Ο λόγος της Αριστεράς αποδιαρθρώνεται σε μεταμοντερνικά νεφελώματα και το παιγνίδι με το «ναι» και το «όχι» στο γαλλικό δημοψήφισμα είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου ενός ολόκληρου ρεύματος σκέψης που πάει να γίνει κυρίαρχο στο χώρο.
Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος το ‘χει
έτοιμο μέσα του το Ναι και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στη τιμή και στη πεποίθησή του.
Κ. Π. Καβάφης «Che Fece… Il Gran Rifiuto» 1901
Γράφαμε πριν από μερικές μέρες για την επιδημία της μεταμοντέρνας λογικής που μαστίζει την Αριστερά. Για το «ναι» που σημαίνει ταυτόχρονα «όχι» και το «όχι» που σημαίνει ταυτόχρονα «ναι». Λέγαμε τότε ότι μόνον υπό το πρίσμα της απόρριψης των θεμελίων της δυτικής σκέψης, δηλαδή της «τυπικής αριστοτελικής λογικής», μπορούμε πιθανώς να περιγράψουμε (αλλά ουχί να κατανοήσουμε) «τις διανοητικές πιρουέτες που εσχάτως κάνει η Αριστερά στον ευρύτερο ελληνικό χώρο. Το καλαμπούρι ξεκίνησε με τη θέση του κ. Δημήτρη Χριστόφια σχετικά με το σχέδιο Ανάν: «Ψηφίζουμε “όχι” για να τσιμεντώσουμε το “ναι”». Συνεχίζεται τώρα με τη στάση του «Συνασπισμού» απέναντι στο Ευρωσύνταγμα. «Λέμε “όχι” στο Ευρωσύνταγμα γιατί θέλουμε περισσότερη Ευρώπη», αποφαίνεται ο ευρωβουλευτής του ΣΥΝ κ. Δημήτρης Παπαδημούλης» («Όταν το “όχι” σημαίνει “ναι”», Απογραφές 8.5.2005)
Τώρα ο κ. Χρήστος Πολυζωγόπουλος έβαλε και μια ποιητική πινελιά σε όλο αυτόν το μεταμοντέρνο παραλογισμό που δέρνει πλέον σύμπασα την Αριστερά. Τάδε έφη, λοιπόν, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, ο άνθρωπος δηλαδή στον οποίο οι εργαζόμενοι θέλουν να βασίζουν τις τύχες τους και το μέλλον τους: «Το “όχι” είναι ένα “όχι” στο “όχι” του Λεπέν. (Σ.Σ.: Τρεις αρνήσεις εξακολουθούν να μας δίνουν άρνηση, αλλά είπαμε: Αυτά ανήκουν στην τυπική λογική.) Αν γινόταν δημοψήφισμα θα ψήφιζα “όχι” με ταυτόχρονο “όχι” στον Λεπέν και σ’ αυτά που λένε και οι εχθροί της Ε.Ε. (Σ.Σ.: Πώς; Θα έβαζε χειρόγραφη υποσημείωση στο ψηφοδέλτιο;) Ένα μεγάλο “ναι” στο “όχι” αυτών που πρέπει να σκεφτούν εκ νέου τις πλευρές των πολιτικών συμφωνιών για να μπορούμε να δούμε ξανά την Ευρώπη του ευρωπαϊκού κεκτημένου».
Όταν κάποιος εκφέρει τέτοια επιχειρηματολογία στις παρέες, οι νέοι μιλούν για «λήψη χαλασμένων». Οι πιο κουλτουριάρηδες θα μιλούσαν για ποίηση τύπου Γ. Βέλτσου. Εδώ όμως το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Είναι η αποδιάρθρωση του λόγου της Αριστεράς σε μεταμοντερνικά νεφελώματα και το παιγνίδι με το «ναι» και το «όχι» είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου ενός ολόκληρου ρεύματος σκέψης που πάει να γίνει κυρίαρχο στο χώρο. Στην προσπάθειά τους να αρθρώσουν αντίθεση στη ραγδαία παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού αγκαλιάζουν κάθε ανορθολογισμό που βρίσκεται στο δρόμο τους. Από το χριστιανοεθνικισμό της κ. Λιάνας Κανέλλη (η οποία κοσμεί το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ) μέχρι την ουδετερότητα στον ισλαμοφασισμό («ούτε κλαίμε ούτε γελάμε»), και μέχρι την υιοθέτηση κάθε δικτάτορα, ο οποίος ρητορικά έστω αντιτίθεται στη Δύση, και μέχρι τη συμπόρευση με τον κ. Λεπέν.
Η σημερινή θέση της Αριστεράς απέναντι στις εξελίξεις του καπιταλιστικού συστήματος δεν είναι πλέον διαλεκτική (θέση-αντίθεση-σύνθεση). Όσο και να μην το καταλαβαίνουν οι ίδιοι, οι νοητικές ακροβασίες που επιχειρούν πριονίζουν το κλαδί όπου κάθονται. Και το κλαδί αυτό είναι ο ορθός λόγος. Η Αριστερά είναι παιδί του Διαφωτισμού. Η κοινωνική θεωρία του Κάρολου Μαρξ είναι κομμάτι αυτού του ρεύματος σκέψης. Ήθελε να είναι επιστημονική. Στη βάση της ανάλυσής του δηλαδή υπάρχει το θεμέλιο του Λόγου.
Το ερώτημα στο γαλλικό δημοψήφισμα ήταν σαφές και ας το θολώνουν διάφοροι κατ’ όνομα Αριστεροί με μεταμοντέρνες λογικές του τύπου «όχι»=«ναι»: Θέλετε περισσότερη Ευρώπη (κι έστω λιγότερη απ’ όση πιθανώς επιθυμείτε) ή λιγότερη (κατά πώς θέλουν οι αντιευρωπαϊστές και οι λογής-λογής εθνικιστές); Ε, αυτοί αποφάσισαν να συμπορευτούν με ό,τι πιο φοβικό έχουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες. Δικαίωμά τους. Ας μας το πουν όμως: «Εμείς αντιτιθέμεθα στον καπιταλισμό και πιστεύουμε ότι οιαδήποτε πρόοδος είναι ταυτόχρονα και πρόοδος του καπιταλισμού. Γι’ αυτό κι αντιτιθέμεθα και σε κάθε πρόοδο». Οι μεταμοντέρνες ρητορικές που εισάγουν στον πολιτικό λόγο δεν προκαλούν απλώς σύγχυση. Είναι κι εκνευριστικές…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 3.6.2005
