Για μια ακόμη φορά το τεράστιο θέμα των δηλώσεων Θεοδωράκη συζητείται αποκλειστικά εντός της Αριστεράς. Κι αυτό μπορεί να εξηγεί την ιδεολογική της κυριαρχία στον τόπο…
Είναι ίσως αστείο -όχι όμως και περίεργο- αλλά όλη η συζήτηση για τον πολιτικό Μίκη Θεοδωράκη και πάλι μόνον εντός της Αριστεράς γίνεται. Από Δεξιά περισσεύουν τα «ευλογητός» και τα «Αξιος εστί», αλλά πέρα από κάποια σποραδικά άρθρα που δημοσιεύτηκαν σε τούτη την εφημερίδα υπάρχει για μια ακόμη φορά σιγή νεκροταφείου. Η ιδεολογική μάχη μοιάζει να μην είναι τίποτε περισσότερο από ένα ακανθώδες εμπόδιο το οποίο η κεντροδεξιά παράταξη πρέπει να υπερπηδήσει για να φτάσει στον υπέρτατο στόχο που είναι η πλειοψηφία στις εκλογές και η διαχείριση της κρατικής εξουσίας.
Στην Αριστερά η συζήτηση φούντωσε.
Το έναυσμα έδωσε ένα κείμενο του κ. Ακη Γαβριηλίδη που δημοσιεύτηκε στην μικρή, αλλά μεστή εφημερίδα «Εποχή». Ο κ. Γαβριηλίδης έγραψε ένα εξαιρετικά τολμηρό κείμενο με ένα προκλητικό τίτλο. «Όποιος διαβάσει [τις δηλώσεις Θεοδωράκη]», έγραψε ο κ. Γαβρηιλίδης, «αν δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του και αν οι λέξεις διατηρούν τη σημασία τους, δεν μπορεί παρά να καταλήξει σε ένα μόνο συμπέρασμα: οι δηλώσεις αυτές είναι ξεκάθαρα ρατσιστικές, είναι πραγματικά ο “ιδεότυπος” και η πολλοστή επανάληψη του παραδοσιακού θέματος του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού. Οι βεβιασμένες προσπάθειες του ίδιου του συνθέτη, αλλά και άλλων, να συμμαζέψει εκ των υστέρων τη γκάφα του, δεν βελτιώνουν την εικόνα· αντίθετα την κάνουν χειρότερη. Διότι δεν είναι καθόλου πειστικό να ισχυρίζεσαι ότι ο Θεοδωράκης κατά βάθος ήθελε να “επικρίνει την πολιτική Σαρόν” και την “καταπίεση των Παλαιστινίων”, όταν οι δηλώσεις του δεν περιέχουν την παραμικρή αναφορά στον Σαρόν, στους Παλαιστινίους, ή έστω στη σημερινή πολιτική συγκυρία. Οι δηλώσεις δεν μιλάνε καν για το κράτος του Ισραήλ. Ο μόνος που κατηγορείται είναι ένας άχρονος και α-ιστορικός «λαός των Εβραίων», ο οποίος με όρους ηθικολογικούς/θρησκευτικούς, και όχι βέβαια πολιτικούς, δακτυλοδεικτείται ως η “αιτία του κακού”. Υπό τις συνθήκες αυτές, οφείλουμε επίσης να παραδεχτούμε το εξής προφανές: ότι ο κ. Μίλερ έχει απόλυτο δίκιο, και αυτοί που έχουν άδικο ή μιλούν εκτός θέματος είναι ο Συνασπισμός, το ΚΚΕ, ο Μανώλης Γλέζος και όλοι όσοι τον επέκριναν για τις δηλώσεις του.» (Εποχή 21.11.2003: «Θεοδωράκης: ρατσισμός ή γεροντική άνοια;»)
Το να γράψει κανείς σε μια Αριστερή εφημερίδα ότι το ίνδαλμα Μίκης Θεοδωράκης μπορεί «να είναι ρατσιστής ή να πάσχει από γεροντική άνοια» δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι σα να γράψει κάποιος σε δεξιά εφημερίδα κάτι αντίστοιχο για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή (έτερο ίνδαλμα στην Δεξιά δεν υπήρξε).
Το να δικαιώσει δε τον αμερικανό πρεσβευτή είναι πιθανώς «χειρότερο»! Γι’ αυτό ίσως υπήρξαν και οι όργιλες, αλλά πάντα δημόσιες αντιδράσεις. Ανάμεσα σ’ αυτές ήταν και του κ. Θ. Παρασκευόπουλου, από το μακροσκελές κείμενο του οποίου ξεχωρίζει μόνο ένας σοβαρός προβληματισμός: «Ωστόσο, ο πλήρης διαχωρισμός λαού και ηγεσίας είναι εξίσου φορμαλιστικός στο κάτω-κάτω το Ισραήλ είναι δημοκρατία -ο Ούρι Αβνερι, ένας από πολλούς, έχει συχνά εξηγήσει πώς η κατοχή και ο πόλεμος, μαζί, συμπληρώνω εγώ, με την εξ αρχής ρατσιστική θεωρία περί του λαού των Εβραίων και την υπεσχημένη πατρίδα του όπου, τάχα, κατοικούσαν υποδεέστερες λαότητες, υποσκάπτουν τη δημοκρατία παρά ταύτα όμως είναι δημοκρατία- και οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να εκλέξουν ειρηνόφιλο πρωθυπουργό (το Ισραήλ είναι πρωθυπουργική δημοκρατία και ο πρωθυπουργός εκλέγεται απ’ ευθείας) και ειρηνόφιλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.» (Εποχή 28.11.2003: «Λίγα λόγια για τον εθνικισμό, την κριτική και τη ζήλια»).
Η συζήτηση φούντωσε με μια ακόμη απάντηση του κ. Γαβριηλίδη: «Μπορεί o Θεοδωράκης να είναι ρατσιστής;» (Εποχή 14.12.2003) αλλά και των στοχαστών γραφιάδων της ανανεωτικής Αριστεράς κ.κ. Μπάμπη Γεωργούλα και Παύλου Κλαυδιανού με την απάντηση: «Ή μήπως μπορεί και να μην είναι;» (Εποχή 14.12.2003).
Το ζήτημα βέβαια ξεπερνά το αν «μπορεί να είναι» «Ή μήπως μπορεί και να μην είναι;» ρατσιστής ο κ. Θεοδωράκης. Είναι το γεγονός ότι για μια ακόμη φορά το τεράστιο αυτό θέμα συζητείται πάλι αποκλειστικά εντός της Αριστεράς. Κι αυτό μπορεί να εξηγεί την ιδεολογική της κυριαρχία στον τόπο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 18.12.2003
