Όταν κάποιος, νιώθει ισότιμος πολίτης σε μια χώρα, έχει το σπίτι του, το αυτοκίνητό του το τελευταίο που τον απασχολεί είναι να μετάσχει σε παιχνιδάκια κάποιων ανεγκέφαλων της Aγκυρας.
Μοιάζει με γροθιά στο στομάχι η πρόταση του αρεοπαγίτη κ. Νικόλαου Κασσαβέτη για την αναγνώριση ενός σωματείου με την επωνυμία «Τουρκική Ένωση», αλλά αν το σκεφτούμε πιο ψύχραιμα δεν είναι. Είναι η συνέχεια με δικαστική βούλα του εκδημοκρατισμού της χώρας και κάτι περισσότερο: είναι μια θαρραλέα στάση της χώρας, είναι μια απάντηση προς κάθε ενδιαφερόμενο που ξεκαθαρίζει άπαξ και δια παντός ένα απλό θέμα: η Ελλάδα δεν φοβάται.
Ζούμε σε μια δυτική χώρα. Ανήκουμε στο κλαμπ εκείνων των χωρών που πολλές γειτονικές χώρες θέλουν να μοιάσουν. Η Ελλάς είναι το προπύργιο της Δύσεως στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μια χώρα που έχει στην ατζέντα της τα ανθρώπινα δικαιώματα και θέλει να τα εξάγει και προς Βορρά και προς Ανατολάς. Μαζί με την Ευρώπη πιέζουμε την Τουρκία (και πολύ καλά κάνουμε) να αναγνωρίσει το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού των Κούρδων στην Ανατολική Τουρκία. Ελλάδα και Ευρώπη δεν δέχονται επ’ ουδενί τις δικαιολογίες των στρατηγών της γείτονος ότι αυτοί που θέλουν να αυτοπροσδιορίζονται ως «Κούρδοι» είναι ορεσίβιοι Τούρκοι και …δεν το ξέρουν. Ελλάδα και Ευρώπη θέτουν ως προϋπόθεση για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού κάποιων που θέλουν να ονομάζονται Κούρδοι.
Ας δούμε ψύχραιμα το θέμα. Υπάρχει πρόβλημα στη Δυτική Θράκη; Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές ζουν γύρω στις 60.000 τουρκογενείς συμπολίτες μας (από τους 120.000 της μουσουλμανικής μειονότητας) που πιθανόν να θέλουν να αυτοπροσδιοριστούν ως εθνική Τουρκική μειονότητα. Αναφέρουμε τη λέξη «πιθανόν» διότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι απλοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν όμορφα και καλά στην πανέμορφη αυτή περιοχή, και δεν έχουν κανένα καημό για να αυτοπροσδιοριστούν. Αντιθέτως η ελληνική πολιτική (κυρίως κατά την διάρκεια της δικτατορίας) τους έσπρωξε να μεταφράσουν τις διακρίσεις (που υπήρξαν και κάποτε πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας) ως εθνικές διακρίσεις. Αλλά ακόμη κι αν όλοι -πράγμα απίθανο – θα θελήσουν να αυτοπροσδιοριστούν ως «Τούρκοι» στην εθνικότητα μιλάμε για το 0.6% του πληθυσμού της χώρας. Τι πρόβλημα μπορούν να δημιουργήσουν, όταν οι διεθνείς συνθήκες εξασφαλίζουν το αμετάβλητο των συνόρων;
Το κυριότερο όμως είναι το «μοντέλο της Καλιφόρνια». Το 67% του πληθυσμού στη Νότιο Καλιφόρνια είναι Μεξικανοί. Μιλάνε ισπανικά, διδάσκονται στα σχολεία ισπανικά. Υπάρχει ποτέ περίπτωση αυτή η μεξικανική πλειονότητα να ζητήσει ενσωμάτωση της Νότιας Καλιφόρνια στο Μεξικό; Φυσικά όχι. Οι περισσότεροι, εξάλλου, έφυγαν από το Μεξικό για να ζήσουν το αμερικανικό όνειρο. Το αντίθετο είναι πιο πιθανό: να ζητήσουν οι Μεξικανοί ενσωμάτωση της χώρας τους στις ΗΠΑ.
Το κλειδί για μια κόμη φορά είναι η οικονομία. Όσο υπάρχει διαφορά δυναμικού ανάμεσα στα σύνορα δημιουργούνται εντάσεις. Κυρίως οι φτωχότεροι θέλουν να ενταχθούν στους πλουσιότερους. Το θέμα με την μειονότητα στην Δυτική Θράκη είναι απλό στη λύση του: Ανάπτυξη και πάλι ανάπτυξη. Όταν κάποιος, νιώθει ισότιμος πολίτης σε μια χώρα, έχει το σπίτι του, το αυτοκίνητό του το τελευταίο που τον απασχολεί είναι να μετάσχει σε παιχνιδάκια κάποιων ανεγκέφαλων της Aγκυρας.
Το στοίχημα της Ελλάδος λοιπόν, είναι πως θα βάλουμε όλους αυτούς τους συμπολίτες μας στο παιγνίδι της ανάπτυξης. Κι ας αυτοπροσδιορίζονται -όποιοι λίγοι- όπως θέλουν. Οι πολλοί θα προτιμήσουν τα αγαθά της ευημερίας μιας ευρωπαϊκής χώρας παρά τις περιπέτειες μιας ανατολικής χώρας που βυθίζεται σε οικονομική κρίση.
Πέρα απ’ όλα αυτά όμως, παραμένει ένα μεγάλο ερώτημα: Εμείς. Πως βλέπουμε το μέλλον μας. Είμαστε μια κοινωνία που πετάγεται σκιαγμένη στον ύπνο της; Ή μήπως καταλαβαίνουμε ότι έχουμε κατακτήσει πολλά και δεν μας τρομάζει η ονομασία ενός πολιτιστικού συλλόγου. Θαρρώ πως η απάντηση όλων μας πρέπει να είναι μία: Η Ελλάδα δεν φοβήθηκε ποτέ και δεν πρόκειται να φοβηθεί τώρα, άσχετα αν αρχίσουν από σήμερα να αλυχτούν οι επαγγελματίες της κινδυνολογίας. Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να τεθεί σ’ όλους αυτούς είναι ένα: τι ακριβώς προβλέπατε ότι θα γίνει στα Βαλκάνια με τα μουσουλμανικά τόξα και στην εξέλιξη του Κυπριακού προβλήματος;
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Απογευματινή» στις 3.10.2003
