Η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτών των αγώνων είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία τους ελληνικού λαού κατάλαβε πως η χώρα δεν είναι ούτε μόνη, ούτε κατατρεγμένη σ’ αυτόν τον κόσμο.
Αν απέδειξε κάτι η χώρα, αυτόν τον πυκνό Αύγουστο, είναι πως μπορεί. Και τα καλύτερα και τα χειρότερα. Αυτός ο κόσμος απέδειξε με το χαμόγελο των εθελοντών το καλύτερο. Ο άλλος κόσμος, αυτός του υστερικού χουλιγκανισμού που εμφανίστηκε το βράδυ του τελικού των 200 μέτρων ανδρών, προσπάθησε να μας ντροπιάσει. Η κληρονομιά λοιπόν των αγώνων μπορεί να είναι το πρώτο. Δεν πρέπει επ’ ουδενί να είναι το δεύτερο.
Η διοργάνωση της 28ης Ολυμπιάδας θα αφήσει πίσω της έργα υποδομής. Πολλά. Χρήσιμα θα είναι και θα γίνουν πολλαπλασιαστής της ελληνικής οικονομίας. Οι δρόμοι, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, η καλύτερη αστυνόμευση δημιουργούν εύφορο έδαφος για την οικονομική ανάπτυξη. Οι ενθουσιασμένοι από την φιλοξενία και ζωή δημοσιογράφοι των ξένων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης δημιουργούν επίσης το υπόστρωμα να έρθουν περισσότεροι τουρίστες τα επόμενα χρόνια. Όλα αυτά είναι το πλαίσιο που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε ένα νέο κύκλο ευημερίας. Δεν αρκούν όμως. Τα έργα και τα καλά λόγια των διεθνών ΜΜΕ, μπορεί να βοηθούν, αλλά δεν αρκούν για να παράγουν πλούτο. Αυτό που μπορεί να παράγει πλούτο είναι η άλλη μεγάλη κληρονομιά αυτών των αγώνων, το ιδεολογικό και διαχειριστικό κομμάτι αυτής της μεγάλης διοργάνωσης.
Στο ιδεολογικό κομμάτι ξεφύγαμε -κατά το μεγαλύτερο μέρος- από τη μανία καταδίωξης που κατατρέχει χρόνια τώρα την πλειοψηφία σ’ αυτόν τον τόπο. Μας αδίκησαν τα ξένα ΜΜΕ πολλά χρόνια τώρα, μα σαν ήρθαν εδώ κι έζησαν αυτή την περίφημη διοργάνωση δεν εφεισθησαν καλών λόγων. Υπήρξαν πιο ενθουσιώδεις απ’ όσο ποτέ ελπίσαμε. Αυτό δείχνει πως δεν μας ζηλεύει και δεν μας καταδιώκει κανείς. Αυτό πρέπει να το κρατήσουμε στο μυαλό μας τώρα που παίζονται και πάλι σενάρια επιστροφής στην εθνικοφοβία από κάποιους ακριβοπληρωμένους αθλητές και μάνατζερ. Πρέπει επίσης να κρατήσουμε στο μυαλό μας πως όλα αυτά τα χρόνια κάποιοι πυροδοτούν σενάρια συνομωσιών για να ροκανίζουν κρατικά κονδύλια. Για να το πούμε πιο λιανά: κάποιοι τυλίγονται στην ελληνική σημαία γιατί περιμένουν να πληρωθούν πολλά απ’ αυτή. Πουλάνε αγάπη για την πατρίδα και περιμένουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ή χιλιάδες ψήφων μέσω του Λόφου Σκουζέ.
Το δεύτερο που πρέπει να κρατήσουμε είναι το γεγονός ότι τα καταφέραμε περίφημα σε μια διοργάνωση που δεν ήταν «παίξε-γέλασε». Η μεγαλύτερη γιορτή του κόσμου πήγε καλύτερα στην Αθήνα απ’ ότι στην Ατλάντα ή το Σίδνεϊ. Αυτό αποδεικνύει ότι και ο μίζερος εθνικισμός στερείται λογικής βάσης. Αυτό δηλαδή που λένε διάφοροι ότι οι «Έλληνες δεν μπορούν να οργανωθούν» και ότι οι «αγγλοσάξωνες έχουν το μάνατζμεντ στα …γονίδιά τους» είναι απλές μπαρούφες. Τα πήγαμε καλύτερα από το Σίδνεϊ και την Ατλάντα για πολύ ξεκάθαρους λόγους: Δουλέψαμε πιο πολύ, πιστέψαμε στο εγχείρημα πιο πολύ κι εκμεταλλευτήκαμε την εμπειρία από τα δικά τους λάθη! Δεν υπάρχουν γονιδιακά χαρακτηριστικά στους λαούς, ούτε θετικά, ούτε αρνητικά. Δουλειά κι οργάνωση είναι το μυστικό για να επιτευχθούν οι στόχοι.
Αυτό το τελευταίο πρέπει να το εκτιμήσουμε και να το επαναλαμβάνουμε συνεχώς στο μέλλον. Είναι συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας το γεγονός ότι δεν πρέπει να ανακαλύψει εκ νέου τον… τροχό. Είναι θετικό το ότι μπορούμε αδαπάνως να εκμεταλλευτούμε την ξένη εμπειρία σε πολλά προβλήματα που οι ίδιοι έλυσαν.
Η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτών των αγώνων είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία τους ελληνικού λαού κατάλαβε πως η χώρα δεν είναι ούτε μόνη, ούτε κατατρεγμένη σ’ αυτόν τον κόσμο. Είναι σε ένα παγκοσμιοποιημένο πανηγύρι. Αλληλεπιδρά, μαθαίνει, παλεύει και μπορεί να καταφέρει τα καλύτερα. Σαν τους αγώνες που ζήσαμε αυτόν τον πυκνό Αύγουστο…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 29.8.2004