Αν φυλλομετρήσει κάποιος το νέο βιβλίο του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη «Η Αναγκαία Αναθεώρηση», θα διαπιστώσει ότι η πολυσυζητημένη αναθεώρηση είναι και η πιο αυτοαναφορική για το πολιτικό σύστημα.
Ιωάννης Μ. Βαρβιτσιώτης
Η Αναγκαία Αναθεώρηση
εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα
Αν φυλλομετρήσει κάποιος το νέο βιβλίο του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη «Η Αναγκαία Αναθεώρηση», θα διαπιστώσει ότι η πολυσυζητημένη αναθεώρηση είναι και η πιο αυτοαναφορική για το πολιτικό σύστημα. Με εξαίρεση την απελευθέρωση της ανώτατης εκπαίδευσης, τα θέματα της αναθεώρησης -που είναι κεφάλαια του βιβλίου- αφορούν τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος: «Ασυμβίβαστο βουλευτικού και υπουργικού αξιώματος», «Σύσταση Συμβουλίου της Δημοκρατίας», «Αύξηση βουλευτών επικρατείας», «Απαγόρευση ασκήσεως επαγγελματικής δραστηριότητας», «Περιορισμός βουλευτικής ασυλίας», «Ποινική ευθύνη υπουργών», «Σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου» κ.λπ.
Ισως γι’ αυτό η συζήτηση δεν συνεχίστηκε μετά τον επικοινωνιακό κρότο που δημιούργησε η εξαγγελία του πρωθυπουργού. Ισως, πάλι, επειδή αυτή είναι σε πολλά μια διορθωτική αναθεώρηση της προηγούμενης. Το αστείο είναι ότι η αναθεώρηση του 2000 συζητήθηκε ευρέως μόνο στα σημεία που αφορούσαν τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος (ασυμβίβαστο βουλευτών, βασικός μέτοχος κ.λπ.) και αυτά είναι τα σημεία που έξι χρόνια μετά πρέπει να ανασκευαστούν σε κατεύθυνση που ήταν προ της αναθεώρησης. Σημαντικές τροποποιήσεις που αφορούσαν τα δικαιώματα των πολιτών στην Κοινωνία της Πληροφορίας, ατομικά δικαιώματα στην ηλεκτρονική εποχή, τα όρια της βιοτεχνολογίας κ.λπ. πέρασαν ασυζήτητα και ευτυχώς ήταν σε προοδευτική κατεύθυνση. Κατοχύρωσαν δικαιώματα αναγκαία για τις ελευθερίες των πολιτών στον νέο γενναίο κόσμο που ανατέλλει.
Παρά το γεγονός ότι τα θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο του κ. Βαρβιτσιώτη αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, δεν λείπει η τόλμη από τις προτάσεις του. Ηδη, η αύξηση του αριθμού βουλευτών επικρατείας δημιούργησε ρίγη σε όλες τις πτέρυγες της πολιτικής συντεχνίας. Είναι σίγουρο πως το ίδιο θα δημιουργήσει η πρόταση για το «ασυμβίβαστο του βουλευτικού και υπουργικού αξιώματος». Μπορεί το επιχείρημά του να είναι σοβαρό και λογικό -σήμερα «ο βουλευτής – υπουργός καλείται ως βουλευτής να ελέγξει το έργο της κυβερνήσεως, στην οποία όμως μετέχει. Προκύπτει έτσι ένα ακόμη παράδοξο: κρίνων και κρινόμενος ταυτίζονται!»- αλλά ποιος είπε ότι τα σοβαρά και λογικά επιχειρήματα έχουν τύχη;
Τολμηρή επίσης και δημοκρατική είναι η πρόταση για τη θεμελίωση «Λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας» στο Σύνταγμα. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι ίσως η επιτομή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Οι πολίτες άμεσα δεν μπορούν να κάνουν τίποτε. Οι προτάσεις για αναθεώρηση των άρθρων 42 (που θα προβλέπουν αναπομπή νόμου αν το ζητήσουν 200.000 εκλογείς και προκήρυξη δημοψηφίσματος μετά αίτημα 200.000 εκλογέων και 120 βουλευτών) και του άρθρου 73 (για δικαίωμα προτάσεων νόμων από 100.000 πολίτες) χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Το 110 σελίδων βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από εκείνους που αποφασίζουν ή διαμορφώνουν πολιτικές. Οχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά επειδή (όπως ξεκάθαρα φαίνεται και στο κεφάλαιο «σχέσεις κράτους και εκκλησίας») και αυτή η αναθεώρηση θα είναι λειψή. Οπως οι προηγούμενες άφησαν την «τρύπα» των μη κρατικών ΑΕΙ (και γι’ αυτά το βιβλίο έχει ενδιαφέρουσες προτάσεις) έτσι και τώρα αφήνονται εκκρεμότητες επειδή, όπως γράφει ο κ. Βαρβιτσιώτης, ο «λεγόμενος “χωρισμός κράτους και εκκλησίας” ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική συνοχή, πράγμα το οποίο πάση θυσία πρέπει να αποφευχθεί».
Ας ελπίσουμε ότι στην έκταση που θα γίνει η ερχόμενη αναθεώρηση, τουλάχιστον να γίνει με λογισμό και γνώση…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 27.8.2006
