H έκθεση του ΟΗΕ για την ανθρώπινη ανάπτυξη είχε και καλά και κακά νέα για την τελευταία δεκαετία (1990-2001).
«Υπάρχουν, ψέματα, μεγάλα ψέματα και οι στατιστικές» είχε πει κάποτε ο αμερικανός συγγραφέας Μάρκ Τουέιν (Περισσότερες ρήσεις στο βιβλίο «Είπαν», εκδόσεις Καστανιώτη). Στην Ελλάδα ασχολούμαστε με τα δύο τελευταία κάθε φορά που ένας Παγκόσμιος Οργανισμός εκδίδει μια έκθεση για την κατάσταση της υφηλίου. Έτσι έγινε και τώρα, που ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) εξέδωσε την ετήσια έκθεση του για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Σ’ αυτήν κατατάσσονται τα έθνη, σύμφωνα με ένα πολύπλοκο δείκτη ο οποίος λαμβάνει υπόψη του πέρα από το κατά κεφαλήν εισόδημα μια σειρά παραμέτρους, όπως είναι η παιδική θνησιμότητα, το ποσοστό αναλφαβητισμού, η θέση των γυναικών, την διατήρηση του περιβάλλοντος κ.λ.π. Θεωρείται ένας αξιόπιστος και επαρκής δείκτης που μετρά την ανάπτυξη των χωρών πέρα από τα στενά οικονομικά κριτήρια.
Φέτος η έκθεση είχε και καλά και κακά νέα για την τελευταία δεκαετία (1990-2001). Τα τελευταία τα διαβάσαμε στις ελληνικές εφημερίδες. Για παράδειγμα, ένα κακό νέο είναι ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα έπεσε σε 54 χώρες. Αυτό που δεν διαβάσαμε είναι ότι αυτές οι 54 χώρες αντιπροσωπεύουν το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ για το υπόλοιπο 88% (101 χώρες) υπήρξε αύξηση.
Υπάρχουν όμως κι άλλα πολύ καλά νέα. Την περασμένη δεκαετία η πείνα μειώθηκε σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στην υποσαχάρια Αφρική. Αυξήθηκε σε κάθε περιοχή της υφηλίου το ποσοστό των ανθρώπων που παίρνουν πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Μειώνεται παντού η παιδική θνησιμότητα: στις αναπτυσσόμενες από 109 τοις χιλίοις σε 61 (στην πλέον υπανάπτυκτη περιοχή, την υποσαχάρια Αφρική, από 136 στα 107). Αυξάνεται επίσης παντού ο μέσος όρος ζωής: στις αναπτυσσόμενες από τα 55,8 έτη στα 65,1 (στην υποσαχάρια Αφρική, από τα 43,9 στα 46,9 έτη). Βελτιώνεται παντού η πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση. Μειώνεται ο αναλφαβητισμός. Σε όλες σχεδόν τις χώρες -πλην εκείνων που μαστίζονται από εμφύλιους πολέμους- ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης μεγαλώνει.
Είναι λοιπόν όλα όμορφα και καλά στον κόσμο μας; Φυσικά όχι, αλλά δεν είναι και μαύρα όπως συνηθίζουμε να τα παρουσιάζουμε. Οι φτωχοί δεν έγιναν φτωχότεροι. Λιγότεροι έγιναν, αλλά όχι όσο πρέπει. Η φτώχεια μπορεί να μειώνεται, αλλά είναι ακόμη μεγάλη. Χρειάζονται δράσεις και επιτάχυνση των προγραμμάτων. Κυρίως όμως χρειάζεται να δούμε τα προβλήματα ως έχουν. Γιατί όπως είπε και ο Φερδινάρδος Λασάλ: «Όλη η πολιτική δράση ξεκινά λέγοντας την αλήθεια» (Περισσότερες ρήσεις στο βιβλίο «Είπαν», εκδόσεις Καστανιώτη)…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 10.7.2003
