Γιατί η προστασία των διατηρητέων να σταματάει μόλις αυτά γκρεμιστούν;
Σε κάθε γειτονιά της Αθήνας υπάρχει ένα κόσμημα που καταρρέει. Νεοκλασικά σπίτια που χτίστηκαν με μεράκι γκρεμίζονται σιγά σιγά από τον χρόνο και την αδιαφορία.
Κάποιες φορές εμφιλοχωρεί η σκοπιμότητα. Οι ιδιοκτήτες τους υπολογίζουν ότι θα βγάλουν πολύ περισσότερα χτίζοντας μία αντιαισθητική πολυκατοικία απ’ όσα θα έβγαζαν αν επιδιόρθωναν το «ρημάδι».
Συχνά το καταφέρνουν. Αφού γκρεμιστεί το οίκημα, παύει η προστασία του κράτους. Το οικόπεδο είναι έτοιμο να δεχθεί τόνους μπετόν.
Υπάρχει μια αγαθή κρατική παρέμβαση στο πώς χτίζουμε. Εντός των οικημάτων μπορεί να κάνει καθένας ό, τι θέλει. Η εξωτερική τους εμφάνιση, όμως, ορίζεται από την πολιτεία. Με αυτό το σκεπτικό διατηρήθηκαν παραδοσιακοί οικισμοί, όπως η Πλάκα, το Νυμφαίο, ο Μόλυβος κ. ά. Με το ίδιο σκεπτικό προστατεύθηκαν από την αντιπαροχή κάποια νεοκλασικά οικήματα. Οχι, όμως, πλήρως και όχι εσαεί. Αν ο χρόνος γκρεμίσει κάτι όμορφο, τη θέση του παίρνει κάτι άθλιο.
Η πολιτεία δίνει κάποια κίνητρα στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων οικημάτων για να τα επιδιορθώσουν. Ισως δεν είναι αρκετά και σίγουρα πάντα θα είναι λιγότερα απ’ όσα θα κέρδιζε κανείς χτίζοντας μια πολυκατοικία. Κι έτσι, πολλά κοσμήματα είναι σήμερα τυλιγμένα με λινάτσες, περιμένοντας τον χρόνο να τα γκρεμίσει και κατόπιν τον εργολάβο για να χτίσει.
Τίθεται, όμως, ένα ερώτημα: Γιατί η προστασία των διατηρητέων να σταματάει μόλις αυτά γκρεμιστούν; Ετσι κι αλλιώς, το κράτος δεν προστατεύει τα υλικά με τα οποία είναι χτισμένο ένα οίκημα, αλλά μόνο τη μορφή τους. Δεν θα ήταν πιο λογικό στη θέση των διατηρητέων να χτίζεται ένα όμοιο σε εμφάνιση οίκημα; Ασχέτως με το πότε ή με τι υλικά θα ξαναχτιστεί. Στην περίπτωση των διατηρητέων η εμφάνιση μετράει. Στο ενδιάμεσο, ας παραμένει οικόπεδο.
Ετσι, δίπλα στα κίνητρα που υπάρχουν για την επιδιόρθωση των νεοκλασικών, θα υπάρχει κι ένα αντικίνητρο για όσους θέλουν να κερδοσκοπήσουν καταστρέφοντας την εμφάνιση των πόλεων. Αν ξέρει κάποιος ότι θα υποχρεωθεί να χτίσει ένα ακριβώς ίδιο οίκημα, θα το σκεφθεί δύο φορές να το γκρεμίσει.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 27.2.2010
