσιστικός λόγος στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι που τον εκφέρουν δεν αξίζουν της κουβέντας μας. Δεν πρέπει να συνομιλούμε δημόσια μαζί τους. Και σ’ αυτό την πρώτη ευθύνη έχουν οι τηλεπαρουσιαστές…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 15.5.2004
