Για να υπάρξει διάλογος πρέπει κατ’ αρχήν να σεβόμαστε τα γεγονότα και κατά δεύτερον να αποσαφηνίζουμε τις έννοιες
Κανείς δεν ξέρει ποιος και πότε πρωτοδιατύπωσε το επιχείρημα περί του «πολιτικού χαρακτήρα» στην απονομή δικαιοσύνης από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Κρίμα, διότι αν είχε το copyright θα πλούτιζε. Αρκεί να έπαιρνε μερικά σεντς όποτε κάποιος το επαναλαμβάνει. Ειδικά στην τηλεόραση…
Κάθε λίγο και λιγάκι, λοιπόν, κάποιος από τους τηλεστάρ μάς κλείνει πονηρά το μάτι χαρακτηρίζοντας δικαστήριο «πολιτικό», οπότε κατά συνέπεια δεν πρέπει να περιμένουμε από εκεί δικαιοσύνη. Ουδείς βέβαια τους ρωτά «τι εννοείτε με τον όρο “πολιτικό δικαστήριο”;». Ετσι θα κατανοούσαν και οι τηλεθεατές, αλλά κυρίως οι ομιλούντες περί τίνος επιχειρηματολογούν.
Δυστυχώς πάντα με τον ίδιο τρόπο -με ασαφείς όρους, νεφελώματα προτάσεων και ανακρίβειες- διαμορφώνεται η κοινή γνώμη Το αποτέλεσμα; Πάντα βρισκόμαστε προ εκπλήξεων, ειδικά όταν παθαίνουμε αυτό που ευχόμαστε. Κλασικό παράδειγμα ήταν η απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Επί τριάντα, σχεδόν, χρόνια άπαντες πιπιλούσαμε ότι «αίτημα του κυπριακού ελληνισμού είναι η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία». Ουδείς διευκρίνισε τον όρο και κανείς δεν συζήτησε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Οταν μας δόθηκε μια μορφή «δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας», άπαντες εξεπλάγησαν. «Πώς γίνεται», αναρωτήθηκαν, «η μειονότητα να έχει σε κάποια ζητήματα ίσα δικαιώματα με την πλειονότητα;» Ουδείς δημοσιολογών γνώριζε ότι αυτό αποτελεί την πεμπτουσία της ομοσπονδίας. Κανείς δεν έμαθε, ότι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο φτιάχνονται τα ομόσπονδα κράτη, σε αντίθεση με τα (ας πούμε) «κλασικά κράτη». Επειδή για διάφορους λόγους (ιστορικούς και μη) η μειονότητα δεν αποδέχεται στα πάντα τον κανόνα της πλειοψηφίας.
Ετσι, λοιπόν, επειδή ποτέ δεν συζητήσαμε επί της ουσίας τι ακριβώς θέλουμε στο Κυπριακό, επειδή αναμασούσαμε άκριτα διάφορα ιδεολογήματα, καταλήξαμε εκτεθειμένοι στην παγκόσμια κοινή γνώμη διότι μας δόθηκε «δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδίας» κι εμείς λαχταρήσαμε «τι είναι ετούτο το πράγμα που δεν έχει ματαγίνει;». Το έλλειμμα σοβαρού και σε βάθος εγχώριου διαλόγου απενοχοποίησε τον Αττίλα κι έστειλε στον κάλαθο των αχρήστων την 30ετή στρατηγική μας.
Δεύτερο παράδειγμα πιο πρόσφατο. Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ κ. Στέλιος Παπαθεμελής δημοσίευσε ένα άρθρο στο προχθεσινό «Βήμα». Σ’ αυτό υπάρχουν οι κλασικού τύπου εκτιμήσεις -π.χ. «ο εξ Ανατολών δήθεν σύμμαχος εξακολουθεί να είναι ο αίσχιστος εχθρός, με αμετανόητο στόχο (sic) τη συρρίκνωση του ελληνισμού»- οι οποίες επειδή ακριβώς είναι εκτιμήσεις δεν επιδέχονται ούτε διάψευση ούτε επιβεβαίωση. Αυτό όμως που μπορεί να εκτιμηθεί είναι η ακρίβεια των γεγονότων πάνω στα οποία στηρίζονται αυτές οι εκτιμήσεις.
Στην πρώτη μόνο παράγραφο του άρθρου υπάρχουν τέσσερις ανακρίβειες. Γράφει λοιπόν ο κ. Παπαθεμελής: «Το λεγόμενο τραγικό συμβάν στο Αιγαίο αποδεικνύεται οργανωμένη τουρκική στρατιωτική επίθεση-επιχείρηση. Στόχος η κατασκοπεία (σ.σ. 1: Αυτό το εικάζουμε. Βάσιμα μεν, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως σίγουροι). Οι βίαιοι χειρισμοί του Τούρκου άγουν σε σκόπιμη σύγκρουση με το ελληνικό πριν από την οποία χρησιμοποιεί το σύστημα εγκατάλειψης (σ.σ. 2: «Σκόπιμη»; Δηλαδή ο πιλότος ήταν καμικάζι αυτοκτονίας;). Το δικό μας Super Puma φθάνει 10΄ πριν από το ιαπωνικό καράβι χωρίς εντολή περισυλλογής του Τούρκου (σ.σ. 3: Ολες οι μαρτυρίες λένε ότι το ελικόπτερο έφτασε την ώρα που ο πιλότος ανέβαινε στο πλοίο). Ο τελευταίος αρνείται την ελληνική βοήθεια και απειλεί με το περίστροφό του! (σ.σ. 4: Ο καπετάνιος έγραψε στην αναφορά του ότι ο Τούρκος παρέδωσε το όπλο του μόλις ανέβηκε στο πλοίο και πριν τον προσεγγίσουν οι Ελληνες διασώστες)» («Το Βήμα» 30.5.2006).
Πιθανότατα να μη φταίει ο κ. Παπαθεμελής για τις ανακρίβειες του άρθρου του. Μπορεί να πίστεψε όσα αναμασούσαν οι «στρατηγοί των καναλιών», οι οποίοι κατόπιν μεταμορφώνονται σε «διπλωμάτες των καναλιών» και στη συνέχεια «αγορανόμοι» κ.λπ. Αλλά το ζήτημα είναι ότι για να υπάρξει διάλογος πρέπει κατ’ αρχάς να σεβόμαστε τα γεγονότα και κατά δεύτερον να αποσαφηνίζουμε τις έννοιες. Μετά, ας καταλήξουμε σε οποιαδήποτε συμπεράσματα. Ακόμη και τα πιο συνωμοσιολογικά…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 2.6.2006
