Η δυνατότητα ψήφου στους μετανάστες, τουλάχιστον, στις δημοτικές εκλογές δεν είναι απλώς ένα βήμα για διεύρυνση της Δημοκρατίας στον τόπο μας. Είναι μια πρακτική απαίτηση των καιρών.
Η δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά δεν είναι κάτι που παρέχεται ως επιβράβευση λόγω καταγωγής. Δεν είναι καν επίδειξη ευσπλαχνίας ούτε αποτελεί κάποιον ιερό κανόνα της Δημοκρατίας. Η δημοκρατική λειτουργία δεν βασίζεται σε θέσφατα, ούτε εξ αποκαλύψεως αλήθειες. Είναι τρόπος κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης που χτίστηκε πολλά χρόνια τώρα, με λάθη και διορθώσεις, παραλείψεις και προσαρμογές. Η δημοκρατική λειτουργία είναι το απόσταγμα της ανθρώπινης εμπειρίας: Δοκιμάσαμε πολλά και καταλάβαμε ότι αυτός ο τρόπος οργάνωσης μιας πολιτείας είναι αυτός που έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα. Επιτρέπει στους ανθρώπους να ζουν καλύτερα περισσότερο και έχει μακροχρόνια ευεργετικά αποτελέσματα σε κάθε τομέα του ανθρώπινου βίου. Από την οικονομία μέχρι τη λύση των ανθρώπινων διενέξεων.
Αυτό δεν βασίζεται σε κάποια μεταφυσική δοξασία. Είναι φυσική συνέπεια της σκέψης και της δράσης πολλών περισσότερων ατόμων για τη λύση κάποιων προβλημάτων. Έχει αποδειχθεί στην ιστορία ότι όσο περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με ένα κοινωνικό ζήτημα τόσο πιο καλή είναι η λύση, διότι αφενός μεν κατατίθενται διάφορες οπτικές (που ένας άνθρωπος αποκλείεται μόνος του να έχει) και αφετέρου λαμβάνονται υπόψη δευτερογενείς παράμετροι του προβλήματος που η λύση θα επηρεάσει. Τρίτον με τη συμμετοχή (ιδανικά) όλων των πολιτών στη λύση των προβλημάτων, η λύση αυτή νομιμοποιείται διά της πλειοψηφικής μεθόδου. Συμμετέχουν όλοι, καταθέτουν απόψεις, η πλειοψηφία αποφασίζει και η μειοψηφία ακολουθεί, αφού διά της συμμετοχής νομιμοποίησε τη διαδικασία λήψης της απόφασης.
Ευχής έργον βέβαια θα ήταν να μπορούσε να ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία σε κάθε συλλογική απόφαση, σε κάθε νόμο και κάθε διάταξη που αφορά την οργανωμένη κοινωνία. Εκ των πραγμάτων, όμως, αυτό είναι αδύνατον και γι’ αυτό καταλήξαμε στην αντιπροσωπευτική Δημοκρατία. Ψηφίζοντας επιλέγουμε εκείνους σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο που θα πάρουν τις αποφάσεις για λογαριασμό μας.
Το ζήτημα, λοιπόν, που δεν τέθηκε στην επερχόμενη συνταγματική μεταρρύθμιση είναι αυτό της συμμετοχής στα κοινά μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων που ζουν στην Ελλάδα, πληρώνουν φόρους, καταθέτουν εισφορές στους ασφαλιστικούς οργανισμούς, μετέχουν στην κοινωνική ζωή, στέλνουν τα παιδιά τους στα σχολεία, λούζονται τις συλλογικές αποφάσεις τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο. Υπάρχουν δήμοι ή δημοτικά διαμερίσματα όπου οι μετανάστες αθροίζονται σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και δεν έχουν λόγο για τη γειτονιά τους.
Αυτό είναι κακό για πολλούς λόγους. Σύμφωνα με τα προλεγόμενα, χάνουμε οπτικές γωνίες και δεν καταλήγουμε στις προσφορότερες λύσεις. Παρά το γεγονός ότι όλα πλέον τα κόμματα κατεβάζουν στις δημοτικές εκλογές εκπροσώπους μεταναστών, αυτοί δεν εκπροσωπούν συνήθως τίποτε πέρα από την πολιτική ορθότητα που θέλουν να επιδείξουν οι εν λόγω συνδυασμοί. Δεν δημιουργούνται δηλαδή οι προϋποθέσεις για να είναι αυτοί οι άνθρωποι γνήσιες φωνές των προβλημάτων που έχει μια μεγάλη μερίδα κατοίκων αυτής της χώρας. Δεύτερον δεν προωθούμε την ένταξη των μεταναστών στη χώρα. Ένα βασικό συστατικό της εύρυθμης διαδικασίας ένταξης είναι η συμμετοχή στις υποθέσεις που τους αφορούν, για τη γειτονιά, το δήμο, την τοπική κοινωνία στην οποία ζουν.
Η δυνατότητα ψήφου στους μετανάστες, τουλάχιστον, στις δημοτικές εκλογές δεν είναι απλώς ένα βήμα για διεύρυνση της Δημοκρατίας στον τόπο μας. Είναι μια πρακτική απαίτηση των καιρών. Η συμμετοχή τους στα κοινά μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για όλους μας. Και για τους μετανάστες, αλλά και για μας…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 22.1.2006
