Το πρόβλημα δεν είναι ότι ανδρώθηκαν γενιές αγραμμάτων (αυτό είναι γενεσιουργός αιτία του αχταρμά που διαμορφώνεται), αλλά ότι ανδρώνονται γενιές ιδεολόγων του ανορθολογισμού και της αγραμματοσύνης.
Είναι δεδομένη η κυριαρχία της Αριστεράς στον δημόσιο διάλογο. Για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους -που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση του μετεμφυλιακού κράτους- η Δεξιά δεν θέλησε ποτέ να υπερασπιστεί στο πεδίο της διανόησης τις μεγάλες δυτικές αξίες του φιλελευθερισμού και του ορθού λόγου. Αυτά ήταν πεδία των πολιτικών αναζητήσεων της αντίπερα όχθης η οποία τα χρειαζόταν έτσι κι αλλιώς για να αντιμετωπίσει τις διώξεις που υφίστατο από τους νικητές του εμφύλιου σπαραγμού. Η εξ ευωνύμων κριτική του συστήματος και των στρεβλώσεων ήταν βαθιά, παραγωγική. Κυρίως, όμως, ήταν εντός του δυτικού συστήματος αξιών. Έτσι κι αλλιώς και ο κομουνισμός είναι παιδί της δυτικής παράδοσης. Συμμερίζεται το τρίπτυχο «Ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη» της Γαλλικής επανάστασης (στρεβλώθηκε δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στην «ισότητα», απ’ ότι στην «ελευθερία»). Ο κομουνισμός, όπως τουλάχιστον τον οραματίστηκε ο Κάρολος Μαρξ, ήθελε να είναι επιστημονικός. Στη βάση της ανάλυσής του δηλαδή υπάρχει το θεμέλιο του ορθού λόγου.
Η εντός του δυτικού συστήματος συζήτηση μεταξύ δύο ρευμάτων σκέψης απεδείχθη εξαιρετικά παραγωγική. Η διαλεκτική (θέση-αντίθεση-σύνθεση) παρήγαγε τις καλύτερες (δεδομένων των συγκυριών) κοινωνικές αποφάσεις. Η σύγκρουση μπορεί ήταν σφοδρή αλλά ήταν εντός ενός συγκεκριμένου πλαισίου.
Από την δεκαετία του 1980 και μετά η Αριστερά στην Ευρώπη, και ειδικά στην Ελλάδα, άρχισε να αποκλίνει. Διάφορες περίτεχνες ανοησίες (όπως ο γαλλικός μεταμοντερνισμός) άρχισαν να πλήττουν τα θεμέλια του δυτικού οικοδομήματος σκέψης. Σχετικοποιώντας τα πάντα (π.χ. ότι ο ορθός λόγος δεν οδηγεί στην αλήθεια, αλλά είναι απλώς μια πολιτιστική ιδιαιτερότητα της Δύσης) έκαναν τη συζήτηση αδύνατη. Σε κάθε επιχείρημα, πλέον δε υπάρχει αντεπιχείρημα. Υπάρχει συνήθως το αξίωμα ότι «όλα είναι σχετικά», ή κάποια θεωρία συνομωσίας. Υπάρχουν ποταμοί λέξεων χωρίς δομή και χωρίς Λόγο. Και υπάρχει το επικίνδυνο δίπτυχο: για όλα είναι ικανή η Δύση, άρα για όλα φταίει η Δύση.
Το πρόβλημα της σημερινής Αριστεράς δεν είναι ο αντιαμερικανισμός της. Αυτός ήταν υπαρκτός από τον Εμφύλιο και μετά. Μόνο που τότε ήταν πολιτικός αντιαμερικανισμός. Το πρόβλημα σήμερα είναι ότι βαδίζουμε προς ένα τεράστιο ανορθολογισμό που εξισώνει το δικτατορικό καθεστώς του κ. Σαντάμ Χουσεϊν με την αντιδημοκρατικών εξάψεων κυβέρνηση του κ. Τζορτζ Μπους, το CNN με την ιρακινή τηλεόραση, τη Δύση με το Ισλάμ, την παραβατικότητα με την επανάσταση, τις δολοφονίες με την πολιτική, το σοσιαλισμό με τις ληστείες τραπεζών.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι ανδρώθηκαν γενιές αγραμμάτων (αυτό είναι γενεσιουργός αιτία του αχταρμά που διαμορφώνεται), αλλά ότι ανδρώνονται γενιές ιδεολόγων του ανορθολογισμού και της αγραμματοσύνης. Έτσι κι αλλιώς, όταν όλα είναι σχετικά και (κυρίως) δυτικόστροφα προπαγανδιστικά, γιατί να ερευνά και να μορφώνεται κάποιος; Αρκείται στον αφορισμό που τα καλύπτει όλα…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 30.3.2003
